کلیمیان نخستین ساکنان اودلاجان

تهران پرس گزارش می‌دهد؛ کلیمیان نخستین ساکنان اودلاجان کلیمیان از نخستین ساکنان محله اودلاجان بودند و با سکونتشان در تهران تغییر و تحولات شگرفی را رقم زدند. به گزارش خبرنگار «تهران پرس»؛ محله اولادجان در منطقه ۱۲ تهران قرار دارد و کلیمیان از اولین ساکنان محله اودلاجان بودند که تغیر و تحولات زیادی را درتهران ایجاد کردند که می‌توان به ساخت بیمارستان علوم پزشکی اشاره کرد.
هارون یشایایی، نویسنده، رئیس بیمارستان سپیر و انجمن کلیمیان درباره محله اودلاجان و سکونت کلیمیان گفته است که «اودلاجان یک ماهیت با موقعیت شهری و از آن مهم‌تر یک ماهیت جمعیتی دارد که روی آن باید بسیار تاکید کرد. مثلاً در سال‌های ۱۳۳۰ به بعد هر فرد شناخته شده و تاثیرگذار، به نوعی با محله اودلاجان در ارتباط بود. به همین خاطر تهران با اودلاجان معروف می‌شد. هنوز هم همین‌طور است و اودلاجان هنوز هم موقعیت خاص و ویژه‌ای دارد. من معتقدم اودلاجان هنوز زنده است و به تاریخ سپرده نشده، هم به لحاظ موقعیتی و هم جمعیتی.» و «در ابتدای شکل‌گیری پایتخت، یهودی‌ها در تهران ساکن نبودند. نخستین یهودیان از یزد به تهران آمدند و در سه‌راه دانگی سکنا گزیدند. حتی قبرستان یهودیان هم در این بخش بود و هنوز هم بقایایی از کوچه قبرستان وجود دارد. با شکل گرفتن محله به مرور کلیمیانی که از شهرهای دیگر به تهران می‌آمدند هریک برای خودشان در اودلاجان کنیسه مجزا می‌ساختند، مثل کنیسه یزدی‌ها یا شیرازی‌ها. به همین خاطر شاهد آن هستیم که در یک کوچه هفت کنیسه وجود داشت. در همین رابطه می‌گویم که کوچه هفت‌کنیسه در قلب اودلاجان (میدان سرچال) از اولین نقاط تمرکز یهودیان در این محله محسوب می‌شود. 
در این کوچه باریک و مارپیچ حدوداً ۳۵ خانوار سکونت داشتند. اولین کنیسه «خاله» نام داشت که چند هفته قبل از شروع ایام پسح (عید آزادی قوم یهود از قید برده‌داری فرعون‌های مصر) و پختن مصا (نوعی نان فطیر که یهودیان به طور سنتی در تعطیلات یک هفته‌ای پسح می‌خورند) در این کنیسا انجام می‌شد. همچنین ابتدای کوچه، دست راست، کنیسه یوسف شیرازی بود که اغلب شیرازی‌ها به این کنیسه می‌آمدند و متولی آن یعقوب صفا، مردی بذله‌گو و خندان بود. کنیسه حاجی‌بخشی هم با فاصله کمی از این کنیسه قرار داشت که از بهترین کنیسه‌های این کوچه به شمار می‌رفت.
حوزه انجمن هفت‌کنیسه هم در انتهای این خیابان بود و عمده شغل ساکنان کلیمی در این محدوده دوره‌گردی. آنها اجناس مورد نظرشان را کول گرفته و برای فروش به اطراف تهران می‌بردند. من تا سال۱۳۳۹ در این محله و در کوچه ماست‌بندهای مسجد حوض (بالاتر از خیابان سیروس فعلی) ساکن بودم. در خانه ما آب‌انباری بود که با همسایه مسلمانمان مشترک از آن استفاده می‌کردیم. این قابلیت فرهنگی که ملت ایران در تحمل افکار مختلف دارد، در دنیا مثال‌زدنی است.»
این محله در دوره قاجار از محله‌های قدیمی تهران به شمار می‌رفت، محله عودلاجان که در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است از جنوب به میدان مولوی، از شمال به خیابان امیرکبیر و سرچشمه، از غرب به شمس العماره و ضلع شرقی آن به امامزاده یحیی منتهی می‌شود.
انتهای پیام/خ