ترکش‌های کرونا بر روح و روان مدافعان سلامت

به گزارش خبرنگار سردبیر پرس، با گذشت ۱۴ ماه از شیوع کرونا در کشور، شاهد بروز آسیب‌های ناگوار این ویروس بر ذهن و روح آحاد جامعه هستیم که در این بین، شرایط روحی و روانی مدافعان سلامت به دلیل درگیری با این بیماری، به مراتب سخت‌تر از سایر مردم است.

کادر بهداشت و درمان کشور، از همان روزهای نخست شیوع کرونا، بی محابا در صحنه‌های مختلف مبارزه با این ویروس حضور داشته تا از سلامت مردم و جان بیماران محافظت کنند. اما، این حضور شجاعانه مدافعان سلامت، با آسیب‌هایی برای خودشان همراه بوده است که بخشی از آنها، آسیب‌های روحی و روانی مبارزه با کرونا است.

آن طور که متخصصان حوزه سلامت روان عنوان می‌کنند، کسانی که در معرض کارهای پر خطر هستند دچار فرسودگی شغلی بیشتری می‌شوند و باید در این زمان‌های خاص و بحرانی مورد حمایت قرار گیرند تا چرخه خدمت دچار مشکل نشود.

بر اساس تحقیقاتی که به صورت مصاحبه‌ای با کادر درمان خصوصاً پرستاران بخش‌های کرونا انجام شده، احتمال ایجاد اختلالات روانی ناشی از پیامدهای این بیماری در آینده وجود دارد.

اختلالات روحی و روانی اعم از ترس، استرس، بی خوابی و وسواس فکری که یکی از آثار پیامد انتشار بیماری کرونا است می‌تواند در دراز مدت ظهور و بروز کند.

استرس بیماری‌های جسمی ناشی از ابتلاء به ویروس کووید ۱۹ از یک طرف و اختلالات روحی و روانی ناشی از آن اعم از اختلال در خواب و یا افسردگی از سوی دیگر می‌تواند روی دیگر کرونا باشد.

شهاب بنی‌هاشم عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه آثار روانی و مخرب ناشی از کرونا مثل افسردگی شغلی و خطرات ناشی از آن ممکن است در دراز مدت مشخص شود، افزود: زمانی این مشکلات بیشتر می‌شود که به علامت‌ها و نشانه‌های این بیماری کم توجه و یا بی توجه باشیم.

بی خوابی‌های شبانه، کاهش عملکرد شغلی، احساس ضعف و خستگی، گیجی، اشتباهات مکرر و اختلال در روند عملکرد روزانه می‌تواند از نشانه‌های بروز افسردگی باشد.

بنی‌هاشم، بی توجهی به علائم هشدار دهنده در کادر درمان را یکی از اصلی ترین دلایل بروز اختلال افسردگی و فرسودگی ناشی از کار زیاد در درازمدت ذکر کرد و گفت: چنانچه این علائم را نادیده بگیریم در آینده‌ای نه چندان دور می‌تواند شدیدتر و به اختلالی پیش رونده مبدل شود.

استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: در بحران کووید ۱۹ برای حمایت روانی از کادر درمان باید دستورالعمل حمایت روانی و اجتماعی را در دستور کار قرار دهیم.

بنی‌هاشم افزود: به عنوان یک روند همیشگی کسانی که در معرض کارهای پر خطر هستند دچار فرسودگی شغلی بیشتری می‌شوند و باید در این زمان‌های خاص و بحرانی مورد حمایت قرار گیرند تا چرخه خدمت دچار مشکل نشود.

حمایت مالی و شغلی از کادر درمان خصوصاً افرادی که به بیماران مبتلا به کرونا خدمت رسانی می‌کنند یکی از مهم‌ترین مواردی است که با هدف پیشگیری از فرسودگی کادر درمان، باید مورد توجه قرار گیرد.

به گفته بنی‌هاشم، اختصاص مزایای شغلی و حمایت بیمه‌ها راهکار مناسبی برای افزایش دلگرمی کادر درمان است.

وی افزود: باید کمیته حمایت‌های روانی و اجتماعی با هدف تأمین و ارزیابی نیازهای کادر درمان، کاهش استرس و همچنین ارائه خدماتی از جمله مشاوره برای حل مسئله، نحوه تعامل با خانواده و افزایش تاب‌آوری، در بیمارستان‌ها فعالیت کنند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تاکید کرد: حضور روانپزشکان و ارتباط و تعامل تنگاتنگ با کادر درمان در مراکز و بیمارستان‌ها راهکار مناسبی برای شناسایی، غربالگری و در صورت نیاز درمان به هنگام علائم احتمالی بروز افسردگی در کار درمان است.

با توجه به اینکه قطعاً اپیدمی کرونا بر روحیه کادر درمان اثراتی داشته، پرهیز از ایجاد تبعیض و یا نادیده گرفتن جانفشانی‌های کادر درمان در بزرگ‌ترین پاندمی دنیا باید بیش از پیش مورد توجه مسئولان باشد.

این احساس که پرستاران و یا مدافعان سلامت در سخت‌ترین روزهای کرونایی احساس کنند تلاششان به اندازه کافی دیده نمی‌شود، می‌تواند اثرات مخربی از خود به جای بگذارد.

بر اساس تحقیقات میدانی به رغم کار سخت و دشوار کادر درمان خصوصاً در بحران کرونا بیشترین تبعیض، ناشی از عدم دسترسی کادر درمان به مزایای شغلی و یا بیمه‌ای است. همچنین، مطالعات گواه این مهم است که اختلال در خواب اولین نشانه افسردگی است که در کادر درمان مشاهده شده است.