انتخابات پانزدهم «خانه سینما»؛ تخلف بزرگ یا ضرورت قانونی؟

سردبیر پرس – گروه هنر- نیوشا روزبان: عصر روز دوشنبه ۲۰ مردادماه انتخابات پانزدهمین دوره هیأت مدیره «خانه سینما» در شرایطی متفاوت از دوره‌های قبل و در محوطه آزاد بنیاد سینمایی فارابی برگزار شد، تا محمدعلی نجفی، علیرضا نجف‌زاده، آتیلا پسیانی، سید علی قائم‌مقامی، روانبخش صادقی، بهمن اردلان و پژمان مظاهری‌پور به‌عنوان اعضای جدید هیأت مدیره و کامران ملکی به‌عنوان بازرس این نهاد صنفی معرفی شوند.
پیش از این قرار بود که این انتخابات همراه با برگزاری «مجمع عمومی خانه سینما» و با ارائه گزارش هیأت مدیره چهاردهم از دوران مسئولیت خود برگزار شود. اما به دلیل شیوع ویروس کرونا و مخالفت ستاد ملی مقابله با کرونا با گردهم آمدن تعداد بالای نمایندگان صنوف سینمایی در یک محل، برگزاری مجمع عمومی عملاً منتفی شد و انتخابات هیأت مدیره خانه سینما هم به جای سالن سربسته در فضای آزاد برگزار شد. از طرف دیگر تعدادی از صنوف سینمایی به دلیل نداشتن «کد شناسه ملی» که به‌واسطه ثبت رسمی در وزارت کار می‌توانستند برای صدور آن درخواست ارائه دهند، نه توانستند کاندیدایی برای حضور در هیأت مدیره خانه سینما داشته باشند و نه شرایط قانونی برای مشارکت در انتخابات را داشتند.
همین شرایط هم باعث شد به رغم برگزاری به‌ظاهر کم‌حاشیه این انتخابات و معرفی اعضای جدید هیأت مدیره، حرف‌وحدیث‌ها در محافل سینمایی درباره صحت قانونی برگزاری اینگونه انتخابات هیأت مدیره، همچنان ادامه داشته باشد.
از سوی دیگر حاشیه‌های مرتبط با لزوم دریافت «کد شناسه ملی» که عامل اصلی محرومیت بخش قابل توجهی از اصناف سینمایی از مشارکت در این انتخابات شده بود، حرف‌وحدیث‌هایی را درباره نماینده یکی از صنوف حاضر در انتخابات به وجود آورد که روز گذشته رمضانعلی حیدری خلیلی از مدیران سازمان سینمایی در گفتگویی با خبرنگار سردبیر پرس به تشریح شرایط قانونی تأیید انتخابات پرداخت و تأکید کرد که در صورت تأیید عدم صدور شناسه ملی برای هر یک از صنوف سینمایی، حضور احتمالی نماینده آن‌ها در هیأت مدیره خانه سینما لغو خواهد شد.
در مجموع تعدادی از صنوف نسبت به برگزاری این انتخابات اعتراض کردند و در مقابل تعدادی نیز موافق برگزاری این انتخابات بودند و با مشارکت در آن توانستند نمایندگان خود را راهی هیأت مدیره «خانه سینما» کنند. در این گزارش تلاش کرده‌ایم در قالب دو روایت متفاوت به بازخوانی آنچه در این انتخابات رقم خورد بپردازیم؛ روایت دو فعال صنفی که به‌رغم مخالفت‌ها در یک نکته اشتراک‌نظر داشتند و آن لزوم پایبندی به قانون و اساسنامه «خانه سینما» است.
