ضرورت آسیب‌شناسی جدی نسبت به شاخه‌های فنی حرفه‌ای و کاردانش

به گزارش سردبیر پرس، افشار بهمنی سرپرست دفتر تالیف کتاب‌های فنی حرفه‌ای و کاردانش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، در نشست شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی اظهار کرد: در ابتدا باید آسیب‌شناسی جدی نسبت به شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه تعدادی از این آسیب‌ها شناسایی و راهکارهایی هم برای آنها طراحی شده است، ادامه داد: در طول اجرای برنامه‌های یک سال گذشته به مباحثی همچون آموزش‌های عمومی، تلفیق نظر و عمل، فرهنگ کار و تلاش توجه ویژه ای داشتیم تا هدایت تحصیلی فرایندی و مهارت‌ها و شایستگی‌های پایه مورد نیاز در همه دوره‌های تحصیلی محقق شود.
بهمنی با تأکید بر اینکه کاهش تمرکز (یکی از سیاست‌های این دفتر در برنامه ریزی درسی) امکان آزادسازی ۱۰ تا ۲۰ درصد برنامه‌های درسی را فراهم خواهد کرد، گفت: آمایش سرزمینی و توجه به ارائه الگوهای مشارکتی، راه‌اندازی مرکز سنجش صلاحیت حرفه‌ای و تصویب استانداردهای ارزشیابی و شایستگی تدوین شده در این سازمان مباحث مهمی است که نیازمند حمایت جدّی شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی است.
وی گفت: چهار خانواده محوری آسیب‌ها و مسائل در این زمینه شامل مسائل آموزش عمومی، مسائل مربوط به زیر ساخت‌ها، مشارکت و مسائل مربوط به کاهش تمرکز و کاهش تصدی گری شناسایی شده است.
سرپرست دفتر تالیف کتاب‌های فنی حرفه‌ای و کاردانش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از طراحی کارگروه مهارت‌آموزی وزارت آموزش و پرورش در آینده نزدیک خبر داد.
حسن ملکی نیز با اشاره به جایگاه فرهنگ کار و تلاش در جغرافیای فعالیت‌های این حوزه، اظهار داشت: بحث فرهنگ کار و تلاش در این میان اهمیت زیادی دارد.
کار مبنایی، شرط موفقیت در برنامه‌ریزی درسی رشته‌های نظری، فنی، حرفه‌ای و کاردانش
ملکی با تأکید بر اینکه شرط موفقیت در برنامه‌ریزی درسی رشته‌های نظری، فنی، حرفه‌ای و کاردانش شروع کار از مبنا است، یادآور شد: ریشه و مبنا را باید خوب بفهمیم، خوب تحلیل کنیم و از قِبَل آن تحلیل به نتایجی برسیم. اولین قدم تدوین ریشه‌ها است و تا زمانی که از مبانی مطمئن نشویم قدم بعدی را برنمی‌داریم. برای ایجاد تحول در شاخه‌های فنی حرفه‌ای و کاردانش باید پای خودمان را در جای محکمی قرار دهیم.
نسبت آموزش‌های مهارتی با مبانی اقتصادی کشور
معاون وزیر آموزش و پرورش با اشاره به جایگاه آموزش‌های مهارتی و فنی، حرفه‌ای و نسبت آن با مبانی اقتصادی کشور و اسناد اعتقادی، فلسفی و همچنین مصوبات شورای عالی فنی، حرفه‌ای و مهارتی، گفت: در آموزش‌های فنی، حرفه‌ای و مهارتی باید انسانی را مد نظر قرار دهیم که در اسناد بالادستی به آن اشاره شده و ثابت کنیم وجه تمایز ما با دیگر بخش‌ها، قبل از هر چیز وجه تمایز فلسفی است.
