آنچه در روز دوم اجلاس بین‌المللی «حقوق بشر در رهیافت شرقی» گذشت؟

اجلاس بین‌المللی «حقوق بشر در رهیافت شرقی»، یک روز پس از افتتاحیه در تهران و حسینیه الزهرا(س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و حضور ۴۳ مهمان خارجی از ۲۳ کشور و متعلق به قاره‌های آسیا، آفریقا، اروپا و استرالیا با استمرار بحث‌های کارشناسی در دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم ادامه پیدا کرد.

به گزارش سردبیر پرس به نقل از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دومین روز این اجلاس بین‌المللی، محلی برای تبادل نظرهای علمی در فضایی دانشگاهی بود، مهمانان براساس تخصص‌های خود در شش پنل و دو نوبت صبح و عصر گردهم آمدند و در موضوع مورد تخصص خود به تبادل نظر پرداختند.
پنل «مفاهیم و مبانی خوانش نوین حقوق بشر در رهیافت شرقی» یکی از اصلی‌ترین پنل‌های این همایش بود که شرکت کنندگان و سخنرانان آن کوشیدند در دنیایی که قرائت غربی حقوق بشر غالب شده است، مبانی و توضیحاتی درباره مفهوم پردازی عمیق پیرامون خوانشی نوین در این حوزه ارائه کنند که ریشه در پیشینه تمدنی شرق فرهنگی دارد.
پنل «حقوق بشر و کنش شرق فرهنگی از منظر حقوق و روابط بین‌الملل» رویکردی عملگرایانه داشت و شرکت کنندگان تلاش می‌کردند تا به صورت راه‌حل‌گرا در موضوع حقوق بشر مبتنی بر آموزه‌های شرق فرهنگی گام بردارند. 
یکی از مفاهیمی که در این پنل مورد تاکید قرار گرفت مفهوم‌ و نظریه پردازی در حوزه حقوق بشر براساس فطرت بشر بود؛‌ باور کلی باورمندان به این ایده بر این قرار داشت که انسان‌ها به طور کلی و عام و انسان شرقی به طور خاص رویکردی فطری گرا دارند و اگر حقوق بشر براین اساس تعریف شود بسیاری مشکلات حل و فصل خواهد شد.
سومین پنل با عنوان «حقوق بشر شرقی در سپهر تاریخ و تمدن» تلاش می‌کرد یک نوع خودباوری و اتکا به ظرفیت‌های تمدنی را به حاضران که متعلق به تمدن‌های مختلف در حوزه شرق فرهنگی بودند یادآوری کند. در واقع با رویکردی اقناعی سخنرانان این پنل کوشش کردند به یک بازتعریف از حقوق بشر براساس گنجینه تاریخ و تمدن‌های شرق فرهنگی همت بگمارند.
چهارمین پنل با عنوان «حقوق بشر شرقی از دریچه نظریه‌های سیاسی» کوششی بود برای ایجاد یک وحدت نظر در حوزه حقوق بشر براساس نظام‌های سیاسی و فرهنگی متنوعی که در کشورهای شرق فرهنگی وجود دارد. ارائه یک رویکرد مطلوب حقوق بشری مبتنی بر آموزه‌های قانون اساسی در نظام جمهوری اسلامی ایران بخشی از مباحث این پنل بود که طی آن تاکید موکد شد قانون اساسی تدوین شده پس از انقلاب اسلامی ریشه حقوق بشری دارد و آموزه‌های آن برخلاف غرب مبتنی بر عدالت محوری، سعادت و رشد بشری استوار است.
در این پنل همچنین، تاکید شد آنچه امروز به عنوان حقوق بشر در دنیا صاحب یک گفتمان شناخته می‌شود در معنا به حق و آزادی تاکید دارد اما در مبانی نظام ایدئولوژیک غرب بر آن سیطره زیادی پیدا کرده است.
پنل پنجم به نام زنان و حقوق آنها ثبت و ضبط شده بود، شرکت کنندگان این پنل با عنوان «زن و خانواده در آینه شرق فرهنگی» که عمدتا از بانوان ایرانی و خارجی مهمان در اجلاس بودند، کوشش می‌کردند هویت جدیدی از زن براساس فرهنگ و تمدن‌های شرقی ارائه دهند که با قرائت فمنیستی تعریف و روایت نمی‌شود.
