آینده کشور در گرو توجه به رشد شخصیتی دانش‌آموزان بالنده

به گزارش سردبیر پرس، در سومین جلسه این برنامه به مناسبت گرامیداشت هفته مشاغل، وبیناری با عنوان دانش آموز امروز_شاغلان فردا، در راستای طرح مشاورین مدرسه، در قالب سنت سه‌شنبه‌های مشاوره‌ای توسط انجمن دانشجویی مشاوره دانشگاه علامه طباطبائی یکی از شاخه های فعال انجمن های مشاوره است با حضور جمع کسیری بالغ بر ۸۰۰ نفر از دانشجویان و مشاوران اموزش و پرورش سراسر کشور مورخ ۰۷/‏۰۲/‏۱۴۰۰‬ برگزار شد این وبینار با بیانات مجتبی حقانی، کاندیدای دکتری مشاوره دانشگاه علامه طباطبایی آغاز شد و با سخنرانی پریسا نیلفروشان دانشیار دانشکده روانشناسی دانشگاه اصفهان ادامه یافت.

حقانی سخنان خود را با این جمله که کانون خلق دنیای آینده، مدارس و آموزش و پرورش هستند، آغاز کرد و بر ضرورت استقبال از دنیای آینده تاکید کرد. او گفت ما باید برای آینده آماده شویم پیش از آنکه موج تغییرات، ما را در برگیرد.

حقانی با اشاره به انقلاب صنعتی چهارم که بسیار فن‏‬ آورانه و تکنولوژیکی است و تحولات زیادی را در دنیای شغلی ایجاد می‌کند بیان کرد که در آینده بسیاری از مشاغل حذف و مشاغل متعددی ایجاد می‌شوند.

او گفت: این شتاب در تغییرات موجب شکاف مهارتها می‌شود، به این معنا که بین آموزش‌های مدارس و دانشگاه‌ها و اقتضائات محیط شغلی واقعی فاصله و شکاف وجود دارد. حقانی با تاکید بر سرعت تغییرات و شکاف مهارتها، ضرورت یادگیری مادام‏العمر و به روز رسانی مداوم در محیط شغلی را الزامی دانست.

وی افزود: ما باید دانش‏آموزان را به نقطه‌ای برسانیم که خودشان بتوانند خود اشتغالی و کار آفرینی داشته باشند و برای کسب شغل چشم انتظار سازمان‌ها و نهادهای دولتی نباشد. حقانی تاکید کرد که نقطه ثقل مفاهیم ذکر شده آمادگی شغلی است.

در ادامه پریسا نیلفروشان گفت: تغییرات سریعی که در دنیا به طور کلی اتفاق می‌افتد ما را به سمت و سویی می‌کشاند که ناچاریم خیلی دقیق‌تر و سنجیده‌تر از قبل حرکت کنیم و آینده را بیشتر ببینیم.

او گفت: دنیای مشاغل بسیار متفاوت از گذشته است و دیگر افراد آن ثبات سی ساله‏ و امنیت شغلی که در گذشته داشتند را تجربه نخواهند کرد.

نیلفروشان بیان کرد که طبق پژوهش‌ها، تغییرات سریعی پیش خواهد آمد که دانش‏آموزان ما باید برای این تغییرات شگرف آماده شوند.

او گفت در دنیای بی ثباتی که قرار است تجربه کنیم، تنها چیزی را که می‌توانیم به عنوان تکیه‏گاه در نظر بگیریم، توانایی اشتغال پذیری می‌باشد که یک نوع شایستگی فردی و درونی است.

او با اشاره به اینکه این سازمان‌ها نیستند که امنیت شغلی را برآورده می‌کنند بلکه خود افراد مسئول بالندگی، رشد، توسعه و مدیریت مسیر شغلی هستند، گفت: این بار مسئولیت، بسیار سنگین و استرس‏‬ آفرین است و به همین دلیل افراد باید از کودکی شایستگی فردی را در خود ایجاد کنند و رشد و توسعه دهند تا بتوانند مشاغل متعددی کسب کنند و تا یک دوره‌ای آن شغل را حفظ کنند و توانایی جا به جایی شغلی را داشته باشند.

نیلفروشان تاکید کرد که شایستگی‌های فردی، کاملاً درونی است. یعنی فرد باید بتواند از نظر شناختی با شرایط متغیر، انطباق پیدا کند و به لحاظ عاطفی و هیجانی، تغییرات را بپذیرد و احساس بدی نداشته باشد و از نظر رفتاری اعمالی را انجام دهد که در راستای انطباق با این تغییرات باشد.

او در ادامه به عوامل مرتبط با اشتغال پذیری پرداخت و بیان کرد یکی از آن عوامل، سازه‌های ذهنی نسبت به مشاغل هستند که در ذهن افراد شکل می‌گیرند. او به ضرورت نقشه شناختی در ذهن دانش‬ ‏آموزان اشاره کرد و گفت: دانش‏آموزان باید با مشاغل متعددی آشنا شوند و آنها را به طور ذهنی به صورت منحصر به فرد بر حسب جنسیت، پرستیژ اجتماعی و … طبقه‏بندی کنند.

