سینمای مستند ایران فاقد استراتژی است/معضل نبود تهیه‌کننده فرهیخته

به گزارش سردبیر پرس به نقل از روابط عمومی موزه سینما، در ابتدای اولین دوره مراسم اهدای نشان عالی خورشید توسط انجمن صنفی تهیه کنندگان سینمای مستند ایران که عصر روز چهارشنبه ۶ اسفند در موزه سینما برگزار شد، رامین حیدری فاروقی رئیس انجمن صنفی تهیه کنندگان سینمای مستند گفت: در سال گذشته در صنف تهیه کنندگان مستند بحث بر این بود که تهیه کننده خوب چه فردی است که هم برای سینمای ایران خوب باشد و هم کارگردانان سینما آن‌را دوست داشته باشند.

وی ادامه داد: کار نشان عالی خورشید زنده نگه داشتن گفتمان جستجوی یک تهیه کننده خوب، قابل اتکا و مولد است. به این ترتیب اساسنامه و آیین نامه شکل گرفت و مقرر شد هیات موسس اولین دوره را برگزار کند.

فاروقی همچنین گفت: خوشحالیم برای نشانه گذاری این رویکرد فردی انتخاب شد که می‌توانیم حضور و تجربیاتشان را به رخ خودمان و دیگران بکشیم و یادآور شویم که استمرار در امر کیفی چه نقش مهمی دارد و آدم‌ها چگونه می‌توانند با تماشای یک رویکرد درست پیام تشویق فعالیت‌های آن شخص را ببینند. آقای رزاق کریمی فردی است که برای نخستین دوره انتخاب شده است و ما خوشحالیم که این اتفاق با ایشان آغاز می‌شود. از همه بزرگانی که امشب در این مراسم حضور دارند تشکر می‌کنم از موزه سینما قدردانی می‌کنم که همیشه پشتیبان سینمای مستند بوده و همچنین از صنف مستندسازان. امیدوارم همیشه پشتیبان سینمای مستند باشید و دیگران را ترغیب به تماشای سینمای مستند کنید.

آنچه امروز در سینمای ما مشهود است این است که فرهیختگی در سینمای مستند جمع شده است در ادامه این مراسم سید محمد بهشتی با تبریک میلاد حضرت علی (ع) گفت: آنچه امروز در سینمای ما مشهود است این است که فرهیختگی در سینمای مستند جمع شده است. اگر کسی از من سراغ اندیشه را در سینمای ایران بگیرد به او می گویم سینمای مستند ایران را نگاه کند زیرا سینمای مستند امروز می‌تواند نمایندگی ظرفیت بلقوه سینمای ما را داشته باشد به همین دلیل مستندسازان باید قدر خودشان را بدانند.

وی ادامه داد: ما باید به این ارزش‌ها توجه کنیم و بدانیم که سینمای مستند واجد فرهیختگی است و هرچقدر این فرهیختگی عمق بیشتری پیدا کند طبیعی است که راه خود را بیشتر باز می‌کند و از نظر اقتصادی و فرهنگی می‌تواند در ارتفاعات بلندتری پرواز کند.

بهشتی با بیان اینکه سینما همواره به دیده شدن نیاز دارد، گفت: ترازوی دیده شدن‌ها در سینما مراسم‌هایی همچون جشنواره‌ها، نمایش‌های مختلف، تقدیرها و اهداء نشان‌ها است. به همین دلیل نشان عالی خورشید که شما آن‌را طراحی کردید می‌تواند کمک خوبی به دیده شدن سینمای مستند کند و برای آنکه ویژگی آن حفظ شود باید در اهداء جایزه و نشان سخت گیر باشید تا اگر کسی این نشان را گرفت حقیقا دلالتی کند بر حقیقتی. نه اینکه بخواهیم نشان را هرسال بین افراد تقسیم کنیم.

وی با بیان اینکه این نشان را ارزان به کسی ندهید، ادامه داد: کسانی که این نشان را می‌گیرند نباید احساس کنند که آن را ارزان بدست آورده‌اند و این جایزه باید دلالت بر فتح قله‌های بلند کند.

