زنی که فرمانده سپاه شد/ این چریک «مادری» را فراموش نکرد

مسعود دهنوی کارگردان مستند «مادری» همزمان با عرضه اینترنتی این مستند در گفتگو با سردبیر پرس درباره آن توضیح داد: چند سال پیش از سوی یکی از موسسات رسانه‌ای فعال در حوزه بانوان، پیشنهاد ساخت مستندی درباره خانم مرضیه دباغ مطرح شد و از آنجایی که در آن زمان خانم دباغ در قید حیات نبودند، تصمیم گرفتیم با فضایی جدید و امروزی سراغ این موضوع برویم. به همین بهانه سراغ دختر و نوه خانم دباغ رفتیم. اساس کار ما هم بررسی سه نسل از زنان تأثیرگذار در فضای جمهوری اسلامی بود که هر نسل در دوره‌ای جهادی داشته‌اند.
وی افزود: خانم مرضیه دباغ در دوره خود دست به جهاد سیاسی می‌زند، بعد از او دخترش که در منطقه شمال اقدام به فعالیت‌هایی در حوزه کارآفرینی کرده است در حوزه جهاد فرهنگی و جهاد اقتصادی فعال بوده و نوه او هم در قالب یک شرکت حسابداری فعال بوده است. از این زاویه اساس کار ما بررسی تأثیرگذاری زنان نسل‌های مختلف بود که هر یک در کنار وظیفه مادری، فعالیت‌های دیگری هم در جامعه داشته‌اند. هر سه کاراکتر اصلی ما فرزند داشته‌اند و وظایف مادری خود را هم در اولویت قرار داده‌اند اما در کنار آن زنانی بسیار تأثیرگذار در جامعه هم بوده‌اند.
دهنوی درباره تمرکز بر ابعاد مختلف زندگی و مبارزات مرضیه دباغ هم گفت: در مرحله پژوهش تقریباً به همه این ابعاد توجه داشتیم اما در فیلم صرفاً نگاهی گذرا به زندگی خانم دباغ داشتیم. بالاخره ایشان نماینده حضرت امام (ره) بودند و در مقطعی برای دیدار با گورباچف به نمایندگی از حضرت امام (ره) رفتند. مدتی فرماندهی سپاه همدان را برعهده داشت و دوره‌های چریکی خیلی جدی را هم در لبنان گذرانده بود. در مبارزات انقلابی قبل از انقلاب هم حضور پررنگی داشتند. اگر فیلم‌های آرشیوی آن مقطع را نگاه کنید خواهید دید خانم دباغ هم مقابل امام (ره) سخنرانی داشته و هم مقابل مقام معظم رهبری. ایشان یک زن باجبروت بود که می‌توانست مسئولیت‌های جدی را برعهده بگیرد. حضرت امام (ره) هم به همین دلیل از ایشان استفاده می‌کردند.
وی ادامه داد: در مقطعی خانم دباغ به انگلستان فرار کردند و همان‌طور که در مستند هم به آن اشاره می‌شود، مشغول به کار در یک هتل می‌شود. همزمان با فرزندان خود در ارتباط بوده اما وضعیت مالی بسیار نامساعدی داشته است. هم خانم دباغ و هم دخترشان در زندان‌های ساواک شکنجه‌های سنگینی را تجربه کردند که آن‌ها هم ماجراهای عجیبی دارد. در همه این سال‌ها اما ایشان تمامی وظایف خود در قبال خانواده و انقلاب اسلامی را به خوبی به انجام رسانده، این نسل ادامه پیدا کرده و دخترشان هم در همین شرایط در فضاهای اقتصادی مشغول به فعالیت است.
این مستندساز افزود: دختر خانم دباغ با سفر به کلاردشت با همراهی زنان بدون سرپرست آن منطقه فعالیت‌هایی در حوزه کارآفرینی داشته، در زمینه کشاورزی و دامداری کارهایی را سامان داده و همزمان نقش مادری خود را هم نسبت به فرزندانش ایفا کرده است. ما نمی‌خواستیم در این مستند صرفاً درباره خانم دباغ صحبت کنیم بلکه می‌خواستیم زنان تأثیرگذار را در نسل‌های مختلف به‌عنوان الگو نشان دهیم که بهترین گزینه برای این منظور، خانم دباغ و دختر و نوه‌شان بود.
دهنوی درباره جالب‌ترین تجربه خود در مسیر ساخت مستند «مادری» هم توضیح داد: مسئله اساسی ما در این مستند، در اولویت قرار گرفتن مسئله «مادری» بود. شاید اگر امروز شما زنان خانواده دباغ را ببینید، در ظاهر اینگونه احساس کنید که این‌ها اساساً زنانگی ندارند و نمی‌توانند احساسات خود را بروز دهند اما ما در این مستند با ورود به فضای شخصی و زندگی‌شان، احساسات و لطافت زنانه آن‌ها را در پس این ظاهر مردانه و حضور جدی‌ای که در جامعه دارند، احساس کردیم. تجربه این مادرانگی از سوی خانم دباغ نسبت به فرزندان‌شان برای ما بسیار جالب بود. از دور شاید به نظر نرسد که چنین احساسات زنانه‌ای در این خانواده جریان داشته باشد.

منبع : مهر نیوز