آیا ویروس هندی یک تهدید است/ ماجرای جهش مضاعف ویروس

به گزارش خبرنگار سردبیر پرس، هند در میان موج دوم ویرانگر کرونا قرار دارد. طی چند هفته گذشته، موارد ابتلاء و مرگ و میرها بسیار بالا رفته است. این کشور بیش از یک چهارم میلیون مورد بیماری در روز را ثبت می َکند.
محمدرضا توکلی دکتری روانشناسی و عصمت حیدری دکتری آموزش سلامت، در ترجمه مقاله‌ای به این موضوع پرداخته‌اند که ویروس جهش یافته هندی، تا چه اندازه می‌تواند خطرناک‌تر از ویروس‌های چینی و انگلیسی باشد و اینکه واکسن‌های فعلی در مقابل ویروس جهش یافته هندی، قدرت اثرگذاری دارند یا خیر.
کریستین آندرسن دانشمند بیماری‌های عفونی در مؤسسه تحقیقات اسکریپس، می‌گوید: اوضاع در هند بسیار شبیه به آنچه است که در برزیل و آفریقای جنوبی اتفاق افتاد و اکنون نیز در ایران در حال اتفاق است.
وی می‌افزاید: در این کشورها قبلاً افراد زیادی در موج‌های قبلی آلوده شده بودند و این باور شکل گرفته بود که کشور نسبتاً به ایمنی جمعی (گله‌ای) رسیده است. اما پس از مدتی، با کاهش ایمنی مردم، انواع دیگری از ویروس با سرعت انتقال بیشتر ظاهر شدند و موج جدیدی شکل گرفت.
آندرسن می‌گوید: من فکر می‌کنم این همان چیزی است که در هند اتفاق افتاد.
یکی از انواع جدیدی که در هند گردش می‌کند و باعث نگرانی جدی شده است، به عنوان “جهش مضاعف” شناخته می‌شود.
به طور رسمی، این نوع B.۱.۶۱۷ نامیده می‌شود، اما بسیاری از مردم و رسانه‌ها، از این نوع به عنوان “جهش مضاعف” یاد کرده‌اند. به این دلیل که B.۱.۶۱۷ دو موتاسیون کلیدی و شناخته شده دارد که در کنار جهش‌های کمتر شناخته شده دیگر ظاهر می‌شوند.
آندرسن می‌گوید: اما از نظر علمی، اصطلاح “جهش مضاعف” معنی ندارد. SARS CoV ۲ تمام مدت جهش می‌یابد. بنابراین جهش‌های دوتایی زیادی وجود دارد. نوع هندی را واقعاً نباید چنین نامید. نوع B.۱.۶۱۷ تنها شامل دو جهش نیست بلکه بیش از ۱۰ جهش دیگر هم دارد.
اما اصطلاح “جهش مضاعف” چرا
اولاً: B.۱.۶۱۷ جهشی دارد با عنوان L۴۵۲R که در سویه غالب در کالیفرنیا نیز وجود دارد و ثانیاً: B.۱.۶۱۷ جهشی دارد که E۴۸۴Q نامیده می‌شود، مشابه همان جهشی که در انواع مختلفی که برای اولین بار در آفریقای جنوبی و برزیل شناسایی شده است و جهش E۴۸۴K نامیده می‌شود.
بنابراین به طور خلاصه، B.۱.۶۱۷ دارای دو جهش “شناخته شده” است. اما همچنین حدود ۱۱ جهش دیگر نیز دارد.
آیا B۱.۶۱۷ نسبت به انواع دیگر مسری تر است؟ آیا نگرانی اصلی، در موج اخیر هند، ویروس به اصطلاح “جهش مضاعف” است.
شواهد اولیه نشان می‌دهد که B۱.۶۱۷ نسبت به سویه های قبلی ویروس مسری تر است. مطالعه منتشر شده در ۲۰ آوریل نشان داد که جهش L۴۵۲R در این نوع، باعث افزایش آلودگی در شرایط آزمایشگاهی و افزایش سرعت انتقال در بیماری می‌شود.
