«نگاه» منتشر شد/ مُدگردی با امکانات بالقوه یک دستگاه موسیقایی

به گزارش خبرنگار سردبیر پرس، «نگاه» عنوان یکی از تازه‌ترین آثار موسیقایی منتشر شده در بهار سال ۱۴۰۱ است که به هنرمندی عیسی زارع در مقام نوازنده تار و سه تار و محمدرضا طیار در مقام نوازنده تمبک در ژانر موسیقی ردیف دستگاهی ایران پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
در توضیحات تکمیلی این آلبوم موسیقایی آمده است:
بخش نخست: هم نوازی تار و تمبک
این مجموعه شامل پنج قسمت است که مدگردی‌های آن براساس امکانات بالقوه دستگاه نواست. در دستگاه نوا چند نقطه تأکید (شاهد) وجود دارد که هرکدام از این نقاط توسط گوشه‌های معینی از این دستگاه معرفی می‌شوند. مثلاً در نیشابورک نت شاهد، درجه سوم و در گوشه «نهفت»، شاهد درجه پنجم است. هرکدام از این تغییرات فضای خاص خود را می‌سازد و می‌توان، با اندکی تغییر در بعضی درجات مد، فضاهای مدال جدیدی خلق کرد.
علاوه بر مدهای موجود در دستگاه نوا، مدهای دیگری مانند بیات ترک و کردبیات نیز در سیر گردش مدها گنجانده شده و برای تثبیت بیشتر فضاها تار به گونه‌ای کوک شده که واخوان‌ها نقش مؤثری در این زمینه داشته باشند و بتوان چند نت شاهد را به صورت همزمان داشت.
از حیث آهنگسازی، قطعات با الهام از پایه‌های ملودیک و ریتمیک موجود در تارنوازی کلاسیک ایرانی ساخته شده است. البته تکنیک‌های دیگری نیز (به ویژه در قطعات ضربی) به کاررفته، مانند چندصدایی‌هایی که معمولاً در تکنوازی کلاسیک تار کمتر دیده می‌شود. تمبک به عنوان ساز همراه، علاوه بر حفظ ریتم، در ایجاد فضای «فانتزی» بسیار مؤثر بوده و نوازنده از تمامی امکانات این ساز به خوبی استفاده کرده تا بتواند در عین همراهی با تار فضای مستقل خود را داشته باشد.

بخش دوم: تک نوازی سه‌تار
این مجموعه شامل سه قسمتِ مستقل است که، در عین حال، می‌توان میان آن‌ها شاهد نوعی پیوستگی بود. بیراه نیست اگر بگوییم این قطعات مروری است بر سه‌تارنوازیِ متأخر، اما نوازنده کوشیده است، دست آخر، نگاه خود را از این طریق نمایان سازد. قسمت اول با درآمد ابوعطا آغاز می‌شود. پس از آن، می‌رسیم به قطعه‌ای ضربی که با الهام از شعری از سایه و شیوه نوازندگی زنده‌یاد محمدرضا لطفی طرح ریزی و اجرا شده است.
قسمت دوم حول گوشه حجاز ابوعطا گردش می‌کند و پس از آن گریزی به مقام حسینیِ موسیقی عربی زده می‌شود. مقام حسینی از لحاظ ترکیب فواصل و نت شاهد به حجاز ابوعطا و گوشه حسینی در شور شباهت دارد. بر این اساس، قطعه‌ای ضربی اجرا می‌شود که برگرفته از یک موشح قدیمیِ عربی در مقام حسینی است.
قسمت سوم با گوشه اوج آغاز و وارد فضای مایه شور می‌شود. قطعه ضربی این بخش که در ابتدا برای تار ساخته شده بود اکنون، با اندکی تغییر در مضراب‌گذاری‌ها، با تکنیک مناسبِ سه‌تار اجرا می‌شود. در این کار، از تکنیک‌هایی مثل چندصدایی‌های موجود در برخی آثار استاد حسین علیزاده بهره گرفته شده است. نوازنده در هر دو بخشِ مجموعه به استقلال، پیوستگی و دست‌یافتن به نگاهی نو نظر داشته است.

منبع : مهر نیوز