درباره فرآیند هوشمند صدور مجوزها در وزارت فرهنگ چه می‌دانید؟

سردبیر پرس – گروه هنر: یکی از فعالیت‌های مهمی که طی ماه‌های اخیر تمامی دستگاه‌های دولتی مکلف به اجرای آن شده‌اند، فرآیندی موسوم به «پنجره ملی خدمات دولت هوشمند» است که تقریباً تمامی خدمات دولتی در همه امور اداری و صنفی مربوط به وزارتخانه‌ها در زیر مجموعه این ساختار قرار می‌گیرند. چارچوبی که در حوزه فرهنگ و هنر با عنوان «زیر ساخت مدیریت هوشمند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» یا «پنجره خدمات واحد وفا» پیش روی فعالان عرصه فرهنگ، هنر، رسانه، قرآن و عترت گرفته و آن‌ها را به نوعی ملزم ساخته که از مدتی قبل ارتباطات اداری و فعالیت‌های خود در ارتباط با وزارت فرهنگ را در این پنجره واحد ثبت کند.
ساختاری تقریباً پیچیده و البته اجتناب‌ناپذیر که پیش‌بینی می‌شد در همین ابتدای کار به دلیل مشکلات و باگ های متعددی که در ساختار فنی و طراحی آن وجود داشت و دارد، اهالی فرهنگ و هنر را با چالش‌های زیادی رو به رو کند اما گویا در فرآیند پرسرعت الکترونیکی شدن خدمات که تمام دنیا با آن مواجه است، راه گریزی وجود ندارد و هنرمندان و فعالان این عرصه می‌بایست وارد فصل جدیدی از فعالیت‌های صنفی خود در حوزه صدور مجوزها و دیگر ساختارهای اداری شوند که می‌تواند برای آن‌ها دربرگیرنده تجربیات تلخ و شیرینی باشد که آزمون و خطای آن هم امری اجتناب‌ناپذیر است.
البته طی ماه‌های گذشته افرادی که بر اساس قوانین جدید می‌بایست با این سامانه در ارتباط باشند، با فراز و نشیب‌های فراوانی رو به رو بوده‌اند که اگرچه در گام‌های نخستین فعالیت این فرآیند، طبیعی به نظر می‌آید، اما گویا به دلیل برخی از مشکلات فنی و پیچیدگی‌های مرتبط، مراجعه‌کنندگان را با چالش‌هایی مواجه کرده که انتظار می‌رود به زودی توسط متصدیان امر مرتفع شود.

آغاز داستان یک پنجره فرهنگی و هنری در دولت هوشمند!
بر اساس آنچه در تعریف «زیر ساخت مدیریت هوشمند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» موسوم به «پنجره خدمات واحد وفا» عنوان شده، این فرآیند «سکوی تعاملی وزارت فرهنگ با فعالان فرهنگی» و «درگاه اعتبار بخشی به کسب و کارهای فرهنگی» است که از مدتی پیش همچون سایر نهادها و مجموعه‌های دولتی در واحدهای خدمت دهنده وزارت ارشاد راه‌اندازی شده است. چارچوبی که در حوزه فعالیت‌های «سازمان امور سینمایی»، «بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای»، «نهاد عمومی کتابخانه های کشور»، «ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد»، «معاونت امور فرهنگی»، «معاونت امور هنری»، «معاونت امور اطلاع رسانی و مطبوعاتی»، «معاونت امور حقوقی و امور مجلس»، «معاونت قرآن و عترت»، «مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی»، «دبیرخانه هیأت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی»، «دفتر توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر» تعریف می‌شود.
ساختار «پنجره واحد خدمات وفا»، درگاهی برای ارائه اطلاعات و اخذ مجوز و خدمت به صورت الکترونیکی از مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که هدفش ارائه بهتر خدمات این وزارتخانه به فعالان حوزه فرهنگ و هنر و رسانه است. در واقع بر اساس تعریف و چشم‌اندازی که در این زمینه طراحی شده، «پنجره خدمت» درگاهی است که متقاضیان اخذ مجوز و خدمت می‌توانند با یک بار ثبت نام و احراز هویت، به تمامی سامانه‌های صدور مجوز و خدمات الکترونیکی دسترسی پیدا کنند.
