قلم، کاغذ و عشق

سردبیر پرس، گروه استان‌ها- طاهر خیری*؛ سختی و استرس زا بودن شغل خبرنگاری یک طرف و درآمد ناچیز و عدم امنیت شغلی اهالی قلم طرف دیگر. سالهاست مشکلات خبرنگاران مطرح می‌شود، مسئولان در روز خبرنگار وعده‌هایی می‌دهند اما بعد از آن وعده‌ها در حد شعار باقی می‌ماند و عملی نمی‌شود. روز از نو روزی از نو. فقط یک چیز خبرنگاران و روزنامه نگاران را سرپا نگه داشته است. عشق و علاقه به کار.

در این اوضاع نابسامان اقتصادی و ویروس منحوس کرونا، روزگار اصحاب رسانه و مطبوعات به سختی سپری می‌شود و حال دلشان خوب نیست. آنها هم مثل مردم در چنبره‌ای از مشکلات ریز و درشت گرفتار شده‌اند و ناچار به تحمل این وضعیت بغرنج هستند.

خبرنگاران زبان گویای مردم اند و حلقه اتصال آنان با مسئولان. اگر در بیان مشکلات مردم و معضلات جامعه صادقانه و منصفانه باشند و اگر عملکرد مسئولان را با نگاه تیز بین خود نقد عالمانه نمایند اعتماد هر دو طرف را به دست آورده‌اند که همین اعتماد بزرگترین سرمایه اصحاب رسانه است و در این صورت در کار و رسالت خبری و روزنامه نگاری خود خوب و موفق عمل کرده‌اند.

خبرنگار محلی چه وظایفی دارد؟

کسب و تهیه خبر، جمع اوری و انتقال آن به مخاطب مهمترین وظیفه یک خبرنگار است. خبرنگاری که باید علاوه بر داشتن علم و دانش، استعداد نوشتن و جسارت تهیه خبر داشته باشد. با نگاه موشکافانه به پیرامون خود بنگرد و با مسائل عادی برخورد نکند. در یک کلام شم خبری داشته باشد. خبرنگار باید بداند خبری که در حال تهیه است آیا به پرسش‌هایی که در ذهن مخاطب است پاسخ می‌دهد یا خیر. جوینده خبر باشیم و با ذهن پرسشگر به دنبال چراهایمان بگردیم. چراهایی که مخاطب انتظار دارد ما جواب آنها را پیدا کنیم.

سرعت، دقت و صحت سه اصل مهم در تهیه و انتشار خبر هستند. با علم به این اصل خبرنگار وظیفه دارد خبری تهیه کند که صریح و روشن باشد و بدون ابهام و سوگیری به دست مخاطب برساند.

وظیفه خبرنگار محلی بیان مسائل بومی و محلی، تقویت فرهنگ بومی، هویت بخشی و کمک به توسعه همه جانبه منطقه است. خبرنگار محلی باید خود را به جای خواننده بگذارد و با سلایق وی آشنا شود و ببیند که یک خواننده چه پارامترهایی را برای خرید یک نشریه محلی در نظر می‌گیرد. خبرنگار محلی باید رسالت و مخاطب اصلی خود را بشناسد. پرواضح است که انعکاس نیازها و مشکلات مردم و منطقه گامی مؤثر در جذب مخاطب است.

عمل به مسئولیت اجتماعی

ما اهالی رسانه مردم را داریم و به خاطر مردم قلم به دست گرفته‌ایم. مهم این است که وجدان بیدار جامعه باشیم و فقط به مسئولیت اجتماعی مان عمل کنیم. بازگو نمائیم آنچه را که هست و نه آنچه که باید باشد. باید که واقعیات را بگوییم و بنویسیم و بی طرف باشیم. اگر قلم مان به نفع مردم و در راستای انعکاس مشکلات و مطالبات آنان باشد آن وقت است که به مسئولیت خبری مان عمل کرده‌ایم و مردم نیز از ما راضی خواهند بود.

ما باید با چراغ همیشه روشن آگاهی، نوری در تاریکی جهل و بی خبری بتابانیم. مسئولیت شغلی مان ایجاب می‌کند که این رویه را در پیش بگیریم.

پایبندی به اصول اخلاقی

چاپلوسی و میرزا بنویسی در قاموس اخلاق روزنامه نگاری و خبرنگاری نمی گنجد و باید دور این بد اخلاقی‌ها را خط قرمز کشید. باید که تمرین کنیم خوب دیدن، خوب شنیدن و خوب نوشتن را. حقیقت را فدای مصلحت اندیشی های مقطعی خویش نکنیم چرا که در پیشگاه مخاطب خود مسئول هستیم. قلم وکاغذ حرمت دارند پس اول باید خود حرمت قلم نگه داریم و نگذاریم دیگران حرمت شکنی کنند. در مدار قانون و اخلاق بچرخیم چرا که بد اخلاقی و قانون مند نبودن به کارمان آسیب میزند. دروغ، تهمت، افترا و بدگویی از جمله بداخلاقی‌هایی است که خبرنگار باید دور آنها را خط بکشد.

حلقه‌های مفقوده نشریات محلی

مطبوعات محلی اگر مخاطب خود را به خوبی بشناسند و به بیان دغدغه‌ها و مشکلات مردم محله بپردازند نیمی از راه موفقیت خود را پیموده‌اند. مطبوعات محلی با درج تازه‌ترین اخبار محل انتشار خود می‌توانند به رغم تیراژ محدود خود با نشریات سراسری، رقابت کرده و جای پای خود را در میان مردم باز کنند. اما متأسفانه مطبوعات محلی تبریز طی این سال‌ها از توجه به این اصل مهم، غفلت کرده‌اند، به طوری که صفحات نشریات محلی استان در اغلب موارد به نوعی تکرار محتوای مطبوعات سراسری در اندازه محدود و یا کپی برداری از تولیدات سایر رسانه‌ها از قبیل خبرگزار ی های موجود است.

مطبوعات محلی تبریز باید به کیفیت و غنی سازی محتوایی، مخاطب شناسی و به کارگیری خبرنگاران آموزش دیده مبادرت ورزند. واقعیت این است که علیرغم ظرفیت‌های فراوان، تاکنون تلاش و اقدامی مؤثر برای داشتن یک روزنامه سراسری، ایجاد شرکت سهامی ویژه مطبوعات محلی تبریز و تشکیل سازمان توزیع و آگهی‌ها به صورت متمرکز با عضویت تمامی نشریات صورت نگرفته و این خلاء همچنان پابرجا است.

* روزنامه نگار