میراث ارباب نمیر، اعجازی از باغداری ایرانی در باغشهر تفت

سردبیر پرس/یزد برخلاف تصور بسیاری از مردم، استان یزد با وجود قرارگیری در منطقه‌ای گرم و کویری دارای باغات زیادی با عمارت‌های زیبا و معماری چشم نواز است؛ باغاتی که بعضاً شهرتی جهانی دارند و برخی نیز قطب گردشگری شهر خود محسوب می‌شوند مانند باغ صدری تفت که اهالی این شهر آن را به احترام ارباب نمیر تفتی، باغ نمیر می‌نامند.

محمدرضا فلاحتی معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد، در گفت و گو با سردبیر پرس ضمن اشاره به اهمیت معرفی و حفظ بناهای تاریخی، در مورد این جاذبه گردشگری شهرستان تفت می‌گوید: یکی از باغات بسیار زیبا و دیدنی تفت، باغ ۴۰۰ ساله‌ای است که در دوران زندیه به دستور «صدرالعلماء» یکی از حکام زند و هم زمان با مسجد شاه ولی تفت به مساحت ۱۳ هزار متر مربع ساخته شده است.
وی اضافه می‌کند: مردم تفت، باغ صدری را باغ نمیر می‌نامند زیرا روزگاری ارباب نمیر تفتی، یکی از زرتشتیان بنام و مشهور که از شکسته‌بندهای معروف یزد نیز بود، در این باغ زندگی می‌کرد. خانواده ارباب نمیر وضع مالی متوسطی داشتند و پدر خانواده در این باغ مشغول به باغبانی بود اما پس از کار در بمبئی و جمع‌آوری اندوخته، این باغ را به قیمت پنج هزار تومان از صدرالعلماء خریداری کرد.
وی بیان می‌کند: ارباب نمیر پس از ازدواج با یک دختر تفتی و پس از مرگ تنها دخترش، از محله گلابدان به باغ صدری نقل مکان کرده و باغ را  مورد مرمت و بازسازی قرار می‌دهد. دقیقا در همین زمان است که نقش فروهر و سه نوشته «اندیشه نیک، گفتار نیک و کردار نیک» در بالای  تالار باغ نقش زده می‌شود که البته امروزه تنها نقش فروهر آن باقی مانده است.

فلاحتی همچنین می‌گوید: پس از گذشتن از کوچه‌های باریک و ورودی باغ، به عمارت زیبا و دلنشین باغ صدری می رسیم. این ساختمان با تالاری به ابعاد ۱۰×۱۲ متر که با طاق نماهای محرابی تزیین شده، جلوه‌ای دیگر از معماری بی‌نظیر ایرانی را به رخ می‌کشد اما چیزی که باغ صدری را از دیگر باغات استان متمایز می‌کند، قرارگیری بلندترین بادگیر تفت، بر روی عمارت این باغ است.
وی با بیان این که بادگیر مذکور سه طبقه است که وظیفه تهویه هوا را بر عهده داشته است، اظهار می‌کند: ارتفاع ساختمان اصلی باغ صدری تفت با احتساب بادگیر، ۲۲.۵ متر است و از جمله ویژگی‌ها جالب آن داشتن یک تالار با دهنه ۱۲.۵ متری و پنجره‌های ارسی چند رنگ است که به علت تنوع رنگی به رانده شدن جانورران موذی از خانه کمک می‌کند.

معاون میراث فرهنگی استان اعلام می‌کند: خانه یا باغ نمیر، مثل تمام خانه‌های قدیمی، یک تابستان‌نشین داشته و یک زمستان‌نشین که بخش تابستان نشین آن، این‌ روزها به عنوان هتل و رستوران کاربرد دارد و این عمارت تابستانی، حوضی سنگی به وسعت ۵۰۰ متر مربع قرار دارد که دارای ۹۵ فواره است که مانند باغ فین کاشان و دیگر باغ‌های ایرانی بدون هیچ پمپ و قدرتی کار می‌کرده و وظیفه آبیاری درختان باغ را داشته است.
وی ادامه می‌دهد: از کنار حوض این باغ که عبور کنیم به قسمت زمستان‌نشین، عمارت می‌رسیم؛ همان قسمتی که آسیاب آبی، روزگاری آرد اهالی خانه را تأمین کرده است.
فلاحتی می‌گوید: باغ صدری تفت در اواخر دهه ۱۳۷۰ خورشیدی، از طرف خانواده میزانیان یعنی نوادگان ارباب نمیر به شهرداری تفت فروخته شده و آنها نیز خانه را برای مرمت در اختیار سازمان میراث فرهنگی تفت گذاشتند. امروزه باغ نمیر میزبان بسیاری از گردشگران و علاقمندان به تاریخ، فرهنگ و معماری ایرانی است.
انتهای پیام