ضرورت‌ ایران‌گردی از نگاه ایرانشناس پاکستانی

یک ایران‌شناس پاکستانی، در نشست تخصصی «ایران‌شناسی و گردشگری» با تأکید بر اینکه «ایران‌گردی ابزار مهم ایران‌شناسی است»، گفت: شناخت تاریخ، زبان، هنر، آیین‌ها و میراث ایران بدون مشاهده میدانی و سفر به این سرزمین کامل نمی‌شود. او گردشگری را راهی برای فهم عمیق فرهنگ‌ها دانست و ایران را کشوری با ظرفیت‌های گسترده تاریخی، مذهبی، طبیعی و فرهنگی معرفی کرد.

به گزارش سردبیر پرس، «شگفته یاسین» از ایرانشناسان کشور پاکستان در نشست تخصصی «ایران‌شناسی و گردشگری» که  روز یکشنبه ۲۵ آبان ماه ۱۴۰۴ در جریان اجلاس بین‌المللی ایرانشناسی در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد، درباره ایرانشناسی و ایرانگردی گفت: «ایرانگردی» از ابزارهای مهم ایرانشناسی است. ایرانشناسی، علمِ شناخت ایران است. ایرانشناسی به‌عنوان شاخه‌ای از مطالعات منطقه‌ای و فرهنگی، به بررسی ابعاد مختلف تاریخ، زبان، هنر، مردم‌شناسی، سیاست و جغرافیای ایران و موضوعات مرتبط می‌پردازد. به این ترتیب می‌توان گفت ایرانشناسی یا ایران‌پژوهی، شاخه‌ای از علوم انسانی و اجتماعی است که تمرکز آن بر مطالعه ایران است. این رشته در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر جهان، به صورت مستقل یا در قالب مطالعات خاورمیانه، تدریس می‌شود.
او افزود: بدیهی است که آثار ایرانشناسی چه از سوی پژوهشگران داخلی و چه پژوهشگران خارجی، در شناخت بهتر هویت ایرانی و ارائه تصویر واقعی ایران به جهانیان نقش کلیدی دارد. جنبه‌های متعددی در حوزه ایرانشناسی اهمیت دارند؛ زیرا از طریق مطالعه آنها می‌توان اطلاعات عمیق و واقعی درباره سرزمین ایران به دست آورد. زبان فارسی از دوران باستان تا امروز، تاریخ ایران پیش و پس از اسلام، بازدید و مطالعه مکان‌های تاریخی و مذهبی، آشنایی با سنت‌ها، آیین‌ها و روایت‌های ایران باستان، بررسی مراکز علمی، نسخه‌های خطی و میراث مکتوب ایران از جمله آن‌هاست.
یاسین گفت: جهانگردی نیز یکی از ابزارهای مهم برای شناخت فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف است. برای مسلمانان، جهانگردی اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا در قرآن کریم بارها خداوند انسان‌ها را به مشاهده زمین و تفکر در خلقت دعوت کرده است. برای مثال، در سوره عنکبوت آمده است: «بروید در زمین سیر کنید و بنگرید که خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است. همان خدا در قیامت آن را باز می‌آفریند. بی‌تردید خداوند بر هر کاری تواناست.» خداوند متعال انسان را به تفکر، مشاهده و عبرت‌آموزی سفارش کرده و نتیجه‌ی این گردشگری، آشنایی انسان با فرهنگ‌ها و تمدن‌های گوناگون جهان است. بدین ترتیب، رنگ‌ها، آداب و هنرهای مختلف در عالم منتشر می‌شوند و انسان از این طریق با حقیقت‌ها آشنا می‌گردد. از همین‌رو، در زمان‌های گذشته بسیاری از عارفان و بندگان خدا در سفر می‌ماندند و از این طریق فرهنگ‌ها را مشاهده می‌کردند و پیام توحید را به انسان‌ها می‌رساندند.
او با بیان اینکه بی‌تردید ایران‌گردی همواره نقش ویژه‌ای در معرفی ایران به جهانیان داشته است، اظهار کرد: ایران سرزمینی است که انواع مختلف گردشگری در آن امکان‌پذیر است. برای مثال، سیاحت تاریخی؛ ایران دارای شهرهای تاریخی است که قدمت برخی از آن‌ها به هزاران سال پیش می‌رسد؛ مانند: اصفهان، شیراز، تبریز. اصفهان را «نصف جهان» نامیده‌اند؛ چرا که کسی که اصفهان را دیده باشد، گویی نیمی از جهان را مشاهده کرده است. این شهر از نظر اماکن تاریخی یکی از غنی‌ترین شهرهای ایران است. میدان نقش جهان، سی‌وسه‌پل و ده‌ها بنای دیگر نمونه‌های آن هستند.
یاسین ادامه داد: مورد بعدی سیاحت مذهبی است، ایران از این منظر نیز کشوری شاخص است. وجود آرامگاه شخصیت‌های برجسته مذهبی موجب شده ایران در جهان اسلام جایگاه مهمی داشته باشد. مشهد، به دلیل وجود حرم امام رضا (ع) و شهر قم با آستان مقدس حضرت معصومه (س)، از مقاصد مهم زیارتی هستند. همچنین از منظر سیاحت طبیعی، ایران طبیعتی متنوع و چشم‌نواز دارد. رشته‌کوه البرز که حدود هزار کیلومتر امتداد دارد و شمال ایران با جنگل‌ها، دریا و کوهستان، جزایری مانند کیش و یا کوه دماوند، بلندترین قله ایران. بعد دیگر سیاحت فرهنگی است، گردشگران در ایران با فرهنگ‌ها و تمدن‌های گوناگون آشنا می‌شوند. هنر قالیبافی ایران که در سراسر جهان مشهور است، جشن نوروز، موسیقی اصیل ایرانی که پیشینه‌ای هزاران‌ساله دارد.   زبان فارسی و هنرهای سنتی و سبک‌های زیست بومی متنوع.
او با تاکید بر اینکه بدون تردید، ایران‌شناسی و جهانگردی مکمل یکدیگرند، توضیح داد: مطالعات ایرانشناسی منبع ارزشمندی برای برنامه‌ریزی گردشگری فرهنگی و تاریخی است. شناخت دقیق از بناهای تاریخی، آیین‌ها، زبان‌ها و سبک‌های زندگی گوناگون ایران به مسئولان گردشگری کمک می‌کند تا برنامه‌های هدفمند و علمی برای جذب گردشگران طراحی کنند. ایران‌شناسان نیز با تولید محتوای دقیق و معتبر، نقش مؤثری در مقابله با اطلاعات نادرست درباره ایران دارند. با این حال، هر دو حوزه ایرانگردی و ایران‌شناسی با چالش‌هایی از جمله کمبود منابع مالی، ضعف در حمایت نهادی، کمبود محتوای چند زبانه، ناکافی بودن همکاری دانشگاهی، فرهنگی و دیپلماتیک تصویر رسانه‌ای منفی از ایران در برخی کشورها روبروست.
این ایرانشناس اظهار کرد: در کنار این چالش‌ها، فرصت‌های مهمی نیز وجود دارد، گسترش روابط فرهنگی بین‌المللی، آموزش ایران‌شناسی به فعالان گردشگری، افزایش علاقه جهانی به میراث و فرهنگ ایران و فراهم بودن زمینه اصالت‌بخشی و علمی کردن این حوزه‌ها از جملهآن‌هاست.  
انتهای پیام