گفتگوی خبرنگار سردبیر پرس با نماینده یک صنف معترض به انتخابات و نماینده یک صنف حاضر در این انتخابات را در ادامه می‌خوانید؛
با منتخبان مشکلی نداریم اما این انتخابات یک «تخلف بزرگ» است
مهدی بزرگمهر دبیر کانون آهنگسازان سینمای ایران که در اعتراض به شرایط برگزاری انتخابات این دوره «خانه سینما» را به‌صورت رسمی تحریم کرده بود، در گفتگو با خبرنگار سردبیر پرس درباره برگزاری این انتخابات گفت: ما پیش از این اعلام کرده بودیم که این انتخابات غیرقانونی است و برگزاری آن یک تخلف بزرگ در خانه سینما به شمار می‌رود و باید دید چه توجیهی برای برگزاری این انتخابات وجود داشته است. آیا هیأت مدیره جدید می‌خواهد همان سیاست‌های سابق و ایدئولوژی‌هایی که ۱۰ سال پیش منسوخ شده را همچنان به خانه سینما تحمیل کند؟
دبیر کانون آهنگسازان سینمای ایران: به صراحت می‌گویم که ۴ یا ۵ نفر هستند که سال‌ها بر «خانه سینما» سلطه دارند و در هر چیز ورود پیدا می‌کنند و خانه سینما را به عنوان یک شرکت خصوصی می‌دانند و بر اساس آن برای خانه آئین نامه‌هایی را آماده می‌کنند وی بیان کرد: پیش از این مشکلاتی را با خانه سینما و هیأت مدیره پیشین داشتیم که متأسفانه به آن توجه نشد، این مشکلات به دلیل اجرا نشدن اساسنامه خانه سینما بود. در واقع اساسنامه را برای این نوشته‌اند که سلیقه‌های شخصی در آن نباشد و هرکسی که روی کار آمد بر اساس سلیقه شخصی خانه سینما را اداره نکند و باید همه چیز بر اساس اساسنامه دنبال شود. تاکید می‌کنم که وظیفه منتخبان این است که اساسنامه خانه سینما را اجرا کنند، نه اینکه قانون جدیدی را اعمال کنند.
دبیر کانون آهنگسازان سینمای ایران توضیح داد: به صراحت می‌گویم که ۴ یا ۵ نفر هستند که سال‌ها بر «خانه سینما» سلطه دارند و در هر چیز ورود پیدا می‌کنند و خانه سینما را به عنوان یک شرکت خصوصی می‌دانند و بر اساس آن برای خانه آئین نامه‌هایی را آماده می‌کنند.
بزرگمهر تاکید کرد: درباره انتخابات دوره پانزدهم باید بگویم که هیچ پایه و اساس قانونی برای برگزاری این انتخابات وجود ندارد. البته این را باید بگویم تمام کسانی که در انتخابات رأی آورده‌اند هنرمندان بزرگی هستند و بی‌شک باعث افتخار ما هستند. در این انتخابات با شخص کار نداریم چرا که اکثر این افراد هنرمندان موجهی هستند، به عنوان مثال کامران ملکی به عنوان بازرس این دوره از هیأت مدیره انتخاب شده است که یکی از امین‌ترین و متعهدترین افراد در خانه سینما هست، از دیگر افراد قابل احترام در این هیأت مدیره حضور محمدعلی نجفی است که جزو هنرمندان فرهیخته سینمای ایران به شمار می‌رود.

وی ادامه داد: مساله این است که ما باید صبر کنیم و ببینیم فشارهای وارده اجازه کار به هیأت مدیره جدید «خانه سینما» را می‌دهد یا خیر. در واقع این فشارها از سوی همان ۴ یا ۵ نفری است که طی سال‌های گذشته به خانه سینما فشار وارد می‌کردند.
این هنرمند توضیح داد: باید دید هیأت مدیره جدید چه واکنشی نسبت به اعتراض‌هایی که به انتخابات وارد شده، نشان می‌دهند. همچنین چگونه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند انتخاباتی را قانونی بداند که ۱۲ صنف از صنوف خانه سینما در این انتخابات حضور نداشته‌اند و هیچ نامزدی معرفی نکرده‌اند؟
اگر «خانه سینما» سالم و شفاف باشد سینمای ایران نیز سالم و شفاف می‌شود. زمانی که صنوف سینمایی قدرت اختیار داشته باشد این سینما نیز سالم می‌شود و نسبت به مسائل مختلف می‌تواند پاسخگو باشد دبیر کانون آهنگسازان سینمای ایران گفت: اینها همه سوالاتی است که شورای مرکزی کانون آهنگسازان سینمای ایران مشغول بررسی آن است و منتظر هستیم که ببینیم چه پاسخ‌هایی می‌شنویم تا در نهایت به صورت رسمی نظر خود را درباره این انتخابات بیان کنیم.
وی تاکید کرد: کانون آهنگسازان سینمای ایران پیش از این طی بیانیه‌ای اعتراض خود را نسبت به برگزاری انتخابات ارائه کرد و باید بگویم که در حال حاضر هیچ موضعی نسبت به انتخابات فعلی نداریم و صبر می‌کنیم ببینیم چه پاسخ و توجیهی برای این انتخابات ارائه می‌شود.
