روایت وزیرارشاد از مصرف موسیقی در ایران/«فجر۳۵» به پایان راه رسید

به گزارش پایگاه خبری سردبیر، مراسم اختتامیه سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر پنجشنبه اول اسفند در تالار وحدت تهران برگزار شد.

این مراسم با اجرای سید عباس سجادی کارشناس موسیقی و مدیرعامل بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران راس ساعت ۱۹ آغاز شد.

سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید محمد مجتبی حسینی معاون هنری وزیر ارشاد، محمد اله یاری مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد، شاهین فرهت دبیر جشنواره، محمد سریر، حسن ناهید، حسن ریاحی، صدیق تعریف، اسماعیل کوثری، محمد علی بهمنی، رضا مهدوی، هادی آزرم، سید محمد قاضی‌زاده، پری ملکی، محمد جلیل عندلیبی، افلیا پرتو، نادر مشایخی، قاسم افشار، رضا شایسته، امیر عباس ستایشگر، علیرضا میرعلینقی، داود گنجه‌ای، فاضل جمشیدی، غلام علمشاهی از جمله افرادی هستند که در مراسم اختتامیه جشنواره موسیقی فجر حضور دارند.

در ابتدای این برنامه بعد از قرائت آیاتی از کلام‌الله مجید، سرود ملی جمهوری اسلامی ایران توسط ارکستر سمفونیک تهران به رهبری نصیر حیدریان اجرا شد. پس از اجرای این اثر چند قطعه ملی میهنی به همراه قطعه ۱۷۶ به یاد جان باختگان هواپیای اوکراینی و قطعه «در محاصره» ساخته بهزاد عبدی به مناسبت شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی نیز پیش روی مخاطبان قرار گرفت. 

پس اجرای ارکستر سمفونیک تهران و قرائت قطعه شعری توسط عباس سجادی مجری مراسم، نماهنگی با صدای محمد معتمدی در تجلیل از سردار شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی به نمایش درآمد. پس از آن نیز تیزر رسمی سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر ساخته مسعود برزی و سعید برزی پیش روی حاضران در برنامه قرار گرفت.

ارائه گزارشی از روند برگزاری جشنواره موسیقی فجر در استان‌های کشور به ویژه در استان سیستان بلوچستان بخش دیگری برنامه اختتامیه بود. که پس از آن نیز گروه «گلداز» سیستان و بلوچستان در یادبود حادثه دیدگان سیل اخیر این استان به اجرای چند قطعه موسیقایی پرداختند.

پس از اجرای گروه هنرمندان موسیقی سیستان و بلوچستان تیزری از روند برگزاری دوره سی و پنجم جشنواره موسیقی فجر به نمایش درآمد که در این تیزر شاهین فرهت دبیر هنری جشنواره گزارشی را از نحوه حضور گروه های شرکت کننده در بخش های مختلف ارائه داد.

معرفی برگزیدگان جایزه ترانه موسیقی فجر ۳۵

معرفی برگزیدگان بخش مسابقه ترانه سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر بخش دیگری از مراسم اختتامیه را تشکیل می داد که در این قسمت اسامی برگزیدگان به ترتیب زیر اعلام شد:

در این بخش اسماعیل امینی یکی از اعضای هیات داوران این بخش بیانیه هیات داوران نخستین جایزه ترانه را قرائت کرد.

متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

هوالجمیل

۱- ترانه‌سرایی در روزگار ما اهمّیّتی ویژه یافته و این جایگاه، مرهون توجّه بیش از پیش مردم خصوصاً نسل‌های جوان به موسیقی و ترانه است. در نیم قرن اخیر، ترانه‌سرایانی بزرگ در کشور ما زیسته و اثر آفریده اند که سروده‌های ایشان، در اذهان مردم نشسته و بر زبان‌هایشان جاری شده است. شناخت، تحلیل و ترویج آثار برگزیدۀ این گروه، می‌تواند چراغ راه و الگویی برای نسل های جدید ترانه‌سرایان باشد.

۲- ترانه‌های عامیانه در تلفیق با موسیقی و مضمون، هویّت می‌یابند و هنرمندانی که قادر باشند به‌خوبی میان آهنگ (ملودی) و کلام (ترانه/ شعر) پیوند ایجاد کنند، آثاری فاخر و شایسته پدید می‌آورند که هم می‌توانند سرگرم‌کننده و هم می‌توانند آموزنده باشند. سرگرمی و آموزش، از اهداف و غایات یک ترانۀ فاخر می‌توانند بود.