ملکی اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب در نامگذاری سال‌های اخیر به مسائل اقتصادی تأکید داشتند و بر همین اساس ما نیز باید تحلیل درستی از مبانی اجتماعی داشته باشیم. با همه این مسائل این سوال پیش می‌آید که آیا ممکن است سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی که مدعی فعالیت در فنی، حرفه‌ای و مهارتی است، گام‌هایی را برای تحول خود مشخص نکند؟ مسئولان این بخش باید بگویند مسائل فنی، حرفه‌ای و مهارتی چه نسبتی با شرایط اقتصادی کشور دارد؟
کاردانش، فنی حرفه‌ای ثانی شده است
رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با بیان یک انتقاد شخصی از شاخه کاردانش، ادامه داد: این شاخه بسیار مهم است، اما تا حدی شاخصه وجودی خودش را از دست داده و شبیه به فنی حرفه‌ای ثانی شده است.
ملکی با تأکید بر استفاده از پژوهش‌ها و فراتحلیل ها در برنامه ریزی های بعدی یادآور شد: رویکرد ما در تحول شاخه‌های فنی، حرفه‌ای و کاردانش باید مبتنی بر آموزش عمومی باشد. این رویکرد به این معناست که در آموزش و پرورش باید افراد را برای مهارت‌آموزی در عرصه حرفه‌ای و شغلی آماده کنیم؛ چرا که با سازمان فنی حرفه‌ای تفاوت ماهوی داریم. آموزش و پرورش در اول تربیت است و بقیه موارد در زیر این چتر قرار می‌گیرند. باید از همان دوره ابتدایی مهارت‌های پایه‌ای مربوط به فنی، حرفه‌ای و مهارتی را وارد کتاب‌های درسی کنیم.
وی ادامه داد: کارآفرینی را به‌عنوان یک راهبرد دنبال کنیم. بنای ما این است که تابستان امسال نقشه راه و طراحی جدید دوره تحصیلی فنی، حرفه‌ای و مهارتی تدوین شده باشد. باید طراحی دوره تحصیلی به اتمام رسیده باشد و ساختار شاخه‌ها و رشته‌های آن بر اساس نیاز بومی و بر اساس اسناد بالادستی مبتنی بر آموزش عمومی مشخص شود.
شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای با سازمان پژوهش رابطه مستمر داشته باشد
محمدرضا سپهری رییس موسسه کار و تامین اجتماعی و دبیر شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی با بیان اینکه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی سازمانی بسیار مهم برای این شورا است، گفت: امید است رابطه با این سازمان به این جلسه محدود نشود. می‌خواهیم رابطه مستمری داشته باشیم از این جهت مهم است که می‌خواهیم راهنمایی و هدایت تحصیلی دانش‌آموزان به سمت مهارتی نهادینه شود و فرهنگ کار که در ۱۰۰ سال اخیر و بعد از اکتشاف نفت تخریب شده، احیا شود.
وی افزود: فرهنگ کار ایران مانند شالی‌کاران شمال، کاشی‌کاران اصفهان، قالی‌بافان کاشان، صنایع منبت، خاتم کاری و غیره روز به روز تحلیل رفته و از سوی دیگر شاید جوانان ما به نحوی این سختی‌ها را تحمل نمی‌کنند، شاید راحت‌طلبی و شاید متأثر از فضای جهانی باشد.
سپهری با اشاره به اینکه اینگونه رفتارها باید ریشه‌یابی شود، بیان داشت: آموزش مهارت‌ها در کتاب‌ها اهمیت زیادی دارد، نیازمند به روز رسانی معلمان، مربیان و اساتید و حتی نظام دانشگاهی هستیم.
دبیر شورای عالی آموزش و تربیت فنی حرفه‌ای و مهارتی گفت: راهنمایی و هدایت تحصیلی دانش‌آموزان به سمت مهارتی و فنی حرفه‌ای، ارتقای فرهنگ کار با زبان شیوا در کتاب‌ها برای جوانان، احیای مرام نامه‌ها برای جوانان و بیان ارتباط جوانان با بازار کار انتظارات ما است.