بازی زور آمریکا در شورای امنیت

گزارش مکتوب // مذاکرات شورای امنیت سازمان ملل با موضوع بررسی قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی آغاز شده است. رئیس جمهور کشورمان پیشتر درباره تمدید این تحریم‌ها هشدار داده بود. آقای محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه، مرداد پارسال درباره احتمال تمدید تحریم‌های ضد ایرانی در شورای امنیت سازمان ملل گفته بود: «نمی‌توانند اقدامی علیه ما در شورای امنیت انجام دهند، مگر اینکه بخواهند بازی زور انجام دهند که بازی زور با بازی قانون، دو بازی کاملا متفاوت است.»
 
حالا “بازی زورِ” آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل آغاز شده است.
برایان هوک، مسئول گروه اقدام ایران در وزرات امورخارجه آمریکا گفته است: «ایالات متحده امریکا در پی آن است تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به طور نامحدود تمدید شود».
آمریکا درحالی که دیگر عضو برجام نیست، می‌خواهد از بند پنجم قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت “که بعد از برجام به تصویب رسید”، استفاده کند. بند پنجم این قطعنامه می‌گوید: «ایران به مدت پنج سال از خرید و فروش تسلیحات منع شده است».
این مهلت پنج ساله، پاییز امسال به سرمی آید و باید تحریم‌های ایران لغو شود؛ اما آمریکا به دنبال بهانه‌ای برای تمدید این تحریم هاست و برای رسیدن به این هدف، قطعنامه‌ای نوشته و به شورای امنیت سازمان ملل برده است. براساس آنچه خبرگزاری رویترز به عنوان جزئیات متن پیش نویس قطعنامه منتشر کرده: «فروش تسلیحات و تجهیزات نظامی توسط ایران ممنوع خواهد شد و کشور‌های دیگر نیز فقط در صورت تایید کمیته‌های کارشناسی شورای امنیت می‌توانند به ایران اسلحه و تجهیزات نظامی بفروشند.»
تصویب هر قطعنامه‌ای در شورای امنیت مستلزم ۹ رای موافق و در عین حال وتو نشدن آن از سوی آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس است. حالا روسیه و چین مخالفتشان را با این قطعنامه اعلام کرده اند.
روزنامه نیویورک تایمز اردیبهشت امسال به نقل از منابع آگاه گفته بود: «درصورتی که این قطعنامه آمریکایی تصویب نشود آمریکایی‌ها دست روی گزینه دوم، یعنی استفاده از “مکانیسم ماشه” می‌برند». همان مکانیسمی که باعث می‌شود به یکباره تحریم‌ها به دلیل شکایت یکی اعضای برجام نسبت به عدم پایبندی سایر طرف‌ها برگردد».
به تعبیری، آمریکایی‌هایی که سال ۹۷ از برجام خارج شدند به دنبال بهره بردن از برجام هستند. در این باره یک استاد دانشگاه مقیم کالیفرنیا در صفحه شخصی اش به طنز و کنایه نوشته است: «پیش بینی می‌کنم پمپئو سازمان ملل را به دلیل اینکه با کشور‌ها آنگونه که ما دوست داریم رفتار نمی‌کند، تحریم کند؟! در گام بعد او آمریکا را از سازمان ملل خارج می‌کند، اما می‌گوید ما عضوی از سازمان ملل هستیم؟! و سازمان ملل باید ایران را تحریم کند؟!».
البته اینکه آمریکایی‌ها قادر نیستند از برجام و سازوکار آن از جمله “مکانیم ماشه” استفاده کنند، پیشتر از سوی مقامات آمریکایی مورد تاکید بوده؟!
برایان هوک ۳۰ مرداد سال ۹۸ در نشستی خبری که تصاویرش در شبکه‌های تلویزیونی منتشر شده است می‌گوید: «در خصوص مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها (مکانیسم ماشه) باید بگویم ما دیگر داخل آن توافق (برجام) نیستیم. طرف‌هایی که هنوز داخل توافق هستند باید تصمیم خودشان را بگیرند که می‌خواهند از مکانیسم حل اختلاف استفاده کنند یا خیر.»
این هفته جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم بر توهم آمریکا برای استفاده از مواد برجام به نفع خودش خط بطلان کشید و گفت: «آمریکا از برجام کنار رفته است و اکنون نمی‌تواند ادعا کند که هنوز بخشی از توافق است تا با موضوعِ تمدید تحریم تسلیحاتی سازمان ملل ضد ایران از جایگاه توافق هسته‌ای برخورد کند. آمریکایی‌ها کنار رفتند. این خیلی روشن و صریح است.»
آمریکا عملا نمی‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند. همچنین پیش بینی می‌شود قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی هم از سوی چین و روسیه وتو شود، حالا در چنین شرایطی سه کشور اروپایی عضو دائم شورای امنیت به میدان آمده اند. روزنامه وال استریت ژورنال آمریکا در این باره گزارش داده که اروپا به دنبال آن است که قطعنامه ملایم تری را بنویسد و در شورای امنیت به رای بگذارد که چین و روسیه آن را وتو نکنند. وال استریت ژورنال به نقل از دیپلمات‌های آگاه نوشته است: «هدف از مصالحه‌ای که دیپلمات‌های فرانسه، آلمان و انگلیس به دنبال آن هستند، این است که تجارت تسلیحاتی احتمالی با ایران به قدر کافی محدود شود تا هم دولت ترامپ راضی شود و هم با محدود کردن وسعت و دوره تحریم تسلیحاتی ایران، روسیه و چین را آرام کنند و در شورای امنیت دستکم رأی ممتنع بدهند».
حالا به نظر می‌رسد چه “قطعنامه آمریکایی” علیه ایران و چه “قطعنامه ملایم شده اروپایی ها”، در شورای امنیت به رای گذاشته شود، ایران
به هر نحو تمدید تحریم تسلیحاتی را نمی‌پذیرد.
آقای حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در اردیبهشت امسال در این باره گفت: «اگر تحریم تسلیحاتی ایران برگردد ما هم همان پاسخی که در پاراگراف آخر به سران ۴+۱ نوشتم را اجرا می‌کنیم که عواقب بد و خطرناکی برای آن‌ها دارد. ایران به هیچ عنوان تخطی از قطعنامه ۲۲۳۱ را نمی‌پذیرد. ما چه سلاح بخریم و چه سلاح بفروشیم در راستای صلح است و بنزین روی آتش نیست.»
حالا باید دید بهانه تراشی آمریکایی‌ها تا ” پاییز” و “موعد پایان تحریم‌های تسلیحاتی” به کجا می‌رسد؟ زیرا به گفته بسیاری از کارشناسان یکی از دلایل بهانه تراشی‌های اخیر آمریکا درباره ایران ” باز نگه داشتن پرونده‌های مربوط به ایران و کسب دستاورد در عرصه سیاست خارجی کاخ سفید است ” تا بلکه بتواند بر پیروزی ترامپ در انتخاباتِ پاییز، تاثیر بگذارد. به قول آن ضرب المثل فارسی، رئیس جمهور آمریکا باید ” آخرِ پاییز، جوجه برای شمردن” داشته باشد.