۳- بیشترین حجم ترانه سرایی در روزگار ما، مربوط به ترانه‌های عاشقانه است که در دهه‌های اخیر، متأثّر از بعضی پدیده‌های اجتماعی، چهره‌ای تیره و سمت‌وسویی تار یافته‌اند. در این گونه از ترانه‌سرایی، باید به سمت امیدآفرینی و ارائه تصویرهای روشن و زیبا از روابط عاشقانه میان فردی و خانوادگی حرکت کرد و چنین مضامینی را توسعه داد.

۴- بعضی مضامین در ترانه‌سرایی تا حدودی مغفول مانده‌اند. بیش از آنچه امروز رایج است، باید به سرودن و آفریدن ترانه‌های نوین کودکانه، اجتماعی، شغلی، وطنی، مذهبی و غیره پرداخت. این موضوعات نیز مخاطبانی ارزشمند دارند که نباید نادیده گرفته شوند.

۵- زبان ترانه در عین مردمی بودن و سادگی، باید سالم باشد. استفاده از زبان شکسته در ترانه‌ها تابع قواعد و ضوابطی است که در جای خود، تبیین شده است. حفظ سلامت زبان، با رعایت قواعد نحوی و استفاده از واژگان درست و متنوّع و نیز پرهیز از به‌کاربردن غیر اصولیِ واژگان دخیل یا عبارات و کنایات مبتذل، سست و رکیک، محقّق خواهد شد.

۶- هیئت داوران نخستین دوره جایزه ترانه فجر، ضمن تجلیل از استادان گرانقدر و پیشکسوتان عرصه ترانه‌سرایی، از میان انبوه آثاری که در زمان مقرّر از شورای شعر، ترانه و کلام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اخذ مجوّز کرده اند، سه اثر را با اتّفاق آرا شایستۀ تقدیر دانست. امید است که فعّالان عرصه موسیقی و ترانه‌سرایی با صرف وقت و ارتقای سطح فنّی و کیفیت آثار، بر تعداد ترانه‌های فاخر و سالم بیفزایند و جامعه جوان و هنردوست ایران، شاهد و مستمع ترانه‌هایی متنوّع‌تر و ارزشمندتر در گونه‌های مختلف باشد. بِمَنّ الله و توفیقه.

پس از قرائت بیانیه هیات داوران برگزیدگان جایزه ترانه به ترتیب زیر اعلام شدند.

۱- بنیامین دیلم کتولی

۲- امید صباغ نو

۳- حسین غیاثی

پس از اجرای این بخش کوارتت تار به سرپرستی علی اصغر عربشاهی قطعاتی را در حوزه موسیقی اصیل ایرانی اجرا کردند.

پس از اجرای گروه کوارتت تار به سرپرستی علی‌اصغر عربشاهی، تیزری از صحبت‌های سید محمد مجتبی حسینی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره روند برگزاری جشنواره موسیقی فجر به نمایش درآمد.

پس از این تیزر نیز تصاویری از اظهارات از محمد اله یاری مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره چشم انداز جشنواره پخش شد که وی در این تصاویر از تلاش ستاد جشنواره برای تغییر آیین نامه جشنواره و حضور بیشتر گروه های موسیقی خارجی در رویداد آتی سخن گفت.

تجلیل از پنج چهره موسیقی ایران در تالار وحدت

در این بخش از مراسم اختتامیه که به نوعی یکی از مهم ترین بخش‌های مراسم اختتامیه را تشکیل می داد، از هوشنگ ظریف نوازنده و آهنگساز پیشگام موسیقی ایرانی، نادر مشایخی آهنگساز موسیقی ایرانی، افلیا پرتو  مدرس و نوازنده پیانو و عاشیق حسن اسکندری پیشکسوت موسیقی نواحی آذربایجان در حضور سید عباس صالحی وزیر ارشاد، سید محمد مجتبی حسینی معاون هنری وزیر ارشاد، محمد اله‌یاری مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد، حسن ناهید، داود گنجه‌ای، محمد سریر، پری ملکی قدرداتی به عمل آمد.

در این بخش مستندی با مضمون بخشی از گفتارهای این هنرمندان به همراه معرفی اجمالی از فعالیت‌های آنان برای مخاطبان در تالار وحدت پخش شد.

وزیر ارشاد: موسیقی سند هویت ملت‌ها است

در ادامه مراسم سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پشت تریبون قرار گرفت و گفت: موسیقی در همه جوامع دارای جایگاه خاصی است و به‌عنوان سند هویت ملت‌ها، نقش موثری در لذت‌های متعالی انسانی دارد. موسیقی نقش زیادی در ارتباط بی‌کلام ملت‌ها دارد اما برای ما ایرانی علاوه‌بر این نقش‌ها، نقش‌های دیگری هم دارد.