بزرگمهر توضیح داد: تاکید می‌کنم که ما با اعضای هیأت مدیره جدید هیچ مشکلی نداریم و تنها اعتراض ما درباره نحوه برگزاری این انتخابات است. انتخاباتی که برگزار شد غیرقانونی است. باید دید هیأت مدیره جدید به تخلف هیأت مدیره قبلی رسیدگی می‌کند یا خیر و نسبت به توهین‌هایی که به ۱۲ صنفی که در انتخابات حضور نداشته‌اند وارد شده است، پاسخی خواهد داشت یا خیر.
بزرگمهر در پایان تأکید کرد: بر این باورم که اگر «خانه سینما» سالم و شفاف باشد سینمای ایران نیز سالم و شفاف می‌شود. زمانی که صنوف سینمایی قدرت اختیار داشته باشد این سینما نیز سالم می‌شود و نسبت به مسائل مختلف می‌تواند پاسخگو باشد.
با شکل برگزاری موافق نبودیم اما انتخابات باید برگزار می‌شد
سعید پوراسماعیلی رئیس هیات مدیره انجمن فیلم کوتاه ایران از نمایندگان صنوف حاضر در انتخابات هیأت مدیره «خانه سینما» است. پوراسماعیلی در گفتگو با خبرنگار سردبیر پرس درباره شرایط برگزاری این انتخابات، با تأکید بر اینکه موافق برگزاری این انتخابات بوده است، گفت: واقعیت این است که ما با برگزاری این انتخابات مخالفتی نداشتم اما از نحوه برگزاری آن چندان راضی نیستم. در واقع باید بگویم که شکل برگزاری این انتخابات به گونه‌ای که در سالن برگزار نشد، به نظرم مشکلاتی را ایجاد کرد که از آن جمله می‌توان به این مساله اشاره کرد که فرصت ارائه گزارش هیأت مدیره و استماع آن از سوی اعضای مجمع عمومی و صحبت کردن درباره این عملکرد به وجود نیامد که این امر اولین مساله بود.
وی در عین حال افزود: ما پذیرفتیم که این شرایط در قالب ارسال گزارش به رؤسای صنوف اتفاق بیافتد که انجام شد، به این معنا که گزارش بازرس، خزانه‌دار و هیأت مدیره برای رؤسای صنوف ارسال شد. اما فضای گفتگو و نقد این عملکرد به وجود نیامد که می‌توانست تجربه درستی در انتخاب هیأت مدیره بعدی و یک گام به جلو بودن باشد.

پوراسماعیلی در ادامه توضیح داد: نکته دوم این بود که انتخابات در بیرون از سالن برگزار می‌شد و در فضای بیرون می‌توانست مدیریت بهتری داشته باشد، به عنوان مثال انگار قرار بود در کوتاه‌ترین زمان ممکن این مجمع عمومی برگزار شود و تمام! مثلاً در این عجله برگزاری، مشکل عدم معرفی نامزدها به وجود آمد. در واقع ۱۳ نامزد و ۲ بازرس معرفی شده بودند که حق طبیعی آنها بود که درباره برنامه‌های خود صحبت کنند که این امر صورت نگرفت. در واقع اگر شرایط مناسب بود رأی دهندگان با شناخت بهتری نسبت به نامزدها رأی می‌دادند، چرا که قطعاً رأی دهندگان همه نامزدها را نمی‌شناختند.
رئیس هیأت مدیره انجمن فیلم کوتاه ایران: نزدیک یک سال و نیم است که جلسات هیأت مدیره تقریباً هر فصل با تمام رؤسای صنوف برگزار شده و از رؤسای صنوف خواهش شده در یک بازه زمانی چند ماهه ثبت شوند و کد شناسه ملی را دریافت کنند تا بتوان مجمع عمومی خانه سینما را برگزار کرد. در این فاصله اکثر صنوف شناسه خود را دریافت کرده‌اند و یک عده نیز موفق به دریافت کد نشده‌اند این فعال صنفی تأکید کرد: این فرصت از رأی دهندگان و نامزدها گرفته شد و این بزرگ‌ترین نقد من به برگزاری این انتخابات بود. البته این مساله را هم به نماینده سازمان سینمایی حاضر در مجمع، و هم به وکیل خانه سینما و هم به رئیس جلسه اعتراض کردم و گفتم این چیزی نیست که به رأی مجمع بگذارید و برای آن رأی‌گیری کنید، بلکه حق طبیعی هر نامزد، و قانون هر انتخاباتی است، که نامزد و رأی دهنده همدیگر را بشناسند. رأی دهنده باید نظرات نامزد و برنامه‌های او را برای حضور در هیأت مدیره بداند و بر آن اساس رأی بدهد اما به شکل غریبی هر سه نفر اصرار داشتند که فقط باید سریع‌تر رأی‌گیری انجام شود.