در این درگاه سعی شده تا اطلاعات جامعی از انواع مجوزها و خدمات، قوانین و مقررات مرتبط با ارائه خدمت، اطلاعات تماس کلیه دفاتر و ادارات کل که ارائه دهنده خدمت و همچنین فهرست مجوزهای صادره با امکان مشاهده وضعیت اعتبار آنها را در اختیار عموم مخاطبان گذاشته شده است. این در حالی است که امکان گفتگوی برخط (چت) با بخش پشتیبانی فراهم شده است و غیر از این مخاطبان بعد از ثبت نام و ورود می‌توانند سوالات خود را درباره موارد مربوط به اخذ خدمت سوال کنند و یا مشکلی فنی را که در سامانه‌ای مشاهده کرده‌اند ثبت کنند.
البته با توجه به اختلالات و اتفاقاتی که چندی پیش برای سامانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش آمد، متقاضیان اخذ خدمت و مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و زیر مجموعه‌های متصل به آن لازم است در پنجره واحد خدمات وفا ثبت‌نام کرده و احزار هویت الکترونیک شوند. این در حالی است که تمامی افرادی حقیقی و حقوقی که می‌خواهند مجوز و یا خدماتی را به صورت الکترونیکی دریافت کنند، می‌توانند در پنجره واحد ثبت نام کنند.
البته بر اساس آنچه عنوان شد، منظور از شخصیت حقیقی، یک فرد ایرانی است که دارای تابعیت ایران و کد ملی باشد. منظور از شخصیت حقوقی هم، شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی است که دارای شناسه ملی از ثبت شرکت‌ها هستند ضمن اینکه دستگاه‌های دولتی یا نهادهای عمومی یا دیگر نهادهای حاکمیتی هستند نباید در پنجره واحد ثبت نام کنند و باید با نامه رسمی درخواست خود را برای عضویت در پنجره واحد حضوری اعلام کنند.

تشریح موضوعات خدمت رسانی یک سیستم تازه تغییر پیدا کرده
«مؤسسات و مراکز فعالیت‌های فرهنگی هنری»، «آثار و محصولات فرهنگی هنری»، «اماکن، بسترها و ابزارهای عرضه فرهنگی و هنری»، «آموزش و توانمندسازی فعالان فرهنگی و هنری»، «ارتباطات فرهنگی رسانه‌ای بین‌المللی» و «حمایت از فعالیت‌های فرهنگی هنری» عنوان سرفصل‌هایی است که در حوزه موضوعات خدمت‌رسانی مدیریت هوشمند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موسوم به «پنجره خدمات واحد وفا» تعریف شده است.
بر اساس مطالب مندرج در سامانه «صدور پروانه نشر»، «صدور پروانه فعالیت کانون تبلیغاتی»، «صدور مجوز تأسیس موسسات فرهنگی»، «صدور مجوز تأسیس واحد فرهنگی دیجیتال»، «صدور پروانه فعالیت کانون تبلیغاتی»، «صدور پروانه انتشار رسانه»، «صدور مجوز تأسیس کانون فرهنگی هنری مسجد»، «صدور مجوز انتشارات دولتی»، «صدور مجوز فعالیت نشر بازی‌های رایانه‌ای»، «پروانه مؤسسات سینمایی»، «صدور مجوز اعطای نمایندگی کانون آگهی و تبلیغاتی»، «صدور مجوز تأسیس شعبه کانون آگهی و تبلیغاتی»، «صدور پروانه فعالیت مؤسسات فرهنگی»، «صدور گواهی ثبت رسانه بر خط»، «صدور پروانه فعالیت کتاب خانه‌های مساجد»، «صدور فعالیت دفتر رسانه»، «تغییر پروانه انتشار رسانه» و «صدور مجوز انتشار و اجرای آثار موسیقایی» در ذیل موضوع «مؤسسات و مراکز فعالیت‌های فرهنگی هنری» آمده‌اند.