من هرگز فیلم مستند نساخته‌ام اما همیشه مستند را بستر جدی برای رشد و توسعه در فضای سینمای ایران می‌شناسم در ادامه این مراسم منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما نیز گفت: من هرگز فیلم مستند نساخته‌ام اما همیشه مستند را بستر جدی برای رشد و توسعه در فضای سینمای ایران می‌شناسم زیرا معتقدم مستندسازان در مناسبات صنفی از یک فرهیختگی در روابطشان برخوردارند که باعث خوشحالی است.

شاهسواری با بیان اینکه امیدوارم نشان عالی خورشید دچار اضمحلال و ابتذال تکرار نشود، گفت: قطعاً در ذهن دوستان سوالاتی مطرح شده که برای جواب به آن سوالات به این نتیجه رسیدند که یک نشان طراحی شود تا از اهدای این نشان معرفتی حاصل شود زیرا معرفت حاصل پرسش‌های اولیه است.

وی همچنین گفت: خوشحالم از اینکه بعد از مدت‌ها امشب دوست عزیزم آقای رزاق کریمی را می‌بینم. ایشان از دوستان خوب و صبور ما در سینما و فعالیت‌های صنفی هستند و من جز صبوری، آرامش و دانش از او چیز دیگری ندیدم. اولین دوره نشان عالی خورشید را به دوستان مستندسازم در خانه سینما تبریک می گویم و امیدوارم دوره‌های بعد هم با همین روش و نگاه‌های سخت گیرانه برگزار شود.

مرتضی رزاق کریمی بعد از دریافت نشان عالی خورشید در این مراسم گفت: اینکه دوستان من را شایسته دریافت چنین نشانی دیدند و تقارن این شب مهم با ولادت حضرت علی (ع) برای من اتفاق به یادماندنی است. این نشان وجه متفاوتی از جوایزی که در جشنواره‌ها دریافت کردم دارد؛ فلسفه‌ای که پشت این نشان است می‌تواند چراغ راه آینده من باشد و کارم را دشوارتر می‌کند.

وی ادامه داد: بارها شنیدیم که همیشه پشت سر یک مرد موفق یک زن حضور دارد و من اگر امروز موفقیت کوچکی بدست آوردم به دلیل آن است که پشت سر من چند زن حضور داشتند. ابتدا مادرم که در حوزه فرهنگ همیشه مشوق من بوده است و ما را به سمت شعر و ادبیات سوق می‌داد، خواهران عزیزم، همسرم و همچنین دخترم که وقتی به دنیا آمد انگیزه زیادی برای اصلاح مسیر به من برای رسیدن به موفقیت‌های بیشترداد.

هرچند سینمای مستند مسیر رو به رشدی طی کرده است اما سینمای مستند ما هنوز فاقد استراتژی است و باید به سمت صنعتی شدن برود؛ صنعتی که در آن چرخه اقتصادی درک شود رزاق کریمی با تشکر از هیات موسس نشان عالی خورشید بیان داشت: این نشان اتفاق مهمی است اما باید توجه داشته باشیم که مسائل مهمی در سینمای مستند روی زمین مانده است. هرچند سینمای مستند مسیر رو به رشدی طی کرده است اما سینمای مستند ما هنوز فاقد استراتژی است و باید به سمت صنعتی شدن برود؛ صنعتی که در آن چرخه اقتصادی درک شود.

وی ادامه داد: سینمای مستند باید استراتژی داشته باشد، هدفمند باشد و وارد عرصه‌های جهانی شود. سرمایه‌های بزرگ فرهنگی زیادی داریم و سینمای مستند خیلی سهل تر از سینمای داستانی می‌تواند در عرصه بین المللی بدرخشد و این اتفاق نخواهد افتاد مگر اینکه بزرگانی مثل دو صنف مهم انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند و انجمن کارگردانان سینمای مستند در خانه سینما جمع شوند و با مدیران فرهنگی که در حوزه مستند به شکل تخصصی کار می‌کنند به تشریک مساعی برسند و نظام تولید سینمای مستند را متحول کنند. باید توجه داشته باشیم که تحول نقطه آغاز تهیه و تولید سینمای مستند است.

رزاق کریمی با تشکر از هیات مدیره مدیره و پیشکسوتان صنف تهیه کنندگان سینمای مستند گفت: استاد اول من در سینما برادرم مصطفی رزاق کریمی است که امشب هم در جمع ما حضور دارد از همه زحمات او تشکر می‌کنم. امیدوارم در آینده باز هم شاگردی کنم و بیاموزم.

