برای نخستین بار درخشش مرموز ماده تاریک دیده شد

به گزارش سردبیر پرس، به نقل از یورونیوز، پژوهشی تازه در دانشگاه توکیو ادعا می‌کند تلسکوپ فضایی پرتو گامای فرمی ناسا در مرکز کهکشان راه شیری درخششی را شناسایی کرده که به‌طور چشمگیری با پیش‌بینی‌های دیرینه دانشمندان همخوان است؛ درخششی که اگر ذرات ماده تاریک با هم برخورد کنند و یکدیگر را نابود کنند، باید تولید شود.
اگر این یافته تایید شود، یکی از بزرگ‌ترین پیشرفت‌ها در فیزیک مدرن رقم می‌خورد.

در اوایل دهه ۱۹۳۰، ستاره‌شناس سوئیسی فریتز زویکی متوجه شد کهکشان‌ها بسیار سریع‌تر از آنچه جرم مرئی‌شان توضیح می‌دهد حرکت می‌کنند. چیزی نامرئی که بعدها «ماده تاریک» نام گرفت، به نظر می‌رسید آنها را کنار هم نگه می‌دارد.
ناسا گفت: «ماده تاریک مانند چسبی نامرئی جهان را کنار هم نگه می‌دارد. این ماده اسرارآمیز همه‌جا پیرامون ماست و بخش عمده ماده موجود در جهان را تشکیل می‌دهد.»
دهه‌هاست دانشمندان تنها از نحوه پیچاندن کهکشان‌ها و خم کردن نور به وجود آن پی برده‌اند. چون ماده تاریک با نیروی الکترومغناطیسی برهم‌کنش نمی‌کند، هیچ نوری را گسیل، جذب یا بازتاب نمی‌کند. به بیان دیگر، هست اما نمی‌توانیم آن را ببینیم. اما این وضعیت شاید اکنون در حال تغییر باشد.
با استفاده از مشاهدات تازه تلسکوپ فرمی ناسا، پروفسور تومونوری توتانی از دانشگاه توکیو معتقد است پرتوهای گامایی را شناسایی کرده که در اثر نابودی ذرات فرضی ماده تاریک موسوم به ویمپ‌ها، یعنی ذرات سنگین با برهم‌کنش ضعیف، تولید شده‌اند.
این یافته‌ها روز سه‌شنبه (۲۵ نوامبر) در نشریه کیهان‌شناسی و فیزیک ذرات کیهانی منتشر شد.
هاله پرتو گامایی که نباید وجود داشته باشد
توتانی گفت: «ما پرتوهای گاما با انرژی فوتون ۲۰ گیگاالکترون‌ولت (یا ۲۰ میلیارد الکترون‌ولت، مقدار انرژی بسیار بزرگ) را آشکار کردیم که در ساختاری شبیه هاله به‌سوی مرکز کهکشان راه شیری امتداد دارد. مولفه گسیل پرتوهای گاما به‌خوبی با شکلی که از هاله ماده تاریک انتظار می‌رود همخوانی دارد.»
الگو و شدت پرتوهای گاما، و همچنین توزیع آنها به صورت هاله‌ای پیرامون مرکز کهکشان، تقریباً به‌طور کامل با پیش‌بینی‌های مربوط به برخورد ویمپ‌ها هم‌راستا است. به‌گفته توتانی، جرم استنباط‌شده این ذرات که حدود ۵۰۰ برابر جرم یک پروتون است، با انتظارات نظری دیرینه همخوانی دارد.
و مهم‌تر آنکه این سیگنال با گسیل‌های پدیده‌های شناخته‌شده نجومی مانند تپ‌اخترها، بقایای ابرنواخترها یا دیگر منابع رایج پرتو گاما تطابق ندارد. توتانی گفت: «اگر این درست باشد، تا جایی که من می‌دانم، این نخستین بار است که بشریت ماده تاریک را «می‌بیند». و معلوم می‌شود ماده تاریک ذره‌ای نو است که در مدل استاندارد فعلی فیزیک ذرات وجود ندارد. این یک تحول بزرگ در ستاره‌شناسی و فیزیک است.»

تیم‌های مستقل باید داده‌ها را تحلیل کنند و پژوهشگران به دنبال نشانه‌های مشابه پرتو گاما در نقاط دیگر خواهند گشت، به‌ویژه در کهکشان‌های کوتوله که سرشار از ماده تاریک‌اند.
توتانی افزود: «این هدف شاید با انباشت داده‌های بیشتر محقق شود و در آن صورت شواهد محکم‌تری به دست می‌دهد که پرتوهای گاما از ماده تاریک سرچشمه می‌گیرند.»
۵۸۵۸