پور اسماعیلی بیان کرد: شائبه‌ای شکل گرفته بود که از قبل ائتلافی شکل گرفته و لیست مورد نظر برای انتخابات آماده شده و تنها قرار است در مجمع رای‌ها را بدهند و بروند، این شائبه با نحوه برگزاری انتخابات تقویت شد و گویا همه چیز مهیا بوده که فقط مجمعی برگزار شود و به لیست رأی بدهیم و برویم. البته من با اصل شکل‌گیری ائتلاف مخالفتی ندارم می‌توانست ائتلاف شکل بگیرد اما این امر شناسنامه‌دار شکل گیرد، خطر این گونه حرکت‌ها این است که به عنوان مثال چهار نفر یک تیم درست می‌کنیم و دیگران را با خود هماهنگ می‌کنیم تا چند نفر را بالا ببریم. بعد انتظار داریم که این تیم از ما حمایت کند. در نتیجه صنوف تقسیم می‌شوند به صنوفی که نمایندگان آنها در هیأت مدیره هستند و صنوفی که نماینده آنها در هیأت مدیره نیستند، و به نظر می‌آید که ما اعضای هیأت مدیره، فقط نماینده صنف و گروه ائتلاف خود هستیم و نماینده همه صنوف نیستیم.
وی توضیح داد: درست این است که یک ائتلاف تشکیل داده شود و بگوییم پیشنهاد می‌دهیم که این هفت عضو در هیأت مدیره حضور داشته باشند چرا که می‌خواهیم این موضوعات و موارد و برنامه‌ها را در مدتی که به عنوان هیأت مدیره هستیم اجرا کنیم. این نوع ائتلاف‌ها می‌تواند پاسخگو باشد چرا که می‌توانست در این ترکیب افرادی که سابقه فعالیت صنفی داشته‌اند حضور داشته باشند، در غیر این صورت می‌تواند نتیجه این شود که افرادی در هیأت مدیره خانه سینما قرار بگیرند که اصلاً سابقه فعالیت صنفی حتی در صنف خود نداشته‌اند.
پوراسماعیلی درباره صنوفی که کد شناسه ملی دریافت نکرده و به همین خاطر در انتخابات حضور پیدا نکرده بودند، توضیح داد: نزدیک یک سال و نیم است که جلسات هیأت مدیره تقریباً هر فصل با تمام رؤسای صنوف برگزار شده و از رؤسای صنوف خواهش شده در یک بازه زمانی چند ماهه ثبت شوند و کد شناسه ملی را دریافت کنند تا بتوان مجمع عمومی خانه سینما را برگزار کرد. در این فاصله اکثر صنوف شناسه خود را دریافت کرده‌اند و یک عده نیز موفق به دریافت کد نشده‌اند، دوباره فرصت‌های مختلفی داده شده که باز هم برخی از صنوف نتوانستند کد شناسه ملی خود را دریافت کنند.
رئیس هیأت مدیره انجمن فیلم کوتاه ایران تأکید کرد: این مباحث نباید به تمام اعتبار خانه سینما لطمه بزند و نباید مانع از تشکیل مجمع عمومی خانه سینما و انتخابات هیأت مدیره‌ای که هم اعتبار زمانی آن گذشته و هم خسته است و بارها اعلام کرده که می‌خواهد برود و مسئولیت‌ها را به هیأت مدیره جدید واگذار کند تا نیروهای تازه نفس بیایند و برنامه‌های جدیدی را اجرا کنند، بشود. در واقع نمی‌شود بیش از این صبر کرد که عین ۳۱ صنف خانه سینما شناسه خود را بگیرند و بعد مجمع و انتخابات برگزار شود. در نتیجه در آخرین جلسه‌ای که با رؤسای صنوف برگزار شد توافق شد که مجمع عمومی برگزار شود و حتی ۲ تا از صنوفی که هنوز شناسه نگرفته‌اند مشخصاً اعلام کردند که ما رأی به برگزاری مجمع می‌دهیم. به دلیل اینکه الان ما چند صنف شناسه نداریم و فکر می‌کنیم موضوع صنف من نیست بلکه موضوع خود خانه سینما است و اولویت بزرگ‌تر شکل‌گیری هیئت مدیره و اعتبار خانه سینما است. هر چند امیدوارم پس از ثبت سایر صنوف، و اصلاحات اساسنامه خانه سینما، در مجمع عمومی فوق‌العاده، انتخابات مجدداً با حضور همه صنوف و بر اساس اساسنامه جدید برگزار شود.