آزاد ارمکی: شرایط استثنایی است، نیازمند «انسجام ملی» هستیم/ «ایده ایران» می‌تواند فضایی علیه عملیات روانی دشمن ایجاد کند

کیاوش حافظی: با آغاز جنگ ایران و اسرائیل، ایران در شرایطی استثنایی قرار گرفته که انسجام ملی و همبستگی دولت و ملت را بیش از هر زمان دیگری ضروری ساخته است.
تقی آزاد ارمکی جامعه شناس با اعتقاد به این موضوع می گوید برای عبور از شرایط کنونی همه سلایق باید اختلافات را کنار بگذارند تا از اشغال سرزمینی و نابودی ایران جلوگیری کنند.

این جامعه شناس معتقد است در شرایط کنونی که یکی از اقدامات جنگ روانی طرف مقابل ایجاد دوگانه بین دولت و ملت است. او بر نقش فعالان اجتماعی به ویژه روشنفکران تاکید می کند و معتقد است نقش تاریخی این دسته از فعالین بر هم زدن این تصویر برساختی و پر کردن شکاف بین این دو است.
در ادامه مشروح گفتگوی سردبیر پرس با این جامعه شناس و تحلیل گر سیاسی را می خوانید؛
****
* آقای آزاد ارمکی! در شرایط کنونی، حفظ انسجام ملی و حمایت از تصمیمات حاکمیت تا چه حد ضرورت دارد؟
ما در شرایط استثنایی قرار داریم که با دوره‌های دیگر زیست‌مان متفاوت است. با حمله‌ای از سوی دولتی مواجه شده‌ایم که اساساً یک دولت عاریتی و ساختگی است. باید اختلافات را کنار بگذاریم و پشت نظام بایستیم تا از این دوره عبور کنیم.
دلیل آن این است که حمله دشمن به ایران، نه برای تغییر بخشی از نظام یا مسائل تئوریک، بلکه برای اشغال سرزمین و نابودی ایران است. این مسئله، مساله نابودی ایران است. اگر به سخنان رهبران اسرائیل و حتی آمریکا نگاه کنیم، می‌بینیم که هدفشان تصاحب و نابودی ایران است. به همین دلیل، ما به انسجام ملی نیاز داریم تا مقاومتی برای مقابله با دشمن شکل بگیرد.
دوگانه‌سازی دولت در مقابل ملت باید شکسته شود
* عملیات‌های روانی در این جنگ چه نقشی دارند؟ شما چه تحلیل و توصیه‌ای دارید؟
در دو دهه اخیر، رابطه دولت و ملت در ایران به نوعی به بن‌بست رسیده است. باید از این وضعیت عبور کنیم. عملیات روانی دشمن و برخی نیروها در داخل، با ایجاد دوگانه دولت و ملت، سعی در بیگانه جلوه دادن دولت از جامعه و بالعکس دارند. این موضوع باید شکسته شود.
ما امروز به طراحی و نظریه‌ای جدید درباره دولت، قدرت و حکومت در ایران نیاز داریم؛ نظریه‌ای که در آن جامعه نه بخشی از آن، بلکه بخش اصل آن است و دولت بخشی از جامعه. این رویکرد، عملیات روانی دشمن را که مدام تعارض ایجاد می‌کند، مختل می‌کند.
نقش تاج‌زاده، کروبی و نهضت آزادی درخشان است زیرا…
این کار از طریق روشنفکران، سیاست‌مداران، منتقدان و حتی معترضان ممکن است. برای مثال، اقدامات افرادی مانند آقای تاج‌زاده یا آقای کروبی که با وجود نقدهایی که دارند، درخشان است. حتی نهضت آزادی هم در این‌جا ایستاده است.
 طیف‌های مختلف نیروهای مؤثر در جامعه باید حول رفع دوگانه دولت-ملت متحد شوند و به سمت دولتی فراگیر حرکت کنند که سرنوشتش با سرنوشت جامعه گره خورده است. این کار، نیروهایی که مدام تعارض ایجاد می‌کنند را دچار فرسایش می‌کند.
یعنی این که آنها پرونده همدیگر را در رو کنند که چون شما فاسد بودید یا خطا کردید و … منتفی می شود. در نتیجه کسانی که الان مدیریت بحران را بر عهده می گیرند میان دار می شوند و افراد شایسته جایگزین منفعت‌طلبان می‌شوند. این اتفاق جالبی است که می‌تواند موجب تقویت نظام سیاسی ایران هم شود.
ایده ایران می‌تواند فضایی علیه عملیات روانی دشمن ایجاد کند
* به شکاف دولت و ملت اشاره کردید. به نظر می رسد این یک موضوع تاریخی در ارتباط با جامعه ایران است. آیا این شرایط می‌تواند این شکاف را ترمیم کند؟
همیشه گفته‌ام که شکاف دولت-ملت در ایران، یک امر برساختی است. همیشه کسانی که می‌خواستند در دولت حاکم شوند، جامعه را جدا کردند. از سمت دیگر کسانی که از جامعه حمایت می‌کردند نیز در این دوگانه نقش داشتند. اما این دوگانه، ساختگی است و باید از آن عبور کنیم و بعد سراغ دولتی برویم که از جامعه می آید. باید این وجه را تقویت کرد.
امروز به هر دو سو نیاز داریم: هم نیروهای اجتماعی و هم نیروهای حاکمیتی. اینجاست که انسجام و همبستگی ملی شکل می‌گیرد. ایده ایران باید بازتعریف شود و معنای جدیدی از آن تولید شود. ایران کانون فرهنگ، تمدن، دین و ایدئولوژی برای گذشته، حال و آینده است. حمله اسرائیل قصد داشت این روند را متوقف کند. باید نیروهایی که به حاشیه رانده شده‌اند، معترضان، ساکت‌شدگان و حتی کسانی که برچسب خورده‌اند، به صحنه بازگردند.
ایده ایران می‌تواند این شکاف دولت-ملت را ترمیم کند و فضایی برای مقابله با عملیات روانی دشمن ایجاد کند که می‌خواهد اقلیتی حاکم را مسئول همه چیز نشان دهد. این دوگانه با حضور همه نیروها فرو می‌ریزد.

