اینجا «کرونا» را دروغ رسانه‌ها می‌دانند!/مصائب تأخیر در کوچ عشایر

آرمان قلی‌پور کارگردان سینمای مستند که این روزها مشغول ساخت مستندی با موضوع کرونا به نام «تراژدی کرونا» است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این اثر گفت: امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا دولت اعلام کرد که کوچ عشایر یک ماه به عقب بیفتد، یعنی در حالی که باید نیمه فروردین کوچ می‌کردند اما تازه دو سه روزی می‌شود که کوچشان آزاد شده است. همین موضوع مشکلاتی را برای آن‌ها ایجاد کرده است.
این مستندساز ادامه داد: در کنار موضوع گرمای هوا، خشکی علف‌ها، کمبود آب و علوفه از مشکلات دیگر است. ضمن اینکه در «تراژدی کرونا» می‌خواستیم ببینیم چقدر عشایر با موضوع کرونا آشنایی دارند. چیزی که من را غافلگیر کرد این بود که آن‌ها بر این باور هستند که تاکنون هیچ‌کس از ایل و طایفه‌شان به این بیماری مبتلا و به دلیل کرونا فوت نشده است، به همین دلیل به وجود این ویروس اعتقادی ندارند. حتی هنوز بساط دست دادن، روبوسی و برگزاری مراسم‌های عروسی آن‌ها به راه است و هیچکدام از موارد را رعایت نمی‌کنند. ما هم چند مجلس عروسی را فیلمبرداری کردیم، یعنی اصلاً خارج از فرهنگ‌شان است که همدیگر را ببینند و دست دادن و روبوسی نداشته باشند و این موضوع را یک نوع بی احترامی تلقی می‌کنند.
وی افزود: این نگاهی که به کرونا دارند، یک جور نگاه تمسخرآمیز نسبت به این بیماری است و آن را جدی نمی‌گیرند. همین مسأله برای خودم جذاب بود چون معتقدند بیماری روی آن‌ها تأثیر ندارد. خودشان را مقاوم بر برابر بیماری می‌دانند ضمن اینکه می‌گویند تا چیزی را به چشم خودمان نبینیم باور نمی‌کنیم از همین رو به نظرشان رسانه‌ها دروغ می‌گویند و چنین بیماری‌ای وجود ندارد!
ما هم «کرونا» را فراموش کردیم!
قلی‌پور توضیح داد: ما از ۲۵ فروردین به منطقه کوچ‌رو خوزستان آمده‌ایم و انگار این بیماری و تبعاتش برای ما هم فراموش شده است! چون اینترنت و دسترسی به اخبار و اطلاعات نداریم از این جهت به آن‌ها حق می‌دهیم گویا وقتی در این محیط قرار می‌گیری فراموش می‌کنی چیزی به‌عنوان کرونا وجود دارد. برای مثال با خود می‌گویند به ما توصیه کرده‌اند دست‌هایمان را بشوییم در حالی که ما در روزهای عادی هم پیش از خوردن غذا دست‌هایمان را می‌شستیم! از همین رو چندان این بیماری را جدی نمی‌گیرند.
عقب افتادن کوچ عشایر دو بار در تاریخ تکرار شده است یک‌بار در زمان رضاشاه که به دلایل سیاسی این اتفاق افتاد و حالا به دلیل کرونا این کارگردان اظهار کرد: من روستانشین هستم و در یکی از گذرگاه‌های کوچ عشایر زندگی می‌کنم تا حالا هم فیلم‌های قوم‌نگارانه زیادی ساخته‌ام. با تعطیل شدن کارها و اینکه دوستانم در بیمارستان‌ها و محیط‌های شهری مشغول ساخت مستند هستند، ما به این فکر کردیم که عقب افتادن کوچ خودش می‌تواند سوژه یک مستند باشد. پیش از این، جاده‌ای را که در آن کوچ انجام می‌شد بسته بودند و همه جا سکوت مطلق حاکم بود؛ جاده‌هایی بدون صدای زنگوله و ماشین‌هایی برای جابجایی دام‌ها.
وی افزود: مردم تلاش می‌کردند این جاده‌ها را باز کنند و برای من این موضوع یک دغدغه بود. ضمن اینکه می‌خواستم ببینم حالا که کوچ آن‌ها یک ماه عقب افتاده است، این کار برایشان چه عواقبی دارد و دولت چه برنامه‌ای برای حمایت از آن‌ها در نظر گرفته است، عقب افتادن کوچ عشایر دو بار در تاریخ تکرار شده است یک‌بار در زمان رضاشاه که به دلایل سیاسی این اتفاق افتاد و حالا به دلیل کرونا.
قلی‌پور ادامه داد: در واقع ما احساس کردیم تاریخ تکرار شده است. البته این امکان وجود داشت که حالا حالاها نتوانند به کوچ بپردازند، عشایر در این زمینه گفتند که اگر ما خودمان هم بتوانیم در جای سابق‌مان بمانیم، دام‌هایمان نمی‌مانند و خودشان به کوچ می‌پردازند ضمن اینکه ما در منطقه دیدیم که چقدر هوا گرم شده و کمبود آب و علوفه دارند و تلفات دامی می‌دهند.
گیاهی که چاقوی برنده می‌شود
این مستندساز درباره پیشرفت کار ساخت این مستند هم گفت: تقریباً ۸۰ درصد از فیلمبرداری ما به پایان رسیده است. یعنی ضبط منطقه قشلاق تمام شده و بخش کوتاهی از ییلاق باقی مانده است. عقب افتادن کوچ آسیب‌های زیادی به مردم کوچ‌رو زده از همین‌رو آن‌ها از دولت انتظار حمایت دارند.
وی در پایان افزود: کسانی که به قوانین متعهد بودند چشم انتظار حمایت هستند چون تلفات زیادی داده‌اند، به این شکل که در قشلاق خوزستان علفی به نام بهمن وجود دارد که در میانه‌های فروردین به دلیل گرمای هوا حالتی شبیه به چاقو پیدا می‌کند و بُرنده می‌شود. به همین دلیل زمانی که دام‌ها حرکت می‌کنند و آن گیاه را می‌خورند انگار یک شی برنده به آن‌ها اصابت کرده و باعث تلف شدنشان می‌شود. ضمن اینکه اینجا گرمای وحشتناک و خشکی زیادی دارد. از سوی دیگر وقتی گرما از حدی بیشتر می‌شود دام‌ها خودشان بدون اجازه صاحبانشان به سمت ییلاق حرکت می‌کنند، طاقتشان کم می‌شود و در مسیر کوچ قرار می‌گیرند.