همه با ساخت «رمانتیسم عمادوطوبا» مخالف بودند!/فیلم چرک دوست ندارم

سردبیر پرس -گروه هنر- نیوشا روزبان: کاوه صباغ زاده کارگردان سینما در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر با فیلم سینمایی «رمانتیسم عماد و طوبا» حضور دارد، این فیلم سینمایی دومین اثر سینمایی این کارگردان به شمار می‌رود که مانند فیلم قبلی وی با نام «ایتالیا ایتالیا» از فضای فانتزی برخوردار است.

در این فیلم سینمایی بازیگرانی چون الناز حبیبی، حسام محمودی و علی انصاریان حضور دارند، «رمانتیسم عماد و طوبا» از یک فضای فانتزی برخوردار است که ماجرای زندگی یک زوج جوان را به تصویر می‌کشد.

سی و نهمین جشنواره فیلم فجر امروز یکشنبه ۱۲ بهمن‌ماه با اکران این فیلم در سالن رسانه‌ها رسماً افتتاح می‌شود.

با کاوه صباغ زاده کارگردان این پروژه سینمایی درباره انگیزه‌ها و دغدغه‌هایش در فرآیند کارگردانی این فیلم گفتگوی کوتاهی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

* «ایتالیا ایتالیا» و «رمانتیسم عماد و طوبا» را می‌توان ۲ اثر نزدیک به هم دانست، آیا برای خود شما هم «رمانتیسم عماد و طوبا» ادامه‌ای بر «ایتالیا ایتالیا» است؟

پیش از هر چیز باید بگویم بین این ۲ فیلم تفاوت‌های بسیاری وجود دارد، «ایتالیا ایتالیا» در ظاهر یک فیلم شاد بود که در باطن یک تلخی‌هایی داشت و موضوع تلخی را دنبال می‌کرد، هرچند پایان این فیلم خوش بود اما در کل فیلم تلخی بود.

«ایتالیا ایتالیا» تجربه اول من در حوزه کارگردانی بود و احساس می‌کردم که وقتی مردم این فیلم را دیدند و بخش فانتزی اثر را دوست داشتند، به همین خاطر تصمیم گرفتم که دومین فیلم خود را نیز به گونه‌ای بسازم که هم خودم تجربه آن را نداشتم و هم در سینمای ایران کمتر آن را تجربه کرده باشند «رمانتیسم عماد و طوبا» برعکس فیلم قبلی، یک اثر امیدوارانه، خوش‌بینانه و شاد و شنگول است که به نسبت نگاه خوش‌بینانه‌تری را در زندگی زناشویی دنبال می‌کند. این فیلم بخش فانتزی و خیال انگیزش بیشتر از «ایتالیا ایتالیا» است.

* چه چیز باعث شد تا فضای فانتزی این فیلم را نسبت به کار قبلی خود پررنگ‌تر کنید؟

واقعیت این است که «ایتالیا ایتالیا» تجربه اول من در حوزه کارگردانی بود و احساس می‌کردم که وقتی مردم این فیلم را دیدند و بخش فانتزی اثر را دوست داشتند، به همین خاطر تصمیم گرفتم که دومین فیلم خود را نیز به گونه‌ای بسازم که هم خودم تجربه آن را نداشتم و هم در سینمای ایران کمتر آن را تجربه کرده باشند و هم اینکه بتوانم یک تجربه تکنیکال نیز برای خودم به لحاظ جلوه‌های بصری و فضای فانتزی دست و پا کنم.

ضمن اینکه دلم می‌خواست یک فیلم شاد را جلوی دوربین ببرم. معتقدم این فیلم یک اثر شاد و خوش‌بینانه است و فضای خیال‌انگیزی را به تصویر می‌کشد.

* معمولاً در فیلم‌های خود از رنگ زیاد استفاده می‌کنید دلیل این امر چیست؟

دلیلش این است که می‌خواهم فیلمی که می‌سازم متضاد با آثاری باشد که این روزها ساخته می‌شود، فیلم‌هایی که به نوعی چرک هستند، من از فیلم‌های چرک خوشم نمی‌آید و دلم نمی‌خواهد فیلم چرک بسازم و یا دلم نمی‌خواهد فیلم چرک ببینم. فکر می‌کنم مردم پول می‌دهند می‌روند سینما تا چیزی را ببینند که در دنیای واقعی نمی‌توانند آن را تجربه کنند، به همین دلیل باید در فیلم‌های خود فضایی را ایجاد کنم تا مخاطب از رنگ‌ها لذت ببرد.