نیلفروشان گفت: در تمام نقشه ذهنی که در افراد به وجود آمده و طبقه بندی شده است، هر فردی بخشی از مشاغل را بر اساس رغبت‌ها برای خودش مناسب می‌بیند و اینجاست که ممکن است گاهی اوقات مشاغل به قدری زیاد باشند که فرد عملاً نتواند آرزوی شغلی داشته باشد و یا برعکس، ممکن است آنقدر محدود باشد که فرد فقط یک شغل در آینده برای خودش متصور شود، محدود بودن آرزوی شغلی یک آسیب است.

نیلفروشان تاکید کرد که ما مشاورین می‌بایست افق دید بچه‌ها را گسترش دهیم تا بتوانند از آن مشاغل محدودی که دیدند و یا جامعه به آنها القا کرده است فراتر بروند.

وی افزود: خانواده‌ها باید به سمتی بروند که فرزندانشان فعالیت‌های متنوعی داشته باشند زیرا فعالیت‌های جدید متنوع، سازه‌های ذهنی زیادی را در بچه‌ها شکل می‌دهد و به آنها کمک می‌کند تا بتوانند توانایی‌ها و مهارت‌های خود را بشناسند و به یک خودآفرینی برسند.

نیلفروشان خاطر نشان کرد: گاهی نیاز هست کلیشه‌هایی مثل جنسیت، طبقه بندی اجتماعی، اقتصادی، قومیت و… را بشکنیم و کمک کنیم بچه‌ها با ذهن بازتر به دنیای شغلی خود و آرزوهای خود فکر کنند.

پریسا نیلفروشان اظهار داشت، آموزش‌هایی که در مدارس انجام می‌شود مبتنی بر قطعیت است در حال که آینده آنقدر هم از قطعیت برخوردار نیست و دانش‬ ‏آموزان ما نیاز دارند که در آینده حتی دائم خود را تغییر دهند. آنها ناچارند که وارد مشاغل متعدد شوند و حتی رغبت‌ها هم آنقدر که تصور می‌کردند ثابت نیست. آنها باید بیاموزند که چطور فرصت‌های شغلی را بیابند و شناسایی کنند.

وی افزود: ما اول باید خودمان تغییر نگرش را به وجود آوریم تا به دانش‌آموزان انتقال دهیم. از مهم‌ترین چیزهای مورد نیاز در این دنیای پرآشوب کمک کردن به دانش‌آموزان است که بخواهند این پیچیدگی‌ها را درک کنند و به این نگرش برسند که شاید من در آینده مشاغل متعددی را تجربه کنم که با هم همخوان نباشند.

او تاکید کرد یکی از مهم‌ترین چیزها در دنیای شغلی آتی استفاده کردن و قاپیدن فرصت‌هاست.

او بر ضرورت هویت مسیر شغلی تاکید کرد و اظهار داشت که این هویت است که به دانش ‏آموزان کمک می‌کند در مسیر شغلی حس خوبی داشته باشند یا آن را چطور ببینند.

او گفت اگر می‌خواهید به دانش ‏آموزان کمک کنید که به پاسخ سوال من کیستم یا چه کسی می‌خواهم باشم برسند، باید از تمرین‌ها و مداخلاتی استفاده کنید که به آنها فرصت تأمل کردن و دقیق فکر کردن را بدهد.

وی خاطر نشان کرد: ‬ بزرگترین هدیه‌ای که ما می‌توانیم به دانش آموزان بدهیم این است که مهارتی تحت عنوان تأمل ورزی را به آنها یاد بدهیم تا در آینده هر جایی که نیاز است گذار یا تغییری را تجربه کنند به خودشان باز گردند و در مورد خودشان باز اندیشی داشته باشند زیرا مجبورند که در دنیای بی ثبات خود را متعادل نگه‏دارند.

نیلفروشان در انتها به انطباق پذیری اشاره کرد و گفت: برای اینکه خود را در این دنیای متغیر نگه داریم، باید بتوانیم انطباق پذیر باشیم. یعنی با توجه به اینکه می‌دانیم شرایط بسیار ناپایدار است، سازه‌های ذهنی پیچیده در خود به وجود آوریم و خود را بشناسیم و تلاش کنیم که عامدانه و عاملانه منطبق شویم.

او گفت: رساندن دانش‬ ‏آموزان به این سطح به عهده مشاور مدرسه است.

نیلفروشان خاطر نشان کرد: لازم است دانش‬ ‏آموزان ما بدانند که همه چیز با قبول شدن در کنکور و یا گذراندن یک دوره مهارتی تمام نمی‌شود و آنها برای انطباق با شرایط بسیار نا مشخص و پیچیده و نا آشنایی که وجود دارد، نیاز به یادگیری مادام‏العمر دارند.

او گفت: برای انطباق پذیری، دانش آموزان نیاز به منبع روانی و اجتماعی دارند تا خود تنظیمی داشته باشند و در ناکامی‌ها و خستگی‌ها خود را مدیریت کنند.

او در نهایت گفت: آن درخت محکمی که می‌توان در این دنیای متغیر بر آن تکیه کرد، این است که فرد خود را بشناسد، دنیا را متغیر ببیند، سازه‌هایی برای مشاغل جدید در ذهنش به وجود آورد و خواستن و توانستن برای انطباق با شرایط متغیر را ایجاد کند.