در نوع موجود در کالیفرنیا، که این جهش را به همراه دارد، حدود ۲۰ درصد بیشتر از سویه های قدیمی ویروس قابلیت انتقال پیدا می‌کند. از طرفی هم شواهدی در دست است که جهش E۴۸۴Q در این نوع، نقش قابل توجهی در رفتارهای ضد ایمنی ویروس بازی می‌کند.
با توجه به این یافته‌ها و توجه خاص به اینکه، در این نوع، خنثی سازی آنتی بادی در بیماران و دریافت کنندگان واکسن کاهش می‌یابد، می‌توان تصویر روشنی ارائه نمود مبنی بر اینکه چرا B.۱.۶۱۷ به سرعت در هند در حال گسترش است.
نیچر گزارش داده است که طی چند ماه گذشته این سویه به سویه غالب در ایالت ماهاراشترا تبدیل شده است.
آندرسن می‌گوید: اما با قاطعیت نمی‌توان موج اخیر کرونا در هند را فقط به B.۱.۶۱۷ (به دلایل قابلیت انتقال بیشتر و یا فرار از ایمنی) نسبت داد، چراکه ما همچنین می‌دانیم که سویه های دیگری از جمله B.1.1.7 (گونه‌ای که اولین بار در انگلیس کشف شد) و P.1( گونه‌ای که اولین بار در برزیل کشف شد) نیز در هند در حال گردش است. بنابراین آنها نیز می‌توانند در این موج نقش تعیین کننده داشته باشند؛ البته ما هنوز اطلاعات کافی در دست نداریم.
آیا واکسن‌های فعلی در مقابل ویروس هندی مؤثرند
چندین مطالعه دو جهش کلیدی در B.۱.۶۱۷ را با سرعت انتقال بیشتر و البته افزایش توانایی ویروس در فرار از سیستم ایمنی مرتبط کرده است.
“راوی گوپتا” از دانشگاه کمبریج می‌گوید: به احتمال زیاد، واکسن‌های COVD ۱۹ همچنان در برابر B۱.۶۱۷ تا اندازه‌ای مؤثر عمل می‌کنند، اما میزان تأثیر آنها به اندازه کافی نیست. به احتمال زیاد واکسن‌ها از بیماری شدید و مرگ محافظت می‌کنند اما از عفونت در افرادی که پاسخ ایمنی ضعیف‌تری دارند، محافظت نمی‌کنند.
گوپتا می‌گوید: همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد افرادی که قبلاً به COVID ۱۹ مبتلا شده‌اند، می‌توانند با این نوع، به راحتی مجدداً آلوده شوند، به ویژه با گذشت زمان و به دلیل کم شدن ایمنی طبیعی بدن آنها.
یک نکته قابل تأمل و البته نگران کننده در هند این بود که با تصور غلط اینکه اغلب افراد در موج اول مبتلا و نسبت به بیماری ایمن شده‌اند، شرایط عادی تلقی شد و رعایت پروتکل‌ها و به خصوص رعایت فاصله اجتماعی کنار گذاشته شد. ولی میزان آلودگی و ابتلاء به بیماری روز به روز افزایش پیدا کرد تا اینکه در دهه سوم ماه آوریل میزان ابتلاء و مرگ ناشی از بیماری در کشور رکورد زد.
پس این آلودگی‌های مجدد فراوان به خصوص در افراد آسیب پذیرتر بود که به احتمال زیاد باعث بروز دومین موج انفجاری شدید در هند شد.
آیا ویروس هندی تهدید جدی تلقی می‌شود
در این شرایط پیچیده کنترل و مدیریت همه گیری، با توجه به شواهد موجود، اگر B۱.۶۱۷ آلودگی و ابتلای مجدد (یا ابتلاء به عفونت‌های شدید در افرادی که واکسینه شده‌اند) را افزایش دهد، این نوع جدید (توأم با عادی انگاری شرایط) می‌تواند باعث ایجاد موج‌های جدید یا افزایش شدت موج‌های فعلی کرونا در سایر نقاط جهان شود که مصونیت و ایمنی جمعی، طبیعی یا ناشی از واکسن، در جمعیت هایشان در حال کاهش است.