روایت دیدار با محمود دولت‌آبادی

محمدجعفر یاحقی در روایت دیدارش با محمود دولت‌آبادی، با بازگویی پیشنهاد قدیمی‌ این نویسنده برای جمع‌آوری و استفاده از واژه‌های محلی، آن را فرصت از دست‌رفته‌ای می‌داند و معتقد است بسیاری از آنها به غارت بدسلیقگی و بی‌توجهی رفته است!

به گزارش سردبیر پرس، محمدجعفر یاحقی، استاد دانشگاه، شاهنامه‌پژوه و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی  در روایت دیدار اخیر خود با محمود دولت‌آبادی نوشته است:
«ما ملت انتظاریم بهانه‌ای پیش آمد که دیشب با محمود دولت‌آبادی همزانو افتادم. این بار به مناسبتی فرخنده سخن از نام جای‌های کهنسال خراسان پیش آمد. سخن از «ششتمد» سبزوار بود که آیا «شش تا مرد» بوده یا «مرد نشسته» یا چیز دیگری؟ که البته خیلی عامیانه و بی‌پایه می‌نمود. و به دنبال این بحث سخن از واژه‌های عامیانه و محلی روستاها به میان آمد و این که چقدر می‌تواند برای معادل‌یابی واژه‌ها و مصطلحات خارجی به درد نهادهایی مانند فرهنگستان بخورد. خوب محمود خداوندگار استفاده از واژه‌های محلی در زبان داستان بود که «کلیدر» در این میانه بر صدر می‌نشیند و البته قدر می‌بیند! پس تعجبی نداشت که از چنین امری دفاع کند، این به جای خود. تعجب از این بود که می‌گفت در دهه چهل که سپاه دانش و بهداشت و ترویج و کذا و کذا برای اولین‌بار به روستاهای کشور اعزام شده بودند، او به جایی یا نهادی پیشنهاد می‌کند که دولت طی طرحی مشخص از سپاهیان روستانشین بخواهد که واژه‌های محلی روستای محل خدمت خود را جمع کنند و دولت این واژه‌ها را از آنها بخرد و بعد زیر نظر متخصصان زبان گردآوری و به صورت فرهنگی منتشر کنند. دیدم اگر چنین اتفاقی می‌شد چه اتفاقی در فرهنگ‌نویسی فارسی می‌افتاد که نیفتاد. یادم آمد از پیشنهاد و آغاز طرحی که خود من در مرکز خراسان‌شناسی دادم برای گردآوری نام جای‌های خراسان که اگر به جایی می‌رسید، چه هنگامه‌ای داشتیم از واژه‌ها و نام جای‌های ناب فارسی که امروز بسیاری از آنها به غارت بدسلیقگی و بی‌توجهی مسئولان رفته است! آن عزیز (فروغ) گفته بود: «همیشه پیش از آن که فکر کنی اتفاق می‌افتد» اما ما پس از آن که عالمی فکر کردیم هم هیچ اتفاقی نیفتاد! امضای زیبای محمود بر پشت جدیدترین کتابش «در پس آینه»، گفتگوی لیلی گلستان با دولت‌آبادی و خانواده‌اش پاداش این دیدار دوساعته بود. محمود مقداری تکیده شده است اما ذهن و زبانش جوان و جوشنده است و هنوز باید منتظر حادثه‌ای در ادب معاصر باشیم. «کلیدر» در سه چهار دهه پیش یک حادثه بود و «کلنل» در دهه اخیر حادثه‌ای دیگر تا این حادثه سوم چه باشد و کی اتفاق بیفتد! ما ملت انتظاریم»

محمدجعفر یاحقی و محمود دولت‌آبادی

 انتهای پیام