دروازه‌غار، پازلی از تاریخ و چالش‌های اجتماعی

به گزارش خبرنگار «سردبیر پرس»؛ محله دروازه غار، واقع در منطقه ۱۲ تهران، یکی از قدیمی‌ترین محلات پایتخت است که در نزدیکی میدان شوش و خیابان مولوی قرار دارد. 
این محله که در دوره ناصرالدین‌شاه یکی از دروازه‌های ورود به تهران بود، تاریخی غنی دارد و زمانی میزبان بازارچه‌ها و کاروان‌سرا‌های پررونق بود. 
امروزه دروازه غار با جمعیتی متراکم، عمدتاً از اقشار کم‌درآمد، و بافتی فرسوده شناخته می‌شود. خیابان‌های باریک، خانه‌های قدیمی و بازارچه‌های محلی هنوز هویت تاریخی این محله را حفظ کرده‌اند اما چالش‌های اجتماعی چهره آن را تحت تأثیر قرار داده است. 
معضلات و آسیب‌های اجتماعی محله دروازه غار 
این محله سال‌هاست که به‌عنوان یکی از کانون‌های آسیب‌های اجتماعی تهران شناخته می‌شود که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اعتیاد و کارتن‌خوابی: این محله به دلیل تمرکز معتادان متجاهر و کارتن‌خواب‌ها، به‌ویژه در کوچه‌پس‌کوچه‌ها و خانه‌های متروکه، به «پناهگاه آسیب‌دیدگان» شهرت یافته است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که از دهه ۸۰، دروازه غار جایگزین محله خاک‌سفید به‌عنوان مرکز تجمع معتادان شد. 
فقر و بیکاری: بسیاری از ساکنان به دلیل فقر شدید، شغل پایداری ندارند و برخی به کار‌های غیررسمی یا حتی فعالیت‌های غیرقانونی روی می‌آورند. 
ناامنی و سرقت: سرقت‌های خرد، مانند دزدیدن اشیای خانگی یا قطعات فلزی، در این محله گزارش شده است که به دلیل فقر و نبود نظارت کافی تشدید می‌شود. 
مشکلات زیرساختی: بافت فرسوده، نبود آسفالت مناسب در برخی کوچه‌ها، و کمبود امکانات بهداشتی، زندگی را برای ساکنان دشوار کرده است. 
کودکان کار و خطر‌های اجتماعی: کودکان این محله به دلیل فقر خانوادگی در معرض خطر اعتیاد، سوءاستفاده، و ترک تحصیل قرار دارند. 
از امتیازات این محله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
هویت تاریخی: وجود بنا‌های قدیمی، مانند مساجد و حمام‌های تاریخی، این محله را به گنجینه‌ای فرهنگی تبدیل کرده است. 
دسترسی مناسب: نزدیکی به بازار بزرگ تهران، ایستگاه مترو شوش، و پایانه‌های اتوبوس‌رانی، دسترسی ساکنان را به مرکز شهر آسان می‌کند. 
اجتماع محلی قوی: حس همبستگی میان ساکنان قدیمی، به‌ویژه در مراسم‌های مذهبی و محلی، هنوز در این محله زنده است. 
قیمت مناسب مسکن: اجاره‌ها و قیمت خانه‌ها در دروازه غار نسبت به سایر نقاط تهران پایین‌تر است، که برای اقشار کم‌درآمد جذابیت دارد. 
امکانات تفریحی و گردشگری محله دروازه‌غار 
پارک‌ها و بوستان‌ها: بوستان‌های کوچک محلی وجود دارند، اما به دلیل عدم نگهداری مناسب، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. 
مراکز فرهنگی: برخی مساجد و حسینیه‌ها به‌عنوان فضا‌های تجمع برای مراسم‌های مذهبی و فرهنگی عمل می‌کنند. 
ورزش و اوقات فراغت: امکانات ورزشی، مانند زمین‌های بازی یا سالن‌های ورزشی، تقریباً وجود ندارد، و کودکان و جوانان از فضا‌های عمومی مانند کوچه‌ها برای بازی استفاده می‌کنند. 
بازارچه‌های محلی: بازارچه‌های کوچک، که گاهی محل فروش صنایع‌دستی یا غذا‌های سنتی هستند، فضایی برای تعامل اجتماعی فراهم می‌کنند.
عباس محمدی کارگر ساختمانی و شهروند ۴۵ ساله  این محله در گفتگو با خبرنگار «سردبیر پرس» گفت: من ۲۰ سال است که در دروازه‌غار زندگی می‌کنم. اینجا محله‌مان قدیمی است، همه همدیگر را می‌شناسند و در مشکلات به هم کمک می‌کنند ولی اعتیاد و بیکاری خیلی اذیت‌مان می‌کند. 
وی افزود: کوچه‌های تنگ و خونه‌های قدیمی هم مشکلات خودش را دارد. یک پارک درست‌ و حسابی نداریم که بچه‌هایمان بروند آنجا بازی کنند. اگر شهرداریکمی به این محله برسد، فکر کنم خیلی چیزا بهتر بشود. من خودم عاشق تاریخ این محله هستم، ولی کاش کمی تمیزتر و امن‌تر بود. 
یحیی زهرایی نیز یکی از اهالی این محل به خبرنگار ما گفت: دروازه غار برای ما که درآمد زیادی نداریم، جای خوبی است چون اجاره‌ها پایین است و نزدیک بازار قرار دارد. ولی شب‌ها احساس امنیت نمی‌کنیم، چون معتادان در کوچه‌ها زیادند. فرزندم دوست دارد به پارک برود ولی پارک نزدیکمان کثیف و وسایل بازی‌اش خراب است. 
وی افزود: من دوست دارم اینجا کتابخونه‌ای یا کلاس‌های رایگان برای فرزندانمان بگذارند. ما آدمهای این محله هم دلمان می‌خواهد زندگی بهتری داشته باشیم.
براساس این گزارش می‌توان گفت که مسئولان باید نسبت به محله دروازه‌غار با آسیب‌های اجتماعی‌ای که دارد به فکر راهکار‌هایی برای ساماندهی معتادان و ایجاد مراکز بازپروری و انتقال معتادان متجاهر به خارج از محله، بازسازی بافت فرسوده و نوسازی خانه‌ها و بهبود زیرساخت‌های شهری، مانند آسفالت و روشنایی، افزایش امکانات تفریحی و ساخت بوستان‌های مجهز و مراکز فرهنگی برای جوانان و کودکان و همچنین حمایت اقتصادی و ایجاد کارگاه‌های آموزشی و فرصت‌های شغلی برای کاهش فقر و بیکاری باشند.
انتهای خبر/