صالحی ادامه داد: به‌عبارتی از یک سو ایران عزیزمان با رنگین کمان اقوام شناخته می‌شود، پس بخش قابل توجه این خط ارتباطی با زبان موسیقی است. یعنی زبان موسیقی هم زبان ارتباط و هم زبان تنوع در ملت ایران است و ما با این نگاه موسیقی را در ایران می شناسیم.

وی افزود: موسیقی در تاریخ ملت ما حافظ ادبیات ایران بزرگ بوده است و بخش قابل توجهی از ادبیات زرین ایرانی که در ذهن ما باقی می ماند، در فضای موسیقی شکل گرفته و پیوند پیدا کرده است. به همین دلیل ما امروز بخشی از زندگی روزمره خودمان را با موسیقی می‌گذرانیم و این هنر در زندگی ما نقش قابل توجهی پیدا کرده است.

مردم ایران چقدر موسیقی گوش می‌کنند؟

وزیر ارشاد ادامه داد: اکنون ۹۲ درصد مردم ایران موسیقی گوش می‌کنند و میانگین مصرف روزانه مردم ایران ۱ ساعت و ۱۲ دقیقه و در سن ۱۵ تا ۲۹ سال دو ساعت است. یعنی روز به روز زندگی ما با موسیقی عجین‌تر می‌شود و این گونه نیست که استفاده از موسیقی مربوط به گونه‌ای خاص باشد. این بر اهمیت موسیقی می‌افزاید چون دیگر مصرف حاشیه‌ای نیست و مصرفی در متن زندگی است.

وی افزود: همه اینها باعث می‌شود به رویدادهایی که به موسیقی ایران ارتباط دارد تعلق بیشتری پیدا کنیم. پس باید هر سال بهتر از سال قبل به جشنواره موسیقی فجر بپردازیم. امسال ما حرکت رو به جلویی داشتیم که من به سهم خودم سپاسگزارم اما در راهی که باید برویم، فاصله زیادی داریم تا مقصد نهایی، که با کمک شما جوانان این راه را طی خواهیم کرد.

معرفی برگزیدگان مسابقه موسیقی و رسانه

بخش بعدی مراسم اختتامیه سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر اختصاص به اهدای جایزه به برگزیدگان جایزه مسابقه موسیقی و رسانه داشت که در این بخش اسماعیل کوثری مدرس دانشگاه و عضو هیات داوران به نمایندگی از اعضای هیات داوران این بخش متشکل از علی اکبر قاضی زاده، فریدون صدیقی، امیرعباس ستایشگر، علیرضا میرعلی نقی و اسماعیل کوثذی بیانیه هیات داوران را قرائت کرد.

در متن این بیانیه آمده بود:

«به نام خدا / سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر، رویداد تازه‌ای را با عنوان «موسیقی و رسانه» با خود به همراه داشت. اهمیت این رویداد در آن است که تلاش می‌کند موسیقی را به عنوان یک فرم هنری در پهنه‌ای به وسعت رسانه‌های عمومی ملاحظه کند. در این دیدگاه رسانه‌ها در مقام پلی بین نخبگان و عامه مردم، وظیفه انتقال هرچه بهتر اطلاعات و ایجاد آگاهی در افکار عمومی  مصرف‌کنندگان آثار هنری را بر دوش دارند.

جشنواره موسیقی فجر به عنوان رویدادی ملی، بر خود لازم می‌داند تا با نگاه به محتوای تولید شده در رسانه‌های عمومی و تخصصی در حوزه‌ی موسیقی، علاوه‌بر ارج نهادن به تلاش‌های روزنامه‌نگاران و فعالان این حوزه، مشوقی باشد در راستای ارتقای سطح کیفی گفتمان فرهنگی بویژه موسیقی در فضای عمومی.

اعضای هیئت داوران جایزه «موسیقی و رسانه» آثار رسیده به دبیرخانه را پس از چند روز بررسی مرحله‌ای، در یک جلسه فشرده مورد ارزیابی نهایی قرار داده و تعدادی را به عنوان آثار برتر معرفی کردند اما در این میان ذکر چند نکته ضروری است:

۱- اعضای هیئت داوران امیدوار هستند که جایزه «موسیقی و رسانه» به عنوان یک بخش ثابت در جشنواره موسیقی فجر گنجانده و همیشگی شود تا در سال‌های آینده شاهد رشد کمی و کیفی آثار در این رویداد باشیم.

