ایران در علوم اعصاب و شناختی در منطقه اول است

دکتر محمد تقی جغتایی مشاور ارشد ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و رئیس انجمن علوم اعصاب در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: مطالعه علوم اعصاب در گذشته وجود داشته ولی از نیمه دوم قرن بیستم به بعد در دنیا ابزارهایی پیدا شد که این ابزارها موجب شد بشر مغز انسان را بیشتر مورد مطالعه قرار دهد.
رئیس بانک مغز ایران گفت: در آن زمان همواره بشر به فکر طراحی و ساخت ابزارهایی می‌افتاد که مغز انسان را بیشتر مورد مطالعه قرار دهد؛ در همان موقع علوم و فناوری‌هایی مانند تصویربرداری مغز، فناوری اطلاعات، مطالعات الکتروفیزولوژی برای تحریکات تک تک سلول‌های عصبی و… از جمله فناوری‌هایی بود که توانست به نیاز انسان برای مطالعه مغز پاسخ دهد.
وی با بیان اینکه از این رو همواره بشر به دنبال مطالعه مغز در حوزه علوم اعصاب و شناختی بوده است، خاطرنشان کرد: به دلیل تلاش‌ها برای مطالعه مغز بعد از نیمه دوم قرن بیستم، ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ را در دنیا، دهه مغز نامگذاری کرده‌اند.
جغتایی ادامه داد: از آن تاریخ به بعد هر کشوری برنامه‌های ملی برای خود را تدوین کرد؛ در حال حاضر هم هر کدام از برنامه‌هایشان در حال اجراست؛ امریکا، اروپا، ژاپن، کره، ترکیه و… از جمله این کشورها هستند که هزینه‌های زیادی برای اجرای برنامه‌هایشان صرف کرده‌اند.
مشاور ارشد ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی با اشاره به شروع مطالعات علوم اعصاب و شناختی در ایران ادامه داد: در ایران هم این حوزه جز اولویت‌های بند الف نقشه جامع علمی کشور قرار گرفته و سیاستگذاران به این موضوع توجه ویژه ای کرده‌اند؛ به دنبال آن هم ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی هم تاسیس شد که کمک کرد و برنامه‌های ملی حوزه علوم اعصاب و شناختی طراحی شد.
به گفته وی، البته به غیر از ستاد علوم شناختی، دانشگاه‌ها هم در این راستا قدم‌هایی برداشتند و همین امر موجب شد که تا اندازه‌ای در کشورمان حداقل در منطقه رقابت خوبی داشته باشیم.
وی تاکید کرد: از همان موقع که برنامه ملی در حوزه علوم شناختی در کشورها تدوین شد، ایران نیز مطالعات خود را شروع کرد ولی طی ۱۰ سال اخیر این مطالعات به اوج خود رسیده و سیر تحول توسعه علوم اعصاب و شناختی به خصوص ۵ سال اخیر توسعه یافته است.
وی با بیان اینکه محققان همواره به این موضوع توجه ویژه ای دارند، بیان کرد: ما کشوری هستیم که محققان خوبی در زمینه علوم اعصاب و شناختی داریم.
جغتایی با اشاره به جایگاه ایران در حوزه علوم اعصاب و شناختی از نظر تولید مقالات گفت: بر اساس آخرین آمار از نظر تولید علم در حوزه علوم اعصاب و شناختی رتبه ۱۹ را به خود اختصاص داده‌ایم؛ کشورهایی همچون امریکا، سوئیس، انگلیس، آلمان، فرانسه، ژاپن، چین، هند، استرالیا و… رتبه‌های بالاتر از ایران دارند. روسیه اتریش، هلند، رژیم صهیونیستی از جمله کشورهایی هستند که رتبه علمی آنها از منظر علوم اعصاب و شناختی پایین‌تر است.
وی با بیان اینکه سه سال گذشته ترکیه هم از ما جلوتر بود، تاکید کرد: ما در حوزه علوم اعصاب و شناختی در منطقه اول هستیم و توانستیم در سه سال اخیر ترکیه را پشت سر بگذاریم.
رئیس انجمن علوم اعصاب با تاکید بر اینکه این حوزه حوزه پر هزینه‌ای است، خاطر نشان کرد: توسعه علوم اعصاب و شناختی در کشور نیاز به زیرساخت‌هایی دارد؛ طی ۱۰ سال اخیر ۴۰ آزمایشگاه، آزمایشگاه نقشه برداری مغز، شرکت در کنگره‌های بین المللی، چاپ مقالات ISI و… از جمله پیشرفت‌های این حوزه به شمار می‌روند.