طی ماه‌های گذشته افرادی که بر اساس قوانین جدید می‌بایست با این سامانه در ارتباط باشند، با فراز و نشیب‌های فراوانی رو به رو بودند که اگرچه در گام‌های نخستین فعالیت این فرآیند، طبیعی به نظر می‌آید، اما گویا به دلیل برخی از مشکلات فنی و پیچیدگی‌های مرتبط، مراجعه کنندگان را با چالش‌هایی مواجه شدند که انتظار می‌رود به زودی توسط متصدیان امر مرتفع شود در موضوع «آثار و محصولات فرهنگی» نیز که فرآیند برخی از آنها مانند دیگر بخش‌ها فعلاً به صورت حضوری صورت می‌گیرد، «صدور پروانه اجرای نمایش»، «پروانه انتشار بازی رایانه‌ای»، «صدور پروانه فیلمسازی»، «صدور پروانه انتشار نرم افزار محتوایی»، «آثار موسیقایی و تاییده تشکیل گروه موسیقی»، «صدور مجوز ساخت و نصب مجسمه و یادمان در میادین و اماکن عمومی»، «صدور مجوز انتشار نشریه داخلی»، مجوز طرح تبلیغاتی، صدور مجوز محتوای پیامکی، پروانه ساخت آثار غیر سینمایی، مجوز تک آهنگ یا آلبوم، مجوز اجرای زنده موسیقی در اماکن عمومی، تاییدیه شعر، ترانه و کلام، مجوز آثار تصویری و نماهنگ، مجوز «اجرای زنده صحنه‌ای»، «مجوز اجرای صحنه‌ای گروه‌های خارجی در داخل کشور»، «تایید اعزام گروه‌های ایرانی به خارج از کشور»، «صدور مجوز برگزاری مسابقات، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های فرهنگی هنری»، «صدور معرفی نامه بیمه فعالان حوزه فرهنگ و هنر»، «صدور مجوز عرضه برخط آثار دیداری و شنیداری»، «صدور گواهی ثبت نرم افزارهای رایانه‌ای»، «صدور تاییدیه محتوای ژورنال‌های مد و لباس»، «صدور تاییدیه محتوای آهنگ‌های پیشواز» و «صدور تاییدیه چاپ آگهی سازمان‌های دولتی» مورد توجه قرار گرفته‌اند.
مواردی که تک‌تک آن‌ها دربرگیرنده فرم‌ها و توضیحات جداگانه ای است که در سامانه «پنجره خدمات واحد وفا» برای آن توضیحات و فرم‌های مجزایی تعریف شده است.
در ذیل موضوع «اماکن، بسترها و ابزارهای عرضه فرهنگی و هنری» نیز مواردی چون «پروانه چاپخانه و واحدهای وابسته»، «صدور پروانه نمایش فیلم»، «صدور مجوز تأسیس نگارخانه»، «صدور مجوز فعالیت کتابخانه عمومی»، «صدور مجوز فعالیت بازیگاه»، «رسیدگی و پاسخگویی به شکایت از دارندگان مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی»، «صدور مجوز ساخت و بهره برداری سالن نمایش فیلم»، «صدور گواهی ثبت گروه‌های نمایشی»، «اعطای دسترسی به بانک مقالات رسانه‌های خارجی»، «برگزاری رویدادهای فرهنگی هنری»، «پاسخ به استعلام حوزه فرهنگ و هنر»، «تصویب پیشنهاد نام گذاری روزها و مناسبت‌های خاص برای درج در تقویم رسمی کشور»، «صدور مجوز ساخت و بهره صدور مجوز فعالیت کتابخانه عمومی» مورد توجه قرار گرفته است.
براساس این گزارش «دور مجوز تأسیس آموزشگاه هنری»، «صدور مجوز تأسیس آموزشگاه سینمایی»، «صدور مجوز برگزاری دور ه‌های آموزش مهارتی، فرهنگی و هنری»، «صدور کارت صلاحیت تدریس مربیان آموزشگاه‌های آزاد هنری»، «صدور کارت صلاحیت طراحان مد و لباس»، «صدور معرفی نامه جهت فیلمبرداری نماهنگ ها»، «صدور معرفی نامه هنرمندان جهت عضویت در مؤسسه هنرمندان پیشکسوت»، «صدور معرفی نامه فعالیت خبرنگاران خارجی در شهرستان‌ها»، «صدور کارت مدیر مسئولی نشریات»، «صدور کارت حرفه‌ای روزنامه نگاری»، «صدور کارت خبرنگاری بین‌المللی»، «صدور کارت مدیر مسئولی کانون تبلیغاتی»، «صدور معرفی نامه انجام پروژه‌های دانشجویی در حوزه فرهنگ و هنر»، «صدور معرفی نامه مراجعه به اماکن و مراکز اقلیت‌های دینی کشور»، «صدور معرفی نامه جهت معافیت گمرکی ورود ماشین آلات چاپ»، «صدور معرفی نامه اخذ تسهیلات بانکی فعالان حوزه فرهنگ و هنر»، «صدور معرفی نامه جهت عضویت در صنوف فرهنگی و هنری»، «صدور معرفی نامه به صندوق اعتباری هنر»، «صدور کارت مدیریت سینما ««برگزاری دوره‌های آموزشی حوزه فرهنگ و هنر «» و «صدور تاییدیه هنری» در موضوع «آموزش و توانمند سازی فعالان فرهنگی و هنری» مورد توجه قرار گرفته‌اند.