۲- بررسی و انتخاب آثار برگزیده برای داوران کار سخت و چالش‌برانگیزی نبود. این اتفاق هم خوب و هم بد است. خوب از این جهت که آثار برتر با کمترین چالشی انتخاب شدند و بد از این جهت که تعداد آثار با کیفیت راضی‌کننده نبود و انتظارات داوران را درباره موسیقی‌نویسی چندان برآورده نکرد.

۳- تعدادی از شرکت‌کنندگان برای ارسال آثارشان به جشنواره قالب اشتباهی را انتخاب کرده بودند. مثلا شاهد آثاری بودیم که به عنوان یادداشت به دبیرخانه ارسال شده بودند اما در واقع مقاله محسوب می‌شدند یا گزارش‌هایی که بیشتر شبیه یادداشت بودند.

۴- در بخش چندرسانه‌ای یا «مالتی‌مدیا» آثاری به دبیرخانه رسیده بودند که به نظر می‌رسید تولیدکنندگان آنها هنوز به تعریف روشنی از مفهوم «چندرسانه‌ای» نرسیده بودند. آثاری که با این عنوان به دست ما رسید، اغلب خطی و بدون لایه‌های مختلف بودند. تعداد زیادی از آثار صرفا از یک فرم رسانه‌ای بهره گرفته بودند که برای ما قابل قبول نبود. پیشنهاد هیئت داوران این است که در فراخوان سال آینده عبارت «آثار صوتی و تصویری» جایگزین عبارت «چند رسانه‌ای» شود.

۵- در پایان ذکر این نکته مهم است که آثار رسیده از شهرستان‌ها نیز برای هیئت داوران قابل توجه بود، ضمن اینکه این آثار کیفیت قابل ملاحظه‌ای نیز داشتند و انتظار می‌رود در دوره‌های آتی با قدرت بیشتری ظاهر شوند.

برگزیدگان موسیقی و رسانه؛ پایگاه خبری سردبیر برگزیده شد

پس از قرائت بیانیه هیات داوران، برگزیدگان بخش‌های مختلف جایزه موسیقی و رسانه به شرح زیر اعلام شدند:

در بخش گفتگو ندا سیجانی برای گفتگوهای «سرپنجه‌های عشق بر پیکرهای بی‌جان» و «به نام نامی پدر» منتشر شده در روزنامه ایران به‌عنوان برگزیده معرفی شد.

در این بخش مینا آتشی برای گفتگوی «موسیقی راک فقط تیپ عجیب و غریب و گیتار الکتریک نیست» منتشر شده در خبرگزاری هنرآنلاین مورد تقدیر قرار گرفت.

در بخش گزارش علیرضا سعیدی برای گزارش «شجریان،‌ قربانی، ایران‌مال و چند داستان دیگر» منتشر شده در پایگاه خبری سردبیر به‌عنوان برگزیده معرفی شد.

کبریاسادات حسین‌زاده برای گزارش «تابوشکنی دو زن بلوچ» منتشرشده در خبرگزاری ایسنا نیز در این بخش تقدیر شد.

دیپلم افتخار بخش گزارش به نسرین سوار شاهمرس برای گزارش «ساز آلمانی که در تبریک کوک می‌شود» منتشرشده در خبرگزاری ایسنا(آذربایجان شرقی) اهدا شد.

در بخش نقد یاسر یگانه برای مطلب «نگاهی به آلبوم مشترک شجریان و قربانی؛ دور از انتظار، یکسان و گاهی ملال‌آور» منتشرشده در سردبیر پرس برگزیده شد.

همایون خشندیش برای مطلب «موسیقی تلفیقی گفتمانی نو» منتشرشده در سایت جامعه‌شناسان جوان نیز در بخش نقد تقدیر شد.

در بخش یادداشت علی رستگار برای یادداشت «قصه‌های مجید، کارنامه پربار مجید انتظامی» منتشر شده در روزنامه جام جم برگزیده و علی نامجو برای یادداشت «چند می‌گیری توییت کنی؟» منتشرشده در روزنامه سازندگی تقدیر شد.

در بخش مقاله محمدجواد صحافی از زنجان برای مقاله «مرد سربلند رسانه‌ها» منتشر شده در ماهنامه «هنرموسیقی برگزیده شد.

در بخش مالتی‌مدیا هیچ برگزیده‌ای معرفی نشد و سعید و مسعود برزی از رسانه هفدانگ موردتقدیر قرار گرفتند.

پایان بخش مراسم اختتامیه سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر اجرای کوارتت خلیج فارس به سرپرستی امین غفاری بود.