این زنان پس از مباحثه‌ای طولانی به این نتیجه رسیدند که تفاوت مبنایی حقوق بشر در شرق و غرب وجود دارد که این مساله در حقوق زنان نیز خودنمایی کرده است. همچنین ادیان محوری در شرق را دستمایه مناسبی برای باز تعریف زن و حقوق بشر معرفی کردند.
و آخرین پنل نیز با عنوان نسل کشی و کشتار جمعی از منظر حقوق بشر یک نوع یادآوری از رفتارهای غربیان با دیگر تمدن‌ها و کشورها طی تاریخ بود و یادآوری اینکه در رعایت حقوق بشر آنها بدهکارند نه طلبکار.
با پایان پنل‌های عصرگاهی حاضران به محل سالن اجتماعات الغدیر شهر قم آمدند تا به میزبانی جمعی از مدیران سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دانشگاه باقرالعلوم و استاندار این شهر در یک فضای دوستانه همراه با ضیافت شام از تجارب خود در این اجلاس و آنچه تجربه کردند بگویند.
پس از خوشامدگویی‌های مرسوم از سوی نمایندگان میزبان‌ها و استاندار، جمعی از مهمانان ضمن ابراز خرسندی از شرکت‌شان در نخستین اجلاس حقوق بشر در رهیافت شرقی، خواستار استمرار این حرکت شدند و درخواست کردند شبکه‌ای تعاملی از کنشگران و شرکت‌کنندگان در این رویداد بین المللی برقرار شود.
 صبح روز چهارشنبه (۱۰ اردیبهشت ماه) شرکت کنندگان در این اجلاس یکبار دیگر در محل سالن الغدیر قم گردهم خواهند آمد تا اختتامیه این رویداد را پس از سه روز برگزار کنند. پس از آن به منظور گسترش تعاملات بین مهمانان خارجی و نمایش صلح دوستی و تاریخ تمدن ایران، شرکت کنندگان به شهر تاریخی اصفهان سفر خواهند کرد و تا پایان هفته از جاذبه‌های گردشگری این کلانشهر تاریخی بازدید خواهند کرد.
مباحث نشست‌ها در نوبت صبح
دومین روز از اجلاس بین‌المللی حقوق بشر در رهیافت شرقی، پس از افتتاحیه‌ای موفق در حسینیه الزهرا(س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در تهران، روز سه شنبه ۹ اردیبهشت‌ماه در دانشگاه باقرالعلوم(ع) شهر قم برگزار شد. این رویداد علمی و بین‌المللی با حضور بیش از ۴۰ مهمان خارجی و جمعی از مسئولان و اصحاب رسانه، به بررسی ابعاد مختلف حقوق بشر از منظر فرهنگی شرقی پرداختند.
اجلاس در دومین روز با برگزاری پنل‌های متنوع و تخصصی ادامه یافت که طی آن اندیشمندان و دانشگاهیانی از کشورهای مختلف از قاره‌های آسیا، اروپا و آفریقا  گردهم آمدند و به بحث و تبادل نظر پرداختند. هر یک از این پنل‌ها با موضوعات تخصصی و مرتبط با حقوق بشر مبتنی بر فرهنگ، تمدن و میراث شرقی تلاش داشتند تا گفتمان نوینی در زمینه حقوق بشر متناسب با ارزش‌های شرق فرهنگی را شکل دهند.
تلاشی برای خوانش مجدد 
در پنل «مفاهیم و مبانی خوانش نوین حقوق بشر در رهیافت شرقی»، ایندو سانتالیا، رئیس دانشگاه اسلامی اسعدیه سولاوسی جنوبی اندونزی، به عنوان گرداننده بحث و بررسی پیرامون مفاهیم و مبانی خوانش نوین حقوق بشر در رهیافت شرقی صورت گرفت. شرکت‌کنندگان و سخنرانانی از کشورهای مالزی، کره جنوبی، تونس و عراق کوشیدند به ارائه نظرات و تبیین مفاهیم جدید بپردازند و در تلاش بودند تا ابعاد مفهومی این رویکرد را به تفصیل توضیح دهند.
بحث‌های عمیق و چالش‌برانگیز در این نشست، به وضوح نشان‌دهنده وحدت نظر حاضران بر اهمیت بازنگری در اصول حقوق بشر بود.