مدیریت هوشمند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موسوم به «پنجره خدمات واحد وفا» در بخش «ارتباطات فرهنگی رسانه‌ای بین‌المللی» موضوعاتی نظیر «صدور مجوز تأسیس دفتر نمایندگی رسانه‌های خارجی»، «صدور مجوز واردات محصولات فرهنگی»، «صدور مجوز فعالیت برای رسانه‌های خارجی»، «صدور مجوز ترخیص محصولات فرهنگی»، «صدور مجوز صادرات محصولات فرهنگی»، «اصلاح مجوز واردات محصولات چاپی»، «صدور مجوز واردات ماشین آلات»، «صدور مجوز استفاده از تجهیزات ماهواره» را در ذیل این بخش قرار داده که فعالان این عرصه می‌بایست از این مجرا نسبت به انجام امور اداری خود اقدامات لازم را انجام دهند، اقداماتی که مانند دیگر بخش‌ها فعلاً در دو قالب حضوری و غیرحضوری صورت می‌گیرد تا معایب و نواقص این بخش نیز مرتفع شوند.
«پنجره خدمات واحد وفا» در بخش «حمایت از فعالیت‌های فرهنگی هنری» هم موضوعاتی چون «تسهیلات حمایتی از فعالیت‌های فرهنگی و هنری»، «صدور گواهی ثبت اثر ادبی و هنری»، «صدور پروانه مالکیت فیلم سینمایی»، «تخصیص رده سنی بازی‌های رایانه‌ای»، «ارائه آمار و اطلاعات در حوزه فرهنگ و هنر»، «ارائه مشاوره‌های فنی و محتوایی به تولیدکنندگان و فعالان حوزه فرهنگ و هنر»، «حمایت از پژوهش‌ها و مطالعات فرهنگی هنری»، «اعطای نشان‌های حوزه فرهنگ و هنر»، «صدور تاییدیه فعالیت‌های فرهنگی»، «صدور مدرک تخصصی حفظ قرآن کریم»، «صدور تاییدیه ترجمه قرآن کریم و متون تخصصی قرآنی»، «صدور تأیید فعالیت و کسب و کارهای فرهنگی و هنری خانگی» را در سامانه گنجانده است که هرکدام مشتمل بر جزئیاتی است که فعالان هر عرصه فرهنگی و هنری می‌توانند با مراجعه به آن از نحوه خدمت رسانی هر کدام اطلاعاتی را به دست آورد.

ذکر این نکته نیز مهم است که در این ساختار که تعدادی از موضوعات آن نیز به دلیل برخی از نقایص فنی هنوز به صورت کامل در این مدیریت قالب هوشمند قرار نگرفته، بخش‌های مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متعهدند که بدون تبعیض و بر اساس قانون و مقررات شرایط متقاضی را بررسی کرده و در صورت داشتن شرایط مندرج در مقررات در کوتاه‌ترین زمان ممکن خدمت را به متقاضی ارائه دهد.
در این چارچوب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متعهد است اطلاعات کافی از نحوه اخذ خدمت را به کلیه متقاضیان با شفافیت کامل ارائه دهد. این در حالی است که زمان استفاده از خدمات الکترونیکی برای متقاضیان ۲۴ ساعته و برای هفت روز هفته بوده و زمان انجام بخش اداری بر اساس بخش نامه‌های دولت برای دستگاه‌های اجرایی است.
به هر ترتیب زیر ساخت مدیریت هوشمند بسیاری از فعالیت‌های مرتبط با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدت زمان محدودی است که فعالیت خود را آغاز کرده و هنوز در مرحله آزمون و خطا قرار دارد، شرایطی که اکنون با وضعیت اختلالات اینترنتی کشور در هفته‌های اخیر می‌تواند سرمنشا ظهور و بروز مشکلاتی باشد که اهالی فرهنگ و هنر برای انجام امور اداری مرتبط با وزارت فرهنگ با آن رو به رو می‌شوند. کما اینکه در حوزه موسیقی نه در روزهای گذشته بلکه در ماه‌های اخیر مشکلات متعددی وجود داشته که موجب شده هر از چندگاهی صاحبان آثار موسیقایی انتقاداتی را به این فرآیند وارد نمایند.
شرایطی که قطعاً پیش بینی آن برای مسئولان مرتبط محرز و اجتناب‌ناپذیر بود و به نظر می‌آید باید هر چه زودتر نسبت به رفع معایب و مشکلات آن اقدامات عاجلی صورت پذیرد که بتوان فضای موثرتری برای خدمت رسانی به اصحاب فرهنگ و هنر پدید آورد.

منبع : مهر نیوز