همه باید به صحنه بیایند، این بحران شوخی بردار نیست
* چه کسی باید از این گروه‌ها دعوت کند؟
اینجا بحث اول و دوم نیست. مهمانی نیست که کسی بخواهد دعوت کند یا منتظر دعوت بماند. همه باید به صحنه بیایند.
دولت در این شرایط فقط باید ضرورت‌ها را تامین‌کند. دولت، چه دولت آقای پزشکیان و چه کلیت حاکمیت، درگیر جنگ و بحران است. اینجا نقش نیروهای اجتماعی، به‌ویژه روشنفکری از نظر تاریخی مهم است. آنها باید به صحنه بیایند و ما را از این دوگانه‌سازی‌ها نجات دهند.
این بحران، شوخی‌بردار نیست. این قصه، مثل جنگ ایران و عراق نیست که بگوییم بخشی از مرز تصرف شده و بعداً پس می‌گیریم.  آمریکا، آلمان، انگلیس، فرانسه و دیگران متحد شده‌اند تا ایران را به سقوط بکشانند. اگر می‌شد خود حتی تحریم‌ها را بیشتر می کردند تا جمهوری اسلامی تضعیف شود. الان به این رسیده اند که پتک محکمی بر سر ایران بزنند و ایران را به سقوط بکشانند.
در این شرایط، همه نیروها، به‌ویژه کسانی که به حاشیه رانده شده‌اند، باید بدون نیاز به دعوت به صحنه بیایند، اوضاع اجتماعی را ترمیم کنند، پیوندها را برقرار کنند و مصالحه شکل بگیرد. این کار باعث می‌شود پس از پایان جنگ، وارد فضای مدنی شویم و از دوگانه‌سازی مدافعان و مخالفان جنگ جلوگیری کنیم. همه باید در جنگ مشارکت کنند تا بتوان از جامعه مدنی دفاع کرد.
۲۷۲۱۱