محمد حمیدی مقدم مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیز که در این مراسم حضور داشت، گفت: امشب درحضور شما مهمانان گرامی احساس شور و شعف دارم. قدردانی و تجلیل خیلی زیباست البته گاهی فرمایشی می‌شود و ساختار اداری پیدا می‌کند اما زمانیکه خودجوش باشد و از یک جمع صنفی برآید زیباتر می‌شود.

معضل اصلی سینمای ایران فیلمنامه نیست بلکه تهیه کننده فرهیخته و اندیشمند است؛ تهیه کننده‌ای که از نقطه صفر با یک تولید همراه شود، با تفکر و اندیشه و در انتهای عرضه محصول فرهنگی نیز با مخاطب همراه باشد وی با تشکر از انجمن صنفی تهیه کنندگان سینمای ایران که چنین ابتکار عملی داشتند، بیان داشت: همانطور که آقای سیدمحمد بهشتی اشاره کرد قدر این نشان باید دانسته شود و تبدیل به یک شکل روتین و تکراری نشود زیرا در این صورت گرانقدری و ارزش آن در طول سالیان کم رنگ شود. در آسیب شناسی که اخیراً در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی داشتیم این‌طور مطرح شد که معضل اصلی سینمای ایران فیلمنامه نیست بلکه تهیه کننده فرهیخته و اندیشمند است؛ تهیه کننده‌ای که از نقطه صفر با یک تولید همراه شود، با تفکر و اندیشه و در انتهای عرضه محصول فرهنگی نیز با مخاطب همراه باشد.

وی ادامه داد: ما در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی همیشه به این نکته اشاره می‌کنیم و دوست داریم همراه و حامی چنین تهیه کنندگانی باشیم و درحال حاضر شاید خیلی افق روشنی در چندین نقطه نورانی نباشد اما امیدواریم این جهش با کمک انجمن صنفی تهیه کنندگان و کارگردانان مستند همراه شود و به افق خوبی برسیم و توجه داشته باشیم که تهیه کننده نقطه آغازین یک فکر است که گروه‌ها را با خود همراه می‌کند.

حمیدی مقدم در وصف مرتضی رزاق کریمی نیز گفت: آقای رزاق کریمی جدای از اینکه انسانی شریف است دوستی همراه است. از تجربیات ایشان سال‌ها در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بهره گرفته شده و من دو سال است که افتخار همراهی با ایشان را دارم. ایشان همیشه دوست داشتند در کنار ما بمانند و در بحث‌های سخت جشنواره سینما حقیقت که امسال یکی از پیشروترین و سخت‌ترین دوران را گذراندیم، همراه ما بودند. پیشرویی سینمای مستند از اینجا می‌آید که امسال خود مستندساران حرکتی در بحث برخط آنلاین داشتند که آقای رزاق کریمی یکی از بانیان اصلی بودند.

وی یادآور شد: در آقای مرتضی رزاق کریمی همیشه عدالت را دیدیم و در مباحث صنفی نیز همیشه راهگشا بودند. امیدوارم ابتدا در کنار خانواده مستند و بعد در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از خدمات و تجربیات ایشان سال‌های دراز بهره بگیریم.

در انتهای این برنامه به پاس همراهی و حمایت‌های موزه سینمای ایران از سینمای مستند ومستندسازان نشان عالی خورشید توسط انجمن صنفی تهیه کنندگان سینمای مستند جهت ثبت در تاریخ سینمای ایران به مهران عباسی مدیرعامل موزه سینما اهدا شد و این نشان در گنجینه مستندسازان در تالارهای موزه سینما قرار گرفت.

محمد صوفی دبیر اولین دوره نشان عالی خورشید بود و اجرای برنامه را منصور ضابطیان برعهده داشت.

در این مراسم اعضای هیات مدیره ادوار انجمن صنفی تهیه کنندگان سینمای ایران و پیشکسوتان سینمای مستند و مهناز مظاهری، سعید رشتیان، بابک بهداد، فخرالدین سیدی، ارد عطارپور، سام کلانتری، عصمت شاکری، علیرضا حسینی، محمد شکیبانیا، فاطمه شهباز طهماسبی، اصغر قهقرایی، پدرام اکبری، مجید خالقی، فرشته طائرپور، پژمان مظاهری، شهنام صفاجو و … حضور داشتند.