درباره یک خاکسپاری

هنوز که هنوز است ما نان تاریخ، تمدن و فرهنگ و هویتی را می‌خوریم که بر «خاک ایران» بنا شده و به آن افتخار می‌کنیم. از این رو هیچ کس نمی‌تواند انکار کند که مهمترین نقش خاک برای نوع بشر صرف نظر از خدمات اکوسیستمی متعدد برای بقا، از بدو تولد، تا زندگی و حتی در هنگام مرگ چقدر حیاتی است.

به گزارش سردبیر پرس، در طول تاریخ، خاک فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و معیشت‌های گوناگونی را به وجود آورده و پرورش داده است. با گذشت زمان، باورها و شناخت خاک و پدیده‌های مربوط به آن از دیدگاه الهی و دینی به سمت دیدگاهی علمی‌تر سرازیر شد.
هزاران سال است که دین به عنوان راهی برای درک جهان توسط انسان‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. بیشتر ادیان یک نظام اعتقادی برای توضیح چرخه‌ها و پدیده‌های طبیعی و ارائه راهنمای اخلاقی ایجاد می‌کنند. اهمیت کشاورزی و خاک حاصلخیز با شروع ادیان باستانی رواج یافت.
البته این باور در ادیان توحیدی مسلط جهان: یهودیت، مسیحیت و اسلام، شکل کمی متفاوت به خود می‌گیرد. هر سه بر این باورند که خداوند توانا و مهربان است که زمین و هر آنچه را که در آن وجود دارد آفرید و انسان‌ها را برای سلطنت بر روی زمین انتخاب کرده است. همچنین هر سه دین این داستان را بیان می‌کنند که انسان‌ها از خاک آمده‌اند.

بیشتر بخوانید: ما از این «خاکِ سرخ» روییدیم

ما ایرانیان نیز با هر دین و آئیین، اکنون بیشتر به فرزانگی نیاکانِ مزدائیِ خود پی می‌بریم که بر حسبِ شمّ یا غریزه، عناصرِ اصلی (هوا، خاک و آب) را آلوده نکنیم چراکه این اصل بخشی از آموزه آیینی ما بوده است. البته این امر به این معنا نبود که از این عناصر بهره نبرند، معنی‌اش این بود که آنها را مانندخاک جزیره هرمز مورد سوء بهره قرار ندهند، به آنها که مادرِ زندگی شناخته می‌شدند، بی‌حرمتی نکنند و از این خاک و عناصر قدرشناسی داشته باشند.
درست است که متون دینی از اولین نوشته‌های جامعه هستند، اما خلاقیت انسان از طریق شعر و نثر در جایگاه خاک نیز خود را نشان می‌دهد. خاک یا زمین به عنوان استعاره‌ای برای،تطهیر، جوانمردی، بهره وری و رشد در سراسر ادبیات عمل می‌کند. به عنوان مثال در غزلی از حافظ می‌خوانیم: « اگر «شراب خوری جرعه‌ای فشان بر خاک/ از آن گناه که نفعی رسد به غیر چه باک / برو به هر چه تو داری بخور دریغ مخور/ که بی‌دریغ زند روزگار تیغ هلاک / به خاک پای تو ای سرو نازپرور من/ که روز واقعه پا وا مگیرم از سر خاک»
در نتیجه «خاک» ارتباط تنگاتنگی با فرهنگ و تمدن قومیتی که در یک مکان زندگی می‌کنند دارد. حفاظت از خاک و محیط زیست برای مردم مهم است زیرا فروپاشی خاک منجر به فروپاشی فرهنگ، تمدن، معیشت و سلامت انسان خواهد شد.
پیوندهای بین خاک و فرهنگ، تمدن، معیشت و سلامت ممکن است ناشی از نگرش اخلاقی مردم نسبت به خاک باشد که از طریق تعامل با خاک نشان می‌دهد با این حال، منابع خاک در جامعه مدرن بیش از حد مورد بهره برداری قرار گرفته‌اند و در حال حاضر در آستانه فروپاشی هستند.
چنانچه دست درازی بی رویه گردشگران به این سرمایه خدادادی در جزیره هرمز یا هر بخش دیگر خاک کشورمان ادامه یابد ما یک قدم به برگزاری آیین خاکسپاری خاک نزدیکتر می‌شویم. یادمان باشد خاک بستری برای تضمین امنیت غذایی، پوشاک و سرپناه است و فناوری، دانشگاه، هنر، اخلاق، مذهب، سیاست و سایر شیوه‌های معیشت نیز شامل خواهد شد.
انتهای پیام