ترغیب مهمانان برای کنشگری فرهنگی
در پنل حقوق بشر و کنش شرق فرهنگی از منظر حقوق و روابط بین‌الملل، دکتر راشد بن حمد البلوشی، رئیس کمیته سلطنتی حقوق بشر عمان، به عنوان رئیس پنل، به بررسی حقوق بشر و کنش شرق فرهنگی از منظر حقوق و روابط بین‌الملل پرداخت. در این جلسه، سخنرانانی از اندونزی، مالزی، ارمنستان و روسیه به تحلیل چگونگی تعامل تمدن‌های شرقی با اصول حقوق بشر پرداختند. تأکید بر استفاده از تجربیات تاریخی و فرهنگی شرق به عنوان ابزاری برای کنشگری در این حوزه، محور اصلی این گفت‌وگو بود.
نگاهی به گذشته و تاریخ تمدن‌های شرقی
نورژان قوانتای اولی، رئیس دانشکده علوم اجتماعی و اطلاع‌رسانی دانشگاه ملی اوراسیا قزاقزستان، مدیریت پنل دیگری با عنوان «حقوق بشر شرقی در سپهر تاریخ و تمدن» را بر عهده گرفت که طی آن موضوع حقوق بشر شرقی از منظر میراث و تاریخی و تمدنی شرق فرهنگی مورد بحث و مداقه قرار گرفت.
این پنل، با نگاهی گذشته‌نگر به تاریخ حقوق بشر در فرهنگ‌های شرقی، سعی داشت تا نقاط قوت و ضعف این گفتمان را در طول تاریخ تحلیل کند. سخنرانانی از لبنان، اندونزی، ترکیه و عراق در این پنل حضور داشتند و به تبادل نظر درباره تأثیرات تاریخی بر حقوق بشر پرداختند.
فرصت برای بررسی نظریات
پنل «حقوق بشر شرقی از دریچه نظریه‌های سیاسی»، تحت مدیریت خالد شوکات، استاد حقوق بین‌الملل از لیدن هلند، برگزار شد. در این نشست، نظریه‌پردازان و کارشناسان از کشورهای مختلف به بررسی نظریه‌های سیاسی تأثیرگذار بر حقوق بشر در شرق پرداختند. مباحث جالب و تأمل‌برانگیزی در این پنل مطرح شد که به چالش‌های نظری و عملی در حوزه حقوق بشر پرداخته و راهکارهایی برای بهبود وضعیت موجود ارائه داد.
یک پنل زنانه و با نشاط
پنل دیگر با عنوان «زن و خانواده در آینه شرق فرهنگی»، از سوی دکتر مونا عمران، استاد تاریخ و ادبیات فلومیننزه برزیل مدیریت شد، این پنل به موضوعاتی نظیر مطالعات زن، خانواده و جنسیت اختصاص داشت و با حضور پررنگ زنانی محجبه و دغدغه‌مند در حوزه مسائل زنان با گفتمان انقلاب اسلامی، فضایی پویا و جذاب را به وجود آورد.
مباحثی که در این پنل مطرح شد، به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی زنان در جوامع شرقی می‌پرداخت.
نسل کشی و نقد به غرب
در پایان، پنل «نسل‌کشی و کشتار جمعی از منظر حقوق بشر» به ریاست دکتر عقیل باعمر، رئیس کمیته حقوق بشر سلطنتی عمان، برگزار شد. این پنل به واکاوی ابعاد مختلف ژنوساید و تأثیرات آن بر حقوق بشر پرداخت.
سخنرانان از دانشگاه‌های مالزی، تایلند، قزاقزستان و لبنان به تحلیل تجربیات کشورهای خود در این زمینه پرداختند و بر لزوم هم‌افزایی و همکاری‌های بین‌المللی در مواجهه با این معضل تأکید کردند.
عمده پنل‌ها به زبان انگلیسی برگزار شد و زبان‌های عربی و فارسی هم برای درک بهتر مباحث کمک کننده حاضران از ملیت‌های مختلف بود، شرکت‌کنندگان فرصتی برای تبادل نظر و بحث‌های عمیق داشتند.
این اجلاس، نه تنها به تبیین چالش‌ها و فرصت‌های موجود در زمینه حقوق بشر در فرهنگ‌های شرقی پرداخت، بلکه زمینه‌ای برای هم‌افزایی و همکاری‌های بین‌المللی در این حوزه فراهم آورد.
نخستین اجلاس بین‌المللی حقوق بشر در رهیافت شرقی به همت دانشگاه باقرالعلوم(ع) و با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، با حضور ۴۰ میهمان بین‌المللی از ۲۲ کشور از ۸ و ۱۲ اردیبهشت ماه سال جاری در تهران، قم و اصفهان برگزار می‌شود.
انتهای پیام