تفاوت «خون شد» کیمیایی با «قیصر»/ زنانی که جایگاهشان تقلیل یافت

به گزارش خبرنگار سردبیر پرس، برنامه تلویزیونی «نقد سینما» به تهیه‌کنندگی یوسف بچاری، شب گذشته دوشنبه ۲۱ بهمن‌، در نهمین روز از برگزاری سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، با حضور منتقدان و کارشناسان مختلف روی آنتن شبکه پنج رفت.
این ویژه‌برنامه با بررسی فیلم «خون شد» مسعود کیمیایی شروع شد در این بخش امیر مافی و آرش خوش‌خو درباره فیلم گفتگو کردند.
خوش‌خو درباره این فیلم گفت: جایگاه مسعود کیمیایی به‌واسطه فیلم‌های مهمی که ساخته، جایگاه ویژه‌ای نزد من است. دل‌بستگی‌ای که به «دندان مار»، «سرب»، «قیصر» و «رضا موتوری» و بعدتر «سلطان» دارم مصداقی برای جایگاه است. بهترین صحنه‌های سینمای ایران در فیلم‌های آقای کیمیایی است، که می‌توانیم تک‌تک عقب برویم و همه آن‌ها را مرور کنیم. البته در این میان «خون شد» را دوست نداشتم شاید این مشکل آقای کیمیایی نیست، من ارتباط برقرار نکردم چند نکته منفی دارد و یکی دو نکته مثبت.
وی ادامه داد: نکته مثبت و مهم فیلم بازی فوق‌العاده سعید آقاخانی است که به نظرم حق او خورده شده زیرا بازیگر بسیار خوبی در کلام و بیان است، فیلم «خون شد» خیلی به وسترن ادای دین دارد، در صحنه‌ای که شخصیت منفی داستان در حال هیزم خرد کردن است دقیقاً مثل فیلم‌های وسترن عمل کردند، اما از نکات منفی کار و نکته‌ای که من را خیلی آزار می‌داد این بود که تمام زنان فیلم تباه‌شده هستند، یا معتادند یا فلج جسمی، یا بدنام! و شدیداً ضعیف‌اند و منتظر یک مرد با چاقوی در دست هستند که نجاتشان دهد. این دیدگاه خیلی قدیمی است، آقای کیمیایی یک‌زمانی جلوتر از همه بودند ولی الآن نمی‌دانم چه غیظی و چه خشمی در وجودشان وجود دارد، که پرداخت ایشان این‌قدر قدیمی است.
مافی نیز در ادامه این بحث بیان کرد: فیلم «خون شد» تداوم قیصر است و انگار می‌خواهیم «قیصر» را پنجاه سال بعد بسازیم. من این فیلم را بیشتر از فیلم‌های قبلی آقای کیمیایی دوست دارم به این دلیل که تحت هر شرایطی باید خانه حفظ شود، و لو اینکه برای حفظ خانه، خون ریخته شود.  باید مبارزه کنیم و ناموسمان را به خانه برگردانیم. هرکسی که اضافی و معلوم نیست برای چه به خانه آمده را باید دور کرد، این خط اصلی فیلم برایم ارزشمند است.
آرش خوش‌خو در ادامه نقد فیلم « خون شد» گفت: این خط اصلی که درباره «خانه» بیان کردی به‌خودی‌خود جذاب است ولی در کار درام و وقتی فیلم می‌شود، مجموعه‌ای از روابط و داستان‌ها شکل می‌گیرد که زننده است. دفاع از خانه و ناموس ارزشمند است اما شکل پرداختش و این چاقوکشی‌های مداوم و بیهوده و برخی ناعادلانه و عجیب، از یک قهرمان کیمیایی بعید است. مفهوم خانه/ وطن در فیلم‌های کیمیایی همیشه خیلی مقدس بوده و در این فیلم به نظرم خشونت بی‌دلیل و زننده، یک نقطه‌ضعف فیلم است. نگاه آقای کیمیایی به زنان، از معنای ناموس عبور می‌کند و یک نوع تقلیل دادن جایگاه زنان شکل می‌گیرد. این نوع نگاه به نظرم بدنه نگاه در فیلم فارسی قدیم است و وقتی وارد فیلم‌های کیمیایی می‌شود زننده می‌شود و نباید با آن مفهوم ناموس‌پرستی و وطن‌پرستی ترکیب شود، یادمان باشد که زمانی که «قیصر» ساخته شد اولاً به لحاظ دراماتیک فوق‌العاده فیلم قوی و قدرتمندی بود و به لحاظ ساختار خیلی فیلم قوی است، «قیصر» دعوت به خیزش می‌کند، اینکه خودتان شخصاً باید حق خودتان در آن جامعه جنگلی بگیرید. برای همین «قیصر» در آن زمان آن‌قدر آوانگارد و جلو بود، اما ۵۰ سال بعد چرا به اینجا رسیدند؟ در سال ۷۸ در فیلم «اعتراض» آقای ارجمند چاقوی خودش را می‌اندازد و این خیلی مفهوم خوبی بود اما پناه بردن دوباره به چاقو زیاد برای من خوشایند نبود.
در بخش بعدی برنامه فیلم «من می‌ترسم» بهنام بهزادی با حضور علی‌اکبر عبدالعلی‌زاده و امیر مافی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
عبدالعلی‌زاده در مورد «من می‌ترسم» گفت: «من می‌ترسم» به نظرم فیلم‌نامه به‌روز و به موقعی دارد، داستان فیلم داستان قدرت و هیولای درون است و به نظرم آقای بهزادی در این فیلم موفق بوده است. 
مافی نیز در ادامه بیان کرد: فیلم «من می‌ترسم» به موضوع خیلی مهم انسان‌شناختی می‌پردازد ما با یک شاعر روبرو هستیم که وقتی‌که قدرت در اختیارش قرار می‌گیرد، تبدیل می‌شود به یک شخص ظالم. ازاین‌جهت فیلم «من می‌ترسم » نشان می‌دهد یک انسان در یک بزنگاه درجایی که قدرت در دست دارد و ناظری نیست که این قدرت را تحدید کند دچار فساد می‌شود. 
در بخش نقد دانشجویی این برنامه نیز جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های تهران به روال معمول برنامه به‌نقد و بررسی فیلم «مغز استخوان» پرداختند. در بخش سوم این برنامه تلویزیونی نیز فیلم «دشمنان» با حضور علی درخشنده کارگردان و بهروز بادروج فیلم‌بردار و سینوهه دانشمند بازیگر فیلم بررسی شد.
برنامه تلویزیونی «نقد سینما» به تهیه‌کنندگی یوسف بچاری، در ایام برگزاری سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر هر شب بعد از اخبار سراسری روی آنتن شبکه پنج می‌رود و تکرار آن نیز ۱۳:۳۰ روز بعد پخش می‌شود.