مسیر «خروج» ادامه می‌یابد؟/چالش عادت به مصرف رایگان در فضای مجازی

نوید محمودی تهیه‌کننده و کارگردان سینما که فیلم سینمایی «مردن در آب مطهر» را در نوبت اکران سینماها در سال ۹۹ دارد، در گفتگو با خبرنگار سردبیر پرس درباره طرح عرضه فیلم‌های سینمایی اکران نشده در فضای مجازی گفت: یکی از مهمترین اتفاق‌ها برای تولیدکنندگان یک فیلم، دیدن آن توسط مخاطب است. همه جذابیت فیلم سینمایی این است که مخاطب آن را روی پرده سینما ببیند، اما زمانی که اتفاقاتی شبیه دوره‌ای که ما در حال حاضر درگیر آن هستیم، رخ می‌دهد، اکران فیلم‌ها در فضای مجازی هم می‌تواند روش خوبی برای دیده شدن فیلم‌ها باشد.

وی ادامه داد: از اواخر سال گذشته من نیز به فکر عرضه فیلم خود در فضای مجازی و شبکه نمایش خانگی بودم، چرا که یکی از راه‌های دیدن شدن فیلم‌ها در شرایط فعلی می‌تواند فضای مجازی باشد. اما مساله مهمی که وجود دارد این است که با توجه به اینکه در ایران تا به حال این نوع از عرضه تجربه نشده بود و فیلم «خروج» ابراهیم حاتمی‌کیا اولین فیلمی است که تصمیم به این کار گرفته است، باید دید تا چه اندازه این عرضه می‌تواند بازگشت مالی مناسبی داشته باشد.

مخاطب و عادت مصرف رایگان در فضای مجازی

کارگردان فیلم سینمایی «مردن در آب مطهر» بیان کرد: مردم در ایران به این روش از فیلم دیدن عادت ندارند و عموماً عادت کرده‌اند که هر چیزی را که می‌خواهند در فضای مجازی مصرف کنند، رایگان است و به همین دلیل هر فیلمی که می‌خواهند ببینند را در گوگل سرچ کرده و دانلود می‌کنند. حتی آثار از همین طریق در شبکه‌های ماهواره‌ای نیز نمایش داده می‌شود.

وی با بیان اینکه همه فیلم‌ها سرمایه‌ای پشت سرشان خوابیده است، توضیح داد: اگر سازمان سینمایی بتواند با مدیریت مناسب به گونه‌ای این مساله را کنترل کند که فیلم در زمانی که در درگاه‌های اینترنتی قرار می‌گیرد، صاحب فیلم نگران دیده شدن غیرمجاز آن نباشد و فیلم از جایی دیگر سر در نیاورد، حتماً ظرفیت بسیار خوبی است.

محمودی گفت: سازمان سینمایی اعلام کرده است که از فیلم‌هایی که در فضای مجازی نمایش داده می‌شوند، تا ۲۰ درصد حق پخش‌شان حمایت می‌شود. اما مساله این است تا زمانی که این طرح تبدیل به یک اتفاق فیزیکی نشود، یعنی تا زمانی که فیلم در چنین شرایطی اکران نشود و بازخوردهای آن مشخص نشود، نمی‌توان پیش‌بینی درستی از شرایط اجرایی شدن آن داشت.

وی ادامه داد: در واقع این طرح یک اتفاق فرهنگی جدید است که ممکن است سودها و آسیب‌هایی را به همراه داشته باشد، امیدوارم که برای سینماگرها راهی با سود از همه جهت باشد، یعنی در چنین شرایطی صاحبان فیلم بدانند که اثر مورد نظر توسط مردم دیده شده و فروش مناسبی نیز داشته است.

تغییر شرایط محاسبه مبلغ رایت خانگی فیلم‌ها

کارگردان فیلم «رفتن» بیان کرد: در ایران رایت شبکه نمایش خانگی تا پیش از این با فرمی که به‌تازگی ارائه شده، کاملاً متفاوت بود. پیش از این فیلمساز رایت خانگی خود را به یکی از شرکت‌های مورد نظر ارائه می‌کرد و شرکت موردنظر نیز تعدادی سی‌دی از فیلم آماده و منتشر می‌کرد. در نهایت فیلم در اختیار VOD‌ها گذاشته می‌شد تا در فضای مجازی منتشر شود. رقم مالی این طرح پیش از این چندان قابل توجه نبود و گاهی فیلمساز تنها ۱۰ درصد از هزینه تولید فیلم را با این روش دریافت می‌کرد که رقم قابل توجهی نبود، اما با توجه به اینکه اکران فیلم در سینماها تمام شده و فروشی هم در گیشه داشته، این مبلغ منطقی به نظر می‌آمد.

وی تاکید کرد: روشی که در حال حاضر درباره آن صحبت می‌شود، این است که فیلم‌ها در درگاه‌های اینترنتی قرار می‌گیرند و مردم برای دیدن این فیلم‌ها در فضای مجازی پول پرداخت می‌کنند، اما مساله این است که تا پیش از این هر فرد برای دیدن فیلم موردنظر خود در سینما به تعداد بلیت می‌خرید، اما در شرایط فعلی انگار که یک بلیت برای کل خانواده خریداری می‌شود و ممکن است این مساله بخش مهمی از آورده مالی صاحب اثر را به خطر بیاندازد، از طرف دیگر چون هنوز این روش رخ نداده است همه با این طرح مساله دارند.

محمودی توضیح داد: به عنوان مثال نزدیک به ۳ میلیون نفر از فضای مجازی برای دیدن فیلم‌ها استفاده می‌کنند حال اگر در اکران فیلم‌های جدید ۲ میلیون نفر از این ۳ میلیون نفر این فیلم‌ها را در فضای مجازی ببیند می‌تواند فیلم فروش خوبی داشته است.

وی تاکید کرد: هرچند که این روش لذت فیلم دیدن در سینما را از مخاطب می‌گیرد اما در شرایطی مانند شرایطی که در آن قرار داریم، سبب می‌شود لااقل فیلم به دست مخاطب برسد.

«خروج» بهترین گزینه برای پیشقدم شدن بود

این تهیه‌کننده سینما توضیح داد: باید دید که چه اتفاقی برای این نوع از اکران رخ می‌دهد البته خوشبختانه برای اولین‌بار یک فیلم آن هم «خروج» که تولید سازمان سینمایی اوج است، در این راستا پیش قدم شده است، در اصل سازمان اوج در راستای فعالیت‌های فرهنگی که دارد پول هزینه کرده و بازگشت سرمایه برای آن چندان مهم نیست و می‌تواند تست خوبی برای این روش باشد.

وی تاکید کرد: معتقدم سازمان سینمایی اوج تصمیم مناسبی برای ارائه خروج در فضای مجازی گرفته است و این اثر اولین فیلمی خواهد بود که اکران اینترنتی را تجربه کند تا برمبنای آن برنامه‌ریزی مناسبی صورت بگیرد.

محمودی در پایان گفت: در حال حاضر فیلم «شکستن همزمان بیست استخوان» را در شبکه نمایش خانگی ارائه کرده‌ایم و به احتمال بسیار زیاد برای عرضه «مردن در آب مطهر» که در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر رونمایی شد، نیز با روش اکران اینترنتی اقدام می‌کنیم.