تلاقی سیاست، فرهنگ و توسعه در نشست استانداران اقلیم کردستان عراق و استان‌های غربی ایران

نشست مشترک استانداران اقلیم کردستان عراق و استان‌های کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی ایران، قرار است در روزهای ۳۰ و ۳۱ اردیبهشت‌ ماه در شهر سنندج برگزار شود، این نشست چند بعدی و راهبردی بوده و فراتر از مناسبات اداری، پیامهای مهمی در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و گردشگری به همراه دارد.

این اجلاس در شرایطی برگزار می‌شود که تحولات ژئوپلیتیکی در عراق، سوریه و ترکیه به‌ سرعت در حال تغییر است. افزایش حضور نظامی ترکیه در شمال عراق، رقابت بازیگران خارجی در اقلیم کردستان و تحرکات داخلی در بغداد، ضرورت برقراری ارتباطات مستقیم میان اربیل و تهران را بیش از پیش برجسته ساخته است. برگزاری این نشست در سنندج، نشانه‌ ای روشن از عزم تهران برای تقویت دیپلماسی منطقه‌ای با محوریت استان‌ های مرزی و تعامل سازنده با اقلیم کردستان عراق است.

نکته مهم دیگر استفاده از ظرفیت بازار اقلیم در تضاد با تحریم‌ های اقتصادی و فشارهای بین‌المللی است، و توسعه مبادلات مرزی می‌تواند نقش نجات‌ بخشی برای استان‌ های غربی ایران ایفا کند. تقویت بازارچه‌ های مرزی، توسعه زیر ساخت‌ های حمل‌ و نقل، سرمایه‌ گذاری در لجستیک و تسهیل تجارت دو جانبه از جمله دستاوردهایی است که می‌تواند از دل این نشست حاصل شود. اقلیم کردستان عراق نیز با توجه به نقش ترانزیتی و مصرفی خود، یک فرصت راهبردی و طلایی برای گسترش صادرات ایران به شمار می‌آید.

اما فرهنگ و مراوادات فرهنگی میتواند مهمترین بخش این نشست باشد. مردم اقلیم کردستان عراق و استان‌ های غربی ایران از نظر فرهنگی، زبانی و اجتماعی دارای اشتراکات عمیقی هستند. این پیوندها، سرمایه‌ای بی‌ نظیر برای تقویت دیپلماسی فرهنگی به‌ حساب می‌آیند. برنامه‌ ریزی برای جشنواره‌های مشترک، همکاری میان دانشگاه‌ ها، تبادل هنرمندان و تقویت رسانه‌های بومی و رقابتهای ورزشی می‌تواند پایداری روابط میان دو سوی مرز را تضمین کند و در عین حال، هویت فرهنگی مشترک را تقویت نماید.

این ظرفیت فرهنگی را میتوان در قالب گردشگری که یکی از علاقه‌مندی‌ها و نیازهای واقعی مردم این مناطق است پیش برد. اقلیم کردستان عراق، در سال‌های اخیر به مقصدی محبوب برای گردشگران ایرانی تبدیل شده و مناطق طبیعی و تاریخی استان‌ های غربی ایران نیز ظرفیت جذب گردشگران اقلیم خصوصا در بخش توریسم درمانی را دارد. نشست پیش‌ رو می‌تواند زمینه‌ ساز صدور ویزاهای محلی، ایجاد زیر ساخت‌ های گردشگری مشترک، توسعه بوم‌ گردی و معرفی بسته‌ های گردشگری دو جانبه باشد.

نشست سنندج، تنها یک جلسه رسمی میان مدیران نیست، بلکه تبلور یک اراده برای عبور از نگاه صرفاً امنیتی به مرزها و حرکت به‌ سوی نگاهی توسعه‌ محور، فرهنگی و انسانی است. این رویداد، در صورت استمرار و برنامه‌ریزی دقیق، میتواند الگویی موفق از تعامل منطقه‌ای در خاورمیانه خلق کند، الگویی که منافع آن نه‌ فقط در سطوح دولتی، بلکه در زندگی روزمره مردم دو سوی مرز نیز ملموس خواهد بود.