سلسبیل؛ محله‌ای بهشتی در شهر تهران

به گزارش خبرنگار گروه مناطق پایگاه خبری تحلیلی «سردبیر پرس»؛ محله سلسبیل یکی از محله‌های قدیمی، پرجمعیت و استراتژیک تهران است که در منطقه ۱۰ و بخش مرکزی و غربی شهر واقع شده است. این محله از شمال به خیابان آزادی، از جنوب به خیابان کمیل، از شرق به بزرگراه نواب صفوی و از غرب به خیابان رودکی و بزرگراه یادگار امام منتهی می‌شود. سلسبیل به دلیل موقعیت مرکزی خود و تقاطع خیابان‌های اصلی، دسترسی بسیار خوبی به حمل و نقل عمومی مانند مترو و اتوبوس دارد که جابجایی در تهران را برای ساکنان آسان می‌کند.
از نظر بافت شهری، سلسبیل تلفیقی از ساختمان‌های قدیمی با معماری سنتی و خانه‌های مدرن و آپارتمانی است. کوچه‌های باریک و بن‌بست، بازارچه‌های سنتی، مغازه‌های متنوع و مراکز خرید مدرن، آن را به یک منطقه پرجنب‌ وجوش و متنوع تبدیل کرده‌اند.
در گذشته این محله باغستان‌های انار و زمین‌های کشاورزی فراوان داشت که به تدریج با گسترش شهر به محل‌های مسکونی و تجاری تبدیل شد. علاوه بر بازار‌های محلی، دارای امکانات رفاهی مانند سینما، رستوران‌ها و اماکن مذهبی از جمله مساجد و حسینیه‌ها نیز می‌باشد.
مزایای زندگی در سلسبیل شامل دسترسی آسان به امکانات شهری، حمل و نقل عمومی مناسب، قیمت نسبتا مناسب مسکن نسبت به مناطق دیگر تهران، و جو صمیمی و فرهنگی غنی است. معایب این محله عمدتاً شامل ترافیک سنگین در ساعات اوج و فرسودگی برخی از ساختمان‌های قدیمی می‌باشد.
محله سلسبیل یکی از محله‌های قدیمی تهران است که ریشه آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. در آن زمان این منطقه بیشتر به عنوان منطق‌های کشاورزی و باغی شناخته می‌شد که باغ‌های انار و سایر محصولات متنوعی در آن وجود داشت. این باغستان‌ها و رودخانه جاری در محله، جلوه خاصی به آن بخشیده و باعث شده بود که این منطقه شباهت‌هایی به چشمه‌ها و باغ‌های بهشتی در قرآن داشته باشد و نام سلسبیل نیز از همین چشمه‌ها گرفته شده است.
تحول اصلی در این محله در دوره پهلوی اول رخ داد، به‌ویژه از سال‌های ۱۳۳۷ و ۱۳۳۸ خورشیدی که کمکم این منطقه به بخشی از تهران تبدیل شد و به دنبال آن خانه‌سازی، ساخت اماکن مسکونی و تجاری و خدمات شهری آغاز شد. در آن دوره سلسبیل محل سکونت بسیاری از آذری‌زبان‌ها بود و خیابان آذربایجان در شمال محله به همین دلیل نامگذاری شده است. همچنین سلسبیل محل همزیستی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان مختلف از جمله کلیمیان و زرتشتیان بود.
در دهه ۴۰ خورشیدی این محله شکل تجاری بیشتری به خود گرفت و قهوه‌خانه‌های مشهوری، چون قهوه‌خانه «وطن» در آن ایجاد شد که هنوز در یاد ساکنان قدیمی زنده است. ساکنان عمده سلسبیل آن زمان کارمندان دولت، نظامیان و خانواده‌های آنها بودند و این محله فضایی خانوادگی و اجتماعی قوی داشت.
این تاریخچه نشان می‌دهد که سلسبیل از محله‌های تهران است که با حفظ ترکیبی از سنت و مدرنیته، از باغستان‌های قاجاری تا منطقه‌های شلوغ و پر رفت و آمد تهران امروز تبدیل شده است.
سلسبیل؛ محله‌ای با بافت تجاری فشرده
حسن مظفری، کسبه خیابان سلسبیل در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: سلسبیل از حدود ۴۰ سال پیش بافت تجاری فشرده و متراکمی دارد. کسب‌های مانند بقالی، قصابی و قهوه‌خانه‌های آن سابقه طولانی دارند. اینجا فضا برای کار ساده و آسان است و ریشه‌های فرهنگی محله همچنان پابرجاست.
وی افزود: با وجود تراکم جمعیت و ترافیک، محله سلسبیل فضایی گرم خانوادگی و دسترسی عالی به امکانات شهری دارد که این‌ها موجب شده همچنان برای زندگی گزینه‌های مطلوب باشد.
اماکن تاریخی و دیدنی محله سلسبیل 
موزه حیات وحش هفت چنار: این موزه واقع در میدان بریانک سلسبیل، یکی از جاذبه‌های مهم محله است که مجموع‌های بزرگ از حیوانات تاکسیدرمی شده، خزندگان، پستانداران و نمونه‌های دریایی را در خود جای داده است. بازدید از این موزه برای خانواده‌ها و کودکان جذاب است.

امامزاده معصوم: بارگاه امامزاده معصوم (علی بن حمزه بن عبدالله)، نواده امام محمد باقر، در این محله واقع شده که قدمت آن به دوران صفویه باز می‌گردد. بنای مقبره توسط شاه عباس صفوی ساخته شده است و از قدیمی‌ترین مراکز مذهبی محله است که مراسم مذهبی و سنتی محلی در آن برگزار می‌شود.
زورخانه پوریای ولی: این زورخانه قدیمیترین زورخانه محله بوده که در سال ۱۳۱۳ ساخته شده و نشان از تاریخ ورزشی و سنتی این منطقه دارد.
سینما کارون: سینمایی قدیمی که در سال ۱۳۳۵ در سلسبیل افتتاح شد و تا مدت‌ها محلی محبوب برای تفریحات ساکنان بود.

کوچه‌ها و محله‌هایی مانند آبانبار، حمام خورشید (گرماب‌های که قبلاً در محله بوده) یادگاری از گذشته و فرهنگ محله است که با وجود تغییرات امروزه هنوز نام آنها حفظ شده و به بخشی از هویت محله تبدیل شده‌اند.
محله سلسبیل با ترکیب تاریخ، فرهنگ و امکانات شهری مدرن و دسترسی خوب به نقاط مختلف تهران، از محل‌های پویا و مورد توجه برای ساکنان و کسبه به شمار می‌رود.
انتهای خبر/