آشنایی با کندترین حیوان جهان / رکوردهایی که شما را شگفت‌زده می‌کند!

غزال زیاری: حیوانات سریع همیشه به خاطر توانایی‌های شگفت‌انگیزشان در سرعت توجه زیادی را جلب می‌کنند؛ اما آن‌هایی که آرام حرکت می‌کنند چطور؟ جیمز مک‌لین، سرپرست ارشد بخش ماهی‌ها در موزه تاریخ طبیعی لندن می‌گوید: «قطعاً ما طوری برنامه‌ریزی‌شده‌ایم که فکر می‌کنیم سرعت یک مزیت است؛ اما این موضوع برای خیلی از حیوانات، اصلاً اهمیتی ندارد.»
درهرحال شاید برایتان جالب باشد تا بدانید که کندترین حیوان جهان کدام است؟ و یا اینکه وقتی سرعت بخشی از مهارت‌های بقا نباشد، حیات چگونه ادامه پیدا می‌کند؟
کندروهای دریایی
شاید در نگاه اول این سؤال ساده به نظر برسد، اما سرعت تعاریف مختلفی دارد. یکی از راه‌های مقایسه سرعت حیوانات، بررسی مدت زمانی است که طول می‌کشد تا آن‌ها مسافت خاصی را طی کنند. از این نظر، کندترین حیوان شقایق دریایی است که در هر ساعت فقط حدود ۱۰ تا ۲۵ سانتی‌متر حرکت می‌کند. این حرکت هم معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که شقایق دریایی در جستجوی مکان جدیدی برای سکونت باشد و در غیر این صورت تقریباً ثابت می‌ماند.

در رده بعدی، نام اسب دریایی کوتوله قرار دارد که به‌عنوان کندترین جانور شناگر و یکی از کندترین حیوانات جهان شناخته می‌شود. این موضوع بیشتر به دلیل وضعیت شنا به حالت عمودی و باله پشتی کوچک آن است که توان کمی برای پیش‌بردن بدنش دارد. مک‌لین در این رابطه توضیح می‌دهد: «اگر اسب دریایی کوتوله را مجبور به حرکت کنید، یک ساعت طول می‌کشد تا یک و نیم متر جابه‌جا شود.» هرچند که این ویژگی به ضرر او نیست، چون در اکثر مواقع دم چنگالی‌اش را به علف‌های دریایی قلاب کرده و از سخت‌پوستان ریز عبوری تغذیه می‌کند.
مک‌لین درباره نحوه تغذیه اسب دریایی گفت: «غذاها به سراغ او می‌آیند، بنابراین این جانور نیازی به سرعت نخواهد داشت.» این جانور دریایی کوچک به‌علاوه زرهی از صفحات استخوانی دفاعی دارد که آن را در برابر شکارچیان تا حد زیادی ایمن می‌سازد.

اسب‌های دریایی تنها وقتی سرعت می‌گیرند که زمان جفت‌گیری‌شان باشد؛ آن‌ها در این هنگام رقص‌های طولانی و هماهنگ شده‌ای انجام می‌دهند.
در اعماق اقیانوس، غول سرد آبی یعنی کوسه گرینلند با طول ۷٫۳ متری، فقط با سرعت ۳ کیلومتر در ساعت شنا می‌کند. این شکارچی کهن‌سال در آب‌های منجمد بیشتر از لاشه‌ها تغذیه می‌کند و نیازی به حرکت با سرعت بالا ندارد.

حرکت در خشکی
در خشکی، حلزون موزی با سرعتی در حدود ۰٫۰۰۹۶ کیلومتر در ساعت رکورددار کندی است. جان ابلت، متصدی ارشد نرم‌تنان موزه تاریخ طبیعی لندن می‌گوید: «بعضی از نرم‌تنان در کل دوران بلوغشان هیچ حرکتی نمی‌کنند و برخی دیگر مثل دوکفه‌ای‌ها کاملاً ثابت هستند.»
طبق گفته او، کندی آن‌ها فقط به دلیل جثه‌شان نیست، چرا که موجودات کوچکی مثل مورچه یا عنکبوت، باوجود به‌مراتب کوچک‌تر بسیار سریع‌تر هستند. برای مقایسه، حلزون باغی با سرعت ۰٫۰۴۸ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند که نسبت به حلزون موزی سریع محسوب می‌شود.

دیگر کندروی مشهور خشکی لاک‌پشت غول‌پیکر گالاپاگوس است که با سرعت ۰٫۲۶ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند و این در حالی است که انسان، با جثه‌ای مشابه، به‌طور میانگین ۴٫۵ کیلومتر در ساعت راه می‌رود.

در میان پستانداران، چشم گرد تنبل از کندترین موجودات روی خشکی است که به آرامی و با دقت میان شاخه‌ها حرکت می‌کند و گاهی ساعت‌ها بدون حرکت باقی می‌ماند. سرعت آن‌ها حدود ۱٫۸ کیلومتر بر ساعت است.
سرعت و جثه
راه دیگر سنجش سرعت، در نظر گرفتن اندازه بدن موجود است. مثلاً انسان در یک ثانیه فاصله بسیار بیشتری از مورچه را طی می‌کند؛ اما با در نظر داشتن سرعت نسبت به جثه، مورچه به‌مراتب سریع‌تر از انسان است.
برخی از زیست‌شناسان بر این باورند که برای انتخاب کندترین حیوان، باید کل دامنه حرکتی و واکنش‌های آن‌ها را هم در نظر بگیریم. مثلاً بعضی مارها ممکن است بسیار آهسته بخزند، اما هنگام شکار ناگهان با سرعت حمله کنند.

به نظر روری ویلسون، استاد زیست‌شناسی آبزی دانشگاه سوانزی، کندترین حیوان بدون شک تنبل‌های سه انگشتی هستند. این جانوران می‌توانند نهایتاً به‌سرعت ۱٫۶ کیلومتر در ساعت برسند، اما معمولاً حرکاتشان در حد چند متر محدود است. ویلسون دراین‌باره توضیح داد: «وقتی اولین بار یک تنبل وحشی را دیدم، باورم نمی‌شد که تا این حد آهسته باشد.»
تنبل‌ها برای جبران سرعت کندشان، چند ویژگی تکامل‌یافته حیرت‌انگیز دارند:

استتار عالی برای فرار از شکارچیان
قدرتی سه برابر قدرت انسان برای ثابت ماندن روی شاخه‌ها
سوخت‌وساز پایین که این امکان را به آن‌ها می‌دهد تا با خوردن برگ‌های کم انرژی دوام بیاورند

فرآیند هضم غذا در تنبل‌ها روزها طول می‌کشد و فقط هفته‌ای یک‌بار برای دفع از درخت پایین می‌آیند.
ویلسون می‌گوید: «سؤال این است که تنبل‌ها چرا این‌قدر کند هستند؟ پاسخ ساده این است: سرعت به انرژی نیاز دارد و انرژی گران‌بهاست. تنبل‌ها با کم قانع‌اند و همین باعث شده زندگی در “خط آهسته” برایشان جواب بدهد.»
منبع: livescience
۵۸۳۲۲