شاید رنگ‌هایی که استفاده می‌کنم، در بسیاری از خانه‌ها دیده نمی‌شود، اما باعث می‌شود تا مردم به این نتیجه برسند که می‌شود این گونه هم زندگی کرد، می‌توان رنگ دیوار خانه را به جای سپید قرمز یا زرد بزنند، یعنی بیشتر دلم می‌خواهد از آن فضای روزمره و روتینی که در فیلم‌های سینمایی بسیار می‌بینیم که شامل مسائل واقع‌گرایانه و رئالیستی اجتماعی است فرار کنم که استفاده از این رنگ‌ها به این فرار کمک می‌کند.

نمایی از فیلم «ایتالیا ایتالیا»

* هر دوی فیلم‌هایی که تا امروز ساخته‌اید به نوعی درباره مسائل زندگی‌ زناشویی است؛ آیا می‌توان گفت که این مسائل دغدغه تو در حوزه فیلمسازی به شمار می‌رود؟

در واقع به تصویر کشیدن زندگی زناشویی در سینما جزو دغدغه‌های اصلی من در سینما نیست، می‌دانم که هیچکدام از چند فیلمنامه بعدی که می‌خواهم بسازم درباره خانواده نیست، ولی فکر می‌کنم که به دنبال یک فضای متضاد بودم، البته این را باید بگویم که فیلم خانوادگی در سینمای ایران کم ساخته نمی‌شود، فیلم‌هایی که درباره خانواده باشد، هدف من این بود که می‌خواستم واقعاً یک فیلم خانوادگی بسازم، فیلمی که اعضای خانواده بتوانند کنار هم آن را تماشا کرده و ببینند که می‌شود یک فیلم خانوادگی بدون پایان تلخ ساخت، فیلم خانوادگی که درباره طلاق نباشد، درباره خیانت نباشد و همه آن فاکتورها را از آن حذف کنیم و درباره یک زندگی پاک و درست که بحران‌های چندانی هم گریبانگیر آن نمی‌شود را بسازم.

* یعنی روال عادی یک زندگی با چاشنی فانتزی را جلوی دوربین ببرید؟

دقیقاً همین طور است، می‌خواستم چیزی که هست را نشان دهم، درست است که زندگی سخت است اما همیشه لازم نیست سختی یک زندگی را نشان داد، گاهی می‌توان جنبه‌های مثبت یک زندگی را به تصویر کشید.

* «رمانتیسم عماد و طوبا» یک فیلمنامه اقتباسی است، کمی در این مورد توضیح می‌دهید؟

یک اقتباس از کتابی نوشته آلن دوباتن است، کتاب مورد نظر رمان نیست و یک کتاب نیمه داستانی به شمار می‌رود، در واقع یک داستان خطی کلی دارد و خود نویسنده فصل فصل زندگی شخصیت‌های کتاب را به لحاظ روانشناختی فلسفی تحلیل می‌کند، بخشی از این تحلیل‌ها را در این فیلم از زبان راوی داشتیم. از همان روز اول که این کتاب را خواندم یک حسی به من می‌گفت که این کتاب را می‌توان تبدیل به تصویر کرد، بسیاری مخالف بودند و می‌گفتند بخش داستانی کتاب ضعیف است و بیشتر بخش روانشناسی و تحلیلی کتاب است که کار می‌کند، اما من به موازات کتاب وقتی که داشتم آن را می‌خواندم تصاویری در ذهنم شکل می‌گرفت که احساس می‌کردم می‌شود اینها را روی پرده آورد.

نمایی از فیلم «رمانتیسم عماد و طوبی»

* انتخاب بازیگران در این فیلم بر چه اساس صورت گرفت؟

انتخاب بازیگران بر اساس داشته‌های سینمای ایران بود، یعنی ما نزدیک به ۴ ماه درگیر انتخاب بازیگر بودیم، سراغ بسیاری از بازیگران رفتیم اما هیچ‌کدام این نقش‌ها را قبول نمی‌کردند بازی کنند، این عدم تمایل دو دلیل داشت، اول اینکه بازی در این فیلم سخت بود و اینکه ۲ شخصیت اصلی در همه صحنه‌ها هستند و فیلمی نیست که بازیگران اصلی در سکانسی حضور نداشته باشند، متأسفانه بازیگران ما دوست دارند که همزمان در چند پروژه حضور داشته باشند و ما در «رمانتیسم عماد و طوبا» به دنبال بازیگران تمام وقت بودیم، بازیگرانی که هر روز سر صحنه حضور داشته باشند و درگیر کار دیگری نباشند.

دلیل دومی که رد می‌کردند این بود که دلشان نمی‌خواست ریسک کنند، در واقع بازیگران ما آنقدر فیلم‌های شبیه به هم بازی می‌کنند که هیچ چالشی برای آنها ندارد، بسیاری از بازیگرانی که به سراغ آنها رفتیم معتقد بودند که این فیلم در نمی‌آید و ساختن آن اشتباه است، اما در نهایت بعد از گذشت بیش از ۴ ماه، به الناز حبیبی و حسام محمودی رسیدیم.

*علی انصاریان را بر چه اساس برای بازی در این فیلم انتخاب کردید؟

دوست داشتم یک نقش متفاوتی به علی انصاریان بدهم چرا که می‌دانستم توانایی لازم را دارد، اما بیشتر نقش‌هایی که به او می‌دهند بیشتر شبیه خودش است و یا نقش‌های کمدی به آن پیشنهاد می‌شود، دلم می‌خواست نقشی را به او بدهم که تا به حال بازی نکرده باشد، این نقش چالشی برای این بازیگر به لحاظ سن بود، در واقع او باید در چند سن متفاوت بازی می‌کرد، ضمن اینکه فیزیک این بازیگر برای نقش مورد نظر مناسب بود.

انتظار داشتم برای «رمانتیسم عماد و طوبا» همکاری بیشتری از سوی عوامل ببینم اما متأسفانه همین مشکلات را دوباره پشت سر گذاشتم، متأسفانه ذهن عوامل سینما آنقدر که فیلم‌های شبیه به هم و تکراری کار کرده‌اند، بلوکه شده است و از انجام هرگونه کار متفاوت فرار می‌کنند * یعنی شخصیت خشک برگرفته از این تفاوت نقش به شمار می‌رود؟

در واقع خشکی که در فیلم هست، برگرفته از شخصیت خود انصاریان است، اما دلم می‌خواست نقش یک پدر متفاوتی را بازی کند، پدری که شبیه هیچکدام از پدرهای دیگر نیست.

* این پروژه تا چه اندازه نسبت به کار قبلی شما سخت بوده است؟

هیچ گاه فکر نمی‌کنم که بتوانم فیلمی به این سختی را جلوی دوربین ببرم، این فیلم از هر جهت برای من سخت بود، یعنی زمانی که فیلمنامه را می‌نوشتم تصور نمی‌کردم که «رمانتیسم عماد و طوبا» یک اثر سختی است، اما وقتی که وارد تولید شدیم پروسه خیلی وقت گیر و طولانی را پشت سر گذاشتیم، در واقع ساخت این فیلم سینمایی نزدیک به ۲ سال زمان برد، ما از اردیبهشت پارسال پیش تولید این فیلم را شروع کردیم، ۵ ماه پیش تولید طول کشید و به دلیل همین طولانی شدن پیش تولید، چندبار تیم پشت دوربین تغییر کرد، پروسه فیلمبرداری این فیلم نیز طولانی بود، هم شرایط آب و هوا برای ما مشکلاتی را به وجود آورد و هم مشکلات تولیدی وجود داشت که معمولاً فیلم‌ها با آن مواجه می‌شوند، پست پروداکشن فیلم نیز بسیار طولانی بود که نزدیک به ۱۱ ماه طول کشید.

* ساخت فیلم فانتزی تا چه اندازه سخت است و تا چه اندازه دوباره این فضا را تجربه می‌کنید؟

در واقع ساخت فیلم فانتزی بسیار سخت است، فکر می‌کردم بعد از تجربه «ایتالیا ایتالیا» آدم‌ها بیشتر به این نوع از فیلم‌ها اعتماد می‌کنند، در «ایتالیا ایتالیا» بسیاری از عوامل سینمایی اعتماد نکرده و با ما همکاری نمی‌کردند، همه معتقد بودند که فیلم در نمی‌آید، آن فیلم تولید شد و مورد استقبال نیز قرار گرفت.

انتظار داشتم برای «رمانتیسم عماد و طوبا» همکاری بیشتری از سوی عوامل ببینم اما متأسفانه همین مشکلات را دوباره پشت سر گذاشتم، متأسفانه ذهن عوامل سینما آنقدر که فیلم‌های شبیه به هم و تکراری کار کرده‌اند، بلوکه شده است و از انجام هرگونه کار متفاوت فرار می‌کنند، می‌دانم فیلم بعدی که می‌سازم یک فیلم فانتزی نیست و تا حدودی می‌خواهم فضای جدیدی را تجربه کنم. برای پروژه‌های بعدی نیز به این راحتی به دنبال ساخت فیلم فانتزی نمی‌روم. فکر می‌کنم با این ۲ فیلم تا آنجا که از دست من برمی‌آمد مسیر را تاحدودی هموار کرده‌ام تا فیلمسازان جوان دیگر که می‌خواهند ژانر متفاوتی را تجربه کنند، در این مسیر قدم بر دارند.

اما اینکه خودم بخواهم دوباره این مسیر را تجربه کنم، فکر می‌کنم باید برای ساخت آن فاصله بیاندازم تا در این بخش به تکرار نیفتم و هم بتوانم در ژانرهای جدیدتر تجربه کنم، تاکید می‌کنم که «رمانتیسم عماد و طوبا» یک کار بسیار سخت بود و گرفتن هرکدام از پلان‌های خوشرنگ و لعابش